ANALYSING THE TAX BURDEN OF VALUE ADDED TAX(VAT) AND THE TAX STRUCTURE IN SELECTED CITIES

Yıl 2006, Cilt: 8 Sayı: 1, 209 - 226, 01.06.2006

Mahmut İnan

Öz

Anahtar Kelimeler

Tax structur, tax burden, tax revenue, consumtion expenditure, unregistered economy

SEÇİLEN BAZI İLLERİN VERGİ YAPISI VE KDV AÇISINDAN VERGİ YÜKÜNÜN İNCELENMESİ

Öz

Ülkemizde son yıllarda yaşanan ekonomik gelişmeler, ekonomik ve sosyal yapıda önemli değişikliklere neden olmuştur. Bu gelişmelerin sektörleri farklı derecede etkilemesi, farklı bölgelere yayılan sektörler nedeniyle bölgesel ve iller arası gelir dağılımı ve vergi yükünün değişmesine neden olmuştur. Ancak vergi sisteminde ekonomik ve sosyal yapı değişikliklerini izleyecek düzenlemelerin yapılmaması, vergi yapısı üzerindeki tartışmaların yoğunluk kazanmasına neden olmuştur. Bu tartışmalardan birisi de iller arasında vergi yapısı ve yükünün dengesiz olduğudur. Çalışmada, gelişmişlik sırasına göre sanayileşmiş illerden ilk on il ile diğer bölgelerden sanayi ve ticaret açısından gelişmiş bazı iller ve gelişmişlik sıralamasına göre en son sıradaki iki ilin vergi yapısıyla kişi başına ve mükellef başına KDV açısından vergi yükleri 2005 yılı itibariyle incelenmiştir. Öncelikle kendi gelirleriyle giderlerini karşılayabilen, diğer bir ifade ile kendi kendine yetebilen ve hatta genel bütçeye katkısı olan iller çalışmaya dahil edilmiştir. Genel bütçeye katkıları açısından ilk sıradaki iller en fazla katkıyı sağlamaktadırlar. Ancak mükellef ve kişi başına düşen vergi açısından değerlendirildiğinde bu sıralama bozulmaktadır. Özellikle genel bütçeye %40.28 katkısı olan İstanbul 2. ve 3. sıralara düşmektedir.

Anahtar Kelimeler

Vergi Yapısı, vergi yükü, vergi gelirleri, tüketim harcaması, kayıtdışılık