Yükseltinin Chandler Ceviz Çeşidinde Meyve Kalite Özelliklerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 124 - 132, 30.11.2020

Safder Bayazit , Oğuzhan Çalışkan , Derya Kılıç

Öz

Bazı meyve türlerine kıyasla yetiştiriciliğinin kolay, ekonomik getirisinin yüksek ve muhafazasının kolay olması nedeniyle ceviz yetiştiriciliği Akdeniz Bölgesinde yaygınlaşmaktadır. Yüksek verim nedeniyle tesis edilen bahçelerin çoğunda Chandler çeşidi kullanılmaktadır. Bölgede soğuklama süresinin düşük ve yaz sıcaklıklarının ise yüksek olması ceviz yetiştiriciliğini sınırlayan en büyük etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle Akdeniz iklim koşullarında optimum verim ve meyve kalitesinin elde edileceği yükseltilerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu amaçla 2018 ve 2019 yılında 100 m, 400 m, 800 m ve 1100 m yükseklikte yetiştirilen Chandler ceviz çeşidine ait 13 yaşlı bitkilerde, ortalama meyve ağırlığı, meyve eni, boyu ve yüksekliği, kabuk kalınlığı, iç ceviz ağırlığı, randıman, kabuklu ve iç ceviz renk özellikleri belirlenmiştir. Ortalama meyve ağırlığı yüksekliğe göre değişmiş, en yüksek kabuklu meyve ağırlığı 12.05 g ile 400 m rakımlı Yayladağı/Hatay’da yetiştirilen bitkilerden elde edilirken, en düşük değer 9.36 g ile 100 m yükseklikte Amik ovası/Hatay’da yetiştirilen bitkilerden elde edilmiştir. Yükseklik arttıkça iç ağırlığı artmış, en yüksek değer 6.64 gr ile 1100 m yükseklikten ve 5.84 gr ile 800 m yükseklikten elde edilmiştir. Denemenin yürütüldüğü 4 farklı yükseltide de iç cevizde gerçekleştirilen renk ölçüm ve gözlem sonuçları yüksekliğin iç ceviz rengi üzerine etkisini ortaya koymuş, yükseklik arttıkça iç ceviz açık renkli olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ceviz, yükselti, kalite, meyve özellikleri

