PROCEDURE OF CONSTITUTIONAL AMENDMENT

Yıl 2010, Cilt: 12 Sayı: 2, 143 - 170, 01.12.2010

Ömer Keskinsoy

Öz

In this paper the procedure of constitutional amendment first of all will be
discussed in the sense of quorum of proposals, ban of urgent discussion, quorum of
acceptance and acceptance mechanisms of President. After the procedure of
constitutional amendment is expressed in general, the main points to be discussed in
the paper are powers of President about constitutional amendments in the sense of
laws and the examination of judicial control of these laws. Laws about
constitutional amendments begin with the mental thoughts of those who will make an
proposal for constitutional amendment, which is the first stage of reflection of these
laws towards outer world. Even at this point, it is no doubt that offerers would
inspect these amendments straining from mental filter. It is clear that, upon the
proposals of Constitutional amendments referred to Presidency of the Grand
National Assembly of Turkey, president of the assembly will make a pre-inspection
before referring to Commission. In this sense, as it is clearly stated by TBMM
internal regulations, Commission should make an inspection on the amendment
draft which is brought to Commission after being pre-inspected by the president of
assembly. After the proposal of amendment which is decided to be discussed by the
Commission is accepted in the Commission, it is referred to General Board of
Grand National Assembly of Turkey. In the sense of special methods about the
discussion of law on constitutional amendment in General Board; ban of urgent
discussion, 48hour cooling off period and apart from these more qualified proposal
compared to ordinary law in the sense of proposals of constitutional amendments
and quorum’s being desired are important inspection stages which cannot be
ignored. Considering all these, it is unacceptable to inspect the constitutional
amendment which has become a law after quite serious inspection stages although it
has been allowed to do pro-forma inspection only in limited occasion by
Constitution of Turkish Republic. The procedure of constitutional amendment is set
in 175th provision of Constitution, 93rd and 94th
provisions of Internal Regulations of
Grand National Assembly of Turkey. The process of constitutional amendment
begins with 1/3 member of TBMM parliamentarian presenting the written and
justified proposal to Speaker’s Office. President of the Assembly refers proposal of
amendment to Constitution Commission. The amendment which is discussed and
accepted in the Commission referred to General Board of Grand National Assembly
of Turkey. In the General Board of TBMM first of all it is voted to discuss the entire
draft about the constitutional amendment. For the acceptance of this, ordinary
majority is adequate rather than qualified majority. In other words, in order to pass
to the discussion of amendment proposal, it is not needed to find the adequate
decision quorum desired for the acceptance of provision including constitutional
amendment; it is adequate get the acceptance quorum of whole number of TBMM
members not being less than one people more than the fourth of total number. After
all these, discussion of provision starts. It is a must to have the acceptance of at
least 3/5 whole number of TBMM numbers for the acceptance of a provision
included in Constitution amendment. Different from ordinary law amendments;
Constitutional amendments cannot be discussed urgently. Constitutional
amendments shall be discussed in General Board two times and there must be 48
hours of interval between these two discussions in a sense of cool off period. The
proposal of Constitution amendment which is accepted with the majority of TBMM
General Board is in fact has the feature of law with this last memorandum. However
in order for an amendment to enure other procedures shall be done as well. In this
sense, the proposal of amendment which is accepted in TBMM is presented to
President. The disposition of proposal text presented to President does not have the
feature of acceptance in fact; it is rather the presentation of the first stage of results
of amendment to judicial world.

Anahtar Kelimeler

Constitution, Proposal of Constitutional Amendment, Discussion of Constitutional Amendment, Acceptance of Constitutional Amendments.

ANAYASADA DEĞİŞİKLİK YAPMA USULÜ

Öz

Bu makalede anayasada değişiklik yapma usulü evvela; teklif yeter sayısı, ivedilikle görüşme yasağı, kabul yeter sayısı ve Cumhurbaşkanının onayı mekanizmaları bakımından ele alınacaktır. Anayasayı değiştirme usulü genel hatlarıyla ifade edildikten sonra, makalede asıl üzerinde durulacak husus, anayasa değişikliklerine dair kanunlar bakımından Cumhurbaşkanının yetkileri ve bu kanunların yargısal denetiminin irdelenmesi olacaktır. Anayasa değişikliklerinin hangi usule tabi olarak gerçekleştirileceği Anayasanın 175 inci, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 93 üncü ve 94 üncü maddelerinde düzenlenmiştir. Anayasa değişikliği süreci, en az TBMM üye tam sayısının 1/3 ’ü oranındaki milletvekilinin yazılı ve gerekçeli değişiklik tekliflerini havi metni Meclis Başkanlığına sunmalarıyla başlar. Meclis Başkanı değişiklik teklifini Anayasa Komisyonuna havale eder. Anayasa Komisyonunda görüşülüp kabul edilen teklif taslağı TBMM Genel Kuruluna gönderilir. TBMM Genel Kurulunda evvela Anayasa değişikliğine dair taslağın tamamının görüşülmesine geçilmesi oylanır. Bunun kabulü için Anayasa değişikliğinin yapılması için aranan nitelikli çoğunluk aranmayıp, adi çoğunluk yeterlidir. Yani, değişiklik teklifinin görüşülmesine geçilmesinin kabul edilmiş olması için, Anayasa değişikliklerini havi maddenin kabulünde aranan asgari karar yeter sayısının varlığı gerekmeyip, TBMM üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından az olmamak kaydıyla toplantıya katılanların salt çoğunluğunun kabul oyunun elde edilmiş olması kâfidir. Bahse konu aşamadan sonra maddelerin görüşülmesine geçilir. Anayasa değişikliğini havi bir maddenin kabulü için en az TBMM üye tamsayısının 3/5 ’inin kabul oyunun varlığı şarttır. Anayasa değişiklikleri, adi kanun değişikliklerinden farklı olarak ivedilikle görüşülemez. Anayasa değişikliği tekliflerinin Genel Kurulda iki kez görüşülmesi ve bir nevi serinleme süresi anlamında, ilk görüşmeyle ikinci görüşme arasında en az kırsekiz saatin geçmiş olması gerekir. TBMM Genel Kurulunda son oylama dâhil Anayasa değişiklikleri için aranan asgari çoğunluğun kabul oyuyla kabul edilen Anayasa değişikliği teklifi aslında bu nota itibari ile kanun halini almıştır. Ancak kanun halini alan değişiklik teklifinin mer’i hale gelebilmesi için başka prosedürlerin de tahakkuk ettirilmesi gerekir. Bu doğrultuda olmak üzere TBMM’de kabul edilen değişiklik teklifi Cumhurbaşkanına gönderilir. Cumhurbaşkanının kendisine gönderilen teklif metnine dair tasarrufu, aslında bir onay niteliğinde olmayıp, değişikliğin sonuçlarını doğurmasının ilk aşaması çerçevesini teşkil eder tarzda hukuk âlemine intikal ettirmekten ibarettir.

Anahtar Kelimeler

anayasa, anayasa değişikliği teklifi, anayasa değişikliklerinin görüşülmesi, anayasa değişikliklerinin onaylanması.