Tokat İl Merkezi ve İlçelerinde Yetişen Bazı Odunsu Bitkilerin Etnobotanik Özellikleri

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 62 - 75, 31.08.2017

Ergün Kahveci , Salih Malkoçoğlu , Murat Yeşilkaya , Seda Nur İnce Kahveci

Öz

Bu çalışma 2017 yılında Tokat (merkez), Erbaa,
Turhal, Niksar ve Zile ilçelerinde gerçekleştirildi. Ağaç işleri atölyelerinde,
ahşap malzemeleri üretip satan atölyelerde, odun pazarlarında, el sanatı ile
uğraşan dükkânlarda kullanılan ve satılan odunsu bitki türleri tespit edildi.
Tokat’ta sekiz familyaya ait dokuz cins ve on bir takson, Erbaa’da altı familyaya
ait sekiz cins ve sekiz takson, Turhal’da dört familyaya ait beş cins ve altı
takson, Niksar’da sekiz familyaya ait on iki cins ve on beş takson ve Zile’de
beş familyaya ait altı cins ve sekiz takson belirlendi. Bu bitki türlerinden
elde edilen ürünlerin mobilya, süs eşyası, hediyelik eşya, kişisel bakım eşyası
(tarak), mutfak işleri (bıçak sapı, ekmek tahtası, oklava vb.), tarım işleri
(tırmık, kazma, kürek sapı vb.), müzik aleti (ney, zurna, saz, kaval) ve
oyuncak amaçlı kullanıldığı tespit edildi.

Anahtar Kelimeler

Tokat il merkezi ve çevresi, Etnobotanik

Kaynakça

• Abbasi, A.M., Khan, K.A., Ahmad, M., Zafar, M., Ethnobotanical Aspects- Springer, 2012.
• Akpınarlı, H.F., Develioğlu, Y., Ortac, H.S., Ozder, L., Yalcınkaya, T., Buyukyazıcı, M., Tozun, H., Kurt, G. & Develioğlu, G. (2008). Çankırı El Sanatları. Hazar Reklam Mat. Ltd. Şti. ISBN: 978-975-507-077-3. Ankara.
• Altan,Y., Uğurlu, E. ve Gücel, S. 1999. Şenkata (Erzurum) ve Çevresinin Etnobotanik Özellikleri. 1st International Symposium on Protection of Natural Environment and Ehrami Karaçam, Kütahya-Türkiye, 132-139.
• Altay, V. & Karahan, F. (2012). Tayfur Sökmen Kampüsü (Antakya-Hatay) ve çevresinde Bulunan Bitkiler üzerine Etnobotanik Bir Araştırma. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2 (7): 13‐28.
• Anonim, Türk El Sanatları Araştırma Raporu, Ankara: T. C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Küçük Sanatlar ve Sanayi Bölgeleri ve Siteleri Genel Müdürlüğü, 1989.
• Aslan M, Akan H, Balos MM, (2011). Şanlıurfa'da bazı odunsu bitkilerin etnobotaniği üzerine bir araştırma. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 18 (1): 117-137.
• Bayram, E., Kırıcı, S., Tansı, S., Yılmaz, G., Arabacı, O., Kızıl, S. & Telci, İ. (2010). Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretiminin Arttırılması Olanakları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı - I. 437-456 s., Ankara.
• Baytop, T. (1999). Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi (Geçmişte ve Bugün). Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
• Baytop, T., “Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi”, Sanal Matbaacılık, İstanbul, (1984).
• Can, M. (2013). Geleneksel Türk El Sanatlarının Turizme ve Ekonomiye Katkısı. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5 (2): 259-266.
• Cotton, C. M., (1996). Ethnobotany Principles And Applications, John Wıley & Sons, Chichester, 424s.
• Davis, P.H., 1965-1988: Flora of Turkey and the East Aegean Islands. vol.1-10, Edinbugh Univ. Press., Edinburgh,
• Deniz, L., Serteser, A. ve Kargıoğlu, M. 2010. Uşak Üniversitesi ve yakın çevresindeki bazı bitkilerin mahalli adları ve etnobotanik özellikleri. AKÜ Fen Bilimleri Dergisi 1: 57-72.
• Erik, S., Tarıkahya, B., “Türkiye Florası Üzerine”, Kebikeç, 17:, Alp Matbaası, Ankara, 139-163 s, (2004).
• Ertuğ, F., (2004). Etnobotanik Çalışmaları ve Türkiye’de Yeni Açılımlar, Kepikeç, 18: 181-187.
• Heinrich M, Barnes J, Gibbons S (2004). Fundementals of pharmacognosy and phytotherapy, Churchill Livingstone, Edinburgh.
• Kahveci, M. (1998). 21. Yüzyıla Girerken Geleneksel Türk El Sanatları. Folkloristik. pp. 387-397.
• Karahan, F., Altay, V., & Keskin, M. (2015). An Ethnobotanical Study on Woody Plants Benefits from Handicrafts in Antakya District (Hatay-Turkey). International Journal of Scientific and Technological, Research, 1(1), 1-18.
• Kendir, G. ve Güvenç, A. (2010). Etnobotanik ve Türkiye’de yapılmış etnobotanik çalışmalara genel bir bakış. Hacettepe Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi Dergisi, 30 (1): 49–80.
• Kocabaş, Y. Z., Çömlekcioğlu, N., & İlçim, A. Bazı Odunsu Bitki Türlerinin Kahramanmaraş İl Merkezi Ölçeğinde Etnobotanik Yönleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (2016).
• Koçyiğit M, (2005). Yalova İlinde Etnobotanik Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Koyuncu, O., “Geyve (Sakarya) ve Çevresinin Floristik ve Etnobotanik Açıdan İncelenmesi”, Doktora Tezi, Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, (2005) . Koyuncu, O., Yaylacı, O.K. & Tokur, S. (2009). Geyve (Sakarya) ve çevresinin Etnobotanik Açıdan İncelenmesi. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 16 (1): 123-142. Lev, E. ve Amar, Z. 2000. Ethnopharmacological Survey of Traditional Drugs sold in Israel at the end of the 20th century. Journal of Ethnopharmacology 72:191-205.
• Öter, Z. (2010). Türk El Sanatlarının Kültür Turizmi Bağlamında Değerlendirilmesi. Milli Folklor, 22 (86): 174-185.
• Polat, R., “Havran ve Burhaniye (Balıkesir) Çevresinde Tarımsal Biyoçesitlilik ve Etnobotanik Araştırmaları”, Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir, (2010).
• Tütenocaklı, T. 2002. Ayvacık (B1, Çanakkale) ve Çevresinin Etnobotaniği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale.
• Yeşil, Y., “Kürecik(Akçadağ/Malatya) Bucağında Etnobotanik Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, (2007).
• Yıldırımlı, Ş. (2004). Etnobotanik ve Türk Etnobotaniği. Kebikeç, Alp Matbaası, Ankara, 17: 175-193.
• Zarifoğlu H, (2002). Kahramanmaraş’ta Bakır El Sanatları ve Ahşap Oymacılık, A.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Basılmamış Lisans Tezi, Erzurum, s.17.