Kaynakça

• Ağar,T., Garcia, J.M., Kafkas, S., Kaşka, N., 1995. Anadolu’nun Değişik Bölgelerinden Selekte Edilmiş Değişik Ceviz Tipleriyle Standart Türk Çeşitlerinin Yağ Asidi Kompozisyonları. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 3-6 Ekim 1995 Adana, Cilt 1,479-483.
• Akça, Y., 1999. Tokat Ekolojik Koşullarında Bazı Standart Ceviz Çeşitlerinin Performanslarının Saptanması Üzerine Bir Araştırma (1997-1998 Dilimi), Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kong. 2:41-46.
• Akça, Y., 2001. Ceviz Yetiştiriciliği. Arı Ofset Matbaası. Tokat. 356 s. Akyüz, N., Kaya, İ., 1992. Gıda Kimyası Laboratuvarı. Yüzüncü Yıl Üniv. Fen Edebiyat Fak. Yayın No; 2, Van.
• Anonymous, 2020. FAO Statistical database, http:// apps.fao.org /page/collestions subset: agriculture. Erişim tarihi: 2.03.2018.
• Asma, B.M., Öztürk, K., Zengin, Y., 1999.Malatya Bölgesine Uygun Ceviz Çeşitlerinin Belirlenmesi. Türkiye 3. Ulusal Bahçe Bit. Kongresi, 27–30.
• Balcı, B., 2002. Bazı Ceviz (Juglans Regia L.) Çeşitlerinde Farklı Ekolojilerin Verim ve Kalite Ögelerine Etkileri Üzerine Araştırmalar (Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 285s.
• Bayazit S., Imrak B., Küden A., Kemal Güngör M., 2011. RAPD analysis of genetic relatedness among selected quince (Cydonia oblonga Mill.) accessions from different parts of Turkey. Hort. Sci. (Prague), 38: 134–141.
• Bayazıt S, Sumbul A, 2012. Determination of fruit quality and fatty acid composition of Turkish walnut (juglans regia) cultivars and genotypes grown in subtropical climate of eastern mediterranean region. International Journal of Agriculture & Biology, 14 (3): 419-424.
• Boz, Y., Öztürk, A., Utku Ö., Bıyıklı, M., Orman, E., 2017. Yalova Lokasyonunda Yetiştirilen Yerli ve Yabancı Ceviz Çeşitlerinin Bazı Kimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi. Bahçe 46 (Özel Sayı 2):149-152.
• Ertürk, Ü., Mert, C., Utku, Ö., Kaya, O., 2017. Bursa Koşullarında Yetiştirilen Yerli ve Yabancı Ceviz Çeşitlerinin Meyve Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Bahçe 46 (Özel Sayı 2):47-52. Eser, D., 1986. Tarımsal ekoloji. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:975,p.176, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara
• Kacar, B., 1984. Bitki Besleme Uygulama Kılavuzu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 900, Uygulama Kılavuzları: 214, Ankara.
• Korac M, Cerovic S, Golosin B, Miletic R 1997. Collecting, Evaluation and Utilization of Walnut (Juglans Regia L.) İn Yugoslavia. Plant Genetic Resources Newsletter 111: 72-74. Koyuncu, M.A., Koyuncu, F., Yıldırım Akıncı, F., Dilmaç Ünal, T., Vural, E., 2005. Gelincik (Isparta) Doğal Ceviz Genotiplerinin Yan Dal Verimliliği ve Meyve Özelliklerinin Belirlenmesi. Bahçe Ceviz. 34 (1): 73-82.
• Mahmoodi, R., Hassani, D., Amiri, M.E., Jaffaraghaei, M., 2016. Phenological and Pomological Characteristics of Five Promised Walnut Genotypes in Karaj, Iran. Journal of Nuts 7(1):1-8,
• Martinez, M., Maetri, D., 2008. Oil Chemical Variation in Walnut (Juglans Regia L.) Genotypes Grown in Argentina. Eur. J. Lipid Sci. Technol. 110, 1183–1189.
• Miletic, R., Mitrovic, M., Rakicevic, M., 2009. The Effect of Meteorogical Factors on Major Properties of Selected Walnut Cultivars. Plant Science. 46:219–223.
• Oğuz, H.İ., Erdoğan, O., Gökdoğan, O., 2017. Niğde Yöresinde Chandler ve Franquette Ceviz (Juglans Regia L.) Çeşitlerinin Verim ve Kalite Performanslarının Belirlenmesi. Bahçe 46 (Özel Sayı 2):233-240.
• Stoickov, J., 1967. On The Behavior of Walnuts Under Various Soil Conditions. Hort. Abstr.38(4):945–946.
• SAS Institute., 2005. SAS Online Doc.Version 9.1. SAS Inst., Cary, N.C.
• Serr, E.F. and J.H. Foott. 1963. Effects of Whitewash Cover Sprays on Persian Walnuts in California. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci. 82: 243–249.
• Schrader, L.E., 2011. Scientific Basis of A Unique Formulation For Reducing Sunburn of Fruits. HortScience, 46(1): 6-11.
• Sütyemez, M. ve N. Kaşka, 2002. Bazı Yerli ve Yabancı Ceviz (Juglans Regia L.) Çeşitlerinin Kahramanmaraş Ekolojisine Adaptasyonu. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi 5(1):148–158.
• Şen, S. M., 1986. Ceviz Yetiştiriciliği. Eser Matbaası, Samsun. s:229.
• Türemiş, N., Burgut, A., Kafkas, S., Köymen, M.T., 2017. Bazı Ceviz Çeşitlerinin Adana Koşullarına Adaptasyonu. Bahçe 46 (Özel Sayı 2):41-46.
• Yuemei, C., Junmin, D., Caihong, Z., 2014. The Analysis on Fat Characteristics of Walnut Varieties in Different Production Areas of Shanxi Province. Journal of Plant Studies, 3(1): 28-34.
• Zerbini, E., Polesollo, A., 1984. Measuring The Color of Apple Skin by Two Different Techniques. Proceeding of The Workshop on Pome-Fruit Quality. S:161-171.