SÜLEYMAN CELÂLEDDİN’İN BİLİNMEYEN BİR ESERİ: ŞÜKRİYYE

Yıl 2023, Sayı: 32, 141 - 154, 30.06.2023

Mehmet Yunus Yazıcı

Öz

19. yüzyıl ve daha özelinde II. Abdülhamid dönemi yenileşen Türk edebiyatı ve edebiyat-siyaset ilişkileri açılarından önemli bir zaman dilimidir. Batı tesirinde bir edebiyat toplumda hızla kabul görürken klasik üslupta eserler kaleme alan yazarlar da çeşitli mahfillerde yazın hayatını sürdürmektedir. Celâl mahlasıyla manzum eserler kaleme alan Süleyman Celâleddin (ö. 1890) bu dönemde şiirler yazmış ve hem kendisi hem ailesi ile birlikte dönemin padişahı ile iyi ilişkiler geliştirmiştir. Tasavvufî bir muhtevaya sahip olan Devirnâme, Sâkînâme, Mevlîd-i Cenâb-ı Alî isimlerindeki eserleri matbu olarak Cumhuriyet öncesinde yayınlanmış ve günümüz araştırmacıları tarafından mezkûr metinler neşredilmiştir. Şükriyye ismindeki II. Abdülhamid’e sunulan manzum ve yazma halindeki eseri ise bilinmemekte olup herhangi bir ilmî çalışmaya konu olmamıştır. Bu minvalde giriş bölümünde Süleyman Celâleddin’in hayatı ve eserleri hakkında özet bilgiler verilmiştir. İnceleme bölümünde Celâl’in nazmettiği kaside biçimindeki esere dair umumi bir inceleme yapılmıştır. Eserin türü hakkında bazı tetkikler yapılmış ve diğer Şükriyye ve Şükrnâme adları altındaki manzumeler ile karşılaştırılarak tür tespiti yapılmıştır. Son bölümünde eserin bilinen tek nüshası üzerinden metni neşredilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Süleyman Celâleddin, Celâl, Üryânîzâde, II. Abdülhamid, Şükriyye

An Unknown Work of Süleyman Celâleddin: Şükriyye

Öz

Nineteenth century and more specifically the period of II. Abdülhamid is an important time in terms of renewed Turkish literature and literature-politics relations. While a western influenced literature is rapidly gaining acceptance in the society, writers who write in the classical style continue their literary life in different venues. Süleyman Celaleddin (d. 1890) who wrote poetic works under the pseudonym Celâl, wrote poems in this period and developed good relations with the sultan of the period both with himself and with his family. His works which have a mystical content named Devirnâme, Sâkînâme, Mevlîd-i Cenâb-ı Ali were published before the foundation of republic and these texts were published by today's researchers. His work named Şükriyye which was presented to Abdulhamid in verse and in manuscript is not known and has not been the subject of any scientific study. In this respect, brief information about the life and works of Süleyman Celaleddin will be given in the introduction. In the analysis section, a general examination has been made about the work in the form of ode written by Celal. Some investigations were made about the genre of the work and the genre was identified by comparing it with other poems under the names Şükriyye and Şükrnâme. In the last part, the text of the work is composed via the only known copy of the work.

Anahtar Kelimeler

Süleyman Celâleddin, Celâl, Üryânîzâde, II. Abdülhamid, Şükriyye

Kaynakça

• ARSLAN, M. (2000). Osmanlı Edebiyat-Tarih-Kültür Makaleleri. İstanbul: Kitabevi.
• ATEŞ, E. (2019). Hibrî Ali Efendi’nin Zuhrü’l-Masîr Adlı Eseri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• AYKANAT, T. (2017). “Pendnâme-i Za’îfî”. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 60: 95-112.
• BİLKAN, A. F. (2011). Nabi Divanı C. I. Ankara: Akçağ Yayınları.
• BUZPINAR, Ş. T. (1995). “Uryanizade Esad Efendi”. TDV İslam Ansiklopedisi C. 11. İstanbul: TDV.
• CELALEDDİN, S. (1890). Mevlûd-ı Cenâb-ı Alî. İstanbul: Mahmud Bey Matbaası.
• CUNBUR, M. (1999). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal- Son Asır Türk Şairleri (Kemalü’ş-Şuarâ). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.