ҚАЗАҚ ДИАСПОРАЛЫҚ ӘДЕБИЕТІ: ҚАЛЫПТАСУЫ, ДАМУЫ ЖӘНЕ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Yıl 2018, Sayı: 22, 215 - 223, 30.06.2018

Akerke B. Zholmakhanova

Öz

Makalede Kazak diasporası edebiyatının oluşumu, gelişimi ve özellikleri üzerinde durulmaktadır. Yazar, yabancı ülkelerde Kazak diasporalarının oluşumu, manevi ve kültürel yaşam tarzlarını incelemekte; dış ülkelerde Kazak edebiyatının oluşum ve gelişim aşamalarını çalışmaktadır. Kazakistan bağımsızlığını kazanana kadar edebiyat tarihi ile teorisi, araştırmacılar için bu konunun açığa çıkmamış sırrını ortaya çıkarıp, diaspora edebiyatının tarihini çalışmayı modern edebiyat çalışmaları önündeki temel mesele olarak görüyordu. Çin Kazaklarının tarihi ve kaderinin anlatıldığı K.Zhumadilov'un “Kader”, “Son Göç” romanları, K. Tolybayev’in “Varlık” romanı, Zhanat Akhmadiyev'in "Panik", "Aksilik" diyaloğu, S. Abylkasymov’ın "Ospan batyr", Sh. Kumar’ın “Boke batyr ", K.Shabdanuly'nin “Suç” romanlarının analizi yabancı ülkelerdeki Kazak şair ve yazarların edebi eserlerinin tarihi önemlerini gösterir. Çin'deki Kazak şairleri N. Mingzhani, K.Ospanuly, T. Zholdyuly, O. Aitanuly vb., Moğolistan Kazakları T.Kabulov, Akyt Hacı, A., Babiyuly, K. Mukhamediuly vb. kişilerin şiirlerinin analizi sırasında onların Kazak sözlü edebiyatı ile bağlantılı olduğu söylenir. Makale, diaspora literatürüyle ilgili çeşitli tez çalışmaları ve edebi çalışmaları analiz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

diaspora, Kazak edebiyatı, tarih, göçmen, göçmen edebiyatı, tür, poetika, diaspora edebiyatı.

Kaynakça

• Әзібаева, Б. (Pед.) (2014), Шетелдердегі қазақ фольклоры Монография, М. О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты. Алматы: Evo Press.
• Сейітжанұлы, З. (1999), Шыңжаң қазақ әдебеті, Алматы: Қазақ университеті.
• Қалижанов, У. (Pед.) (2014), Шетелдердегі қазақ әдебиеті: ұжымдық монография, М. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты, Алматы: «Evo Press».
• «Қытай қазақтары поэзиясындағы ұлттық идея». Филология ғылымының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертация, Алматы, 1999.
• Қиянатұлы, З. (1995), Жылаған жылдар шежіресі, Алматы: Мерей.
• Қалиасқарұлы, Қ. (1993), Монғолия қазақтарының әдебиеті, Өлгий.
• Тишков, В. А. (2000), Исторический феномен диаспоры//ЭО. №2.С42-63.
• Зеленин, A. (2007), Язык Русской эмигрантской прессы. (1919-1939).
• Бегімтаева, Р. Ш. (1996), Шетелдік радиохабарлар проблемалары (Азаттық, «Бай-Өлке» радиостанцияларының материалдары бойынша), Алматы.
• Байтанасова, Қ. (2013), Эмиграция әдебиетіндегі идеялық-көркемдік сабақтастық, Астанa.
• Литература русского зарубежья, Казань, 2007 г. Составитель Л. Х. Насрутдинова. 72 стр.
• «Русское зарубежье. Золотоя книга эмиграций. Первая треть ХХ века».
• Энциклопедический словарь. М., 1997. 650 стр.
• Литература русского зарубежья, Учебное пособие. Под. общей редак. А.И.Смирновой. – М., Флинта: Наука, 2006 640стр.
• file:///C:/Users/Admin/Desktop/ЛИТЕРАТУРА%20РУССКОГО%20ЗАРУБЕЖЬЯ.html «Советский энциклопедический словарь». М., Сов. энцик. 1982. 339-бет.