Kuşburnu Odun Çeliklerinin Köklenmesi Üzerine Bazı Ortam ve Uygulamaların Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 131 - 139, 08.10.2021

Mehmet Güneş , Defne Eraslan

Öz

Araştırma, 2019 yılının Ocak-Mart ayları içerisinde yürütülmüştür. Çalışmada daha önce Tokat ilinde seleksiyon yolu ile elde edilmiş olan Rosa dumalis L. türüne ait kuşburnu genotipinin (MR-46) odun çelikleri kullanılmıştır. Ocak ayının ortasında alınmış olan odun çelikleri, kontrol, IBA (2000 ppm), içeriğinde Pseudomonas fluorescens, Paenibacillus polymyx, Bacillus megaterium ve Pantoea agglomerans baktari ve IBA+bakteri ile muamele edildikten sonra torf, perlit ve torf+perlit karışımlarından (1:1) oluşan köklenme ortamlarına dikilmiştir. Köklenme ortamında iki ay süreyle tutulan çelikler sökülerek kalluslenme oranı, köklenme oranı, kök sayısı, kök uzunluğu ve kök toplam kuru madde oranları belirlenmiştir. Araştırma sonucunda en yüksek kallus oluşum oranı %70.08 ile perlit ortamında bakteri ile muamele edilen çeliklerden ve en yüksek köklenme oranı ise %57.70 ile torf+perlit ortamında IBA ile muamele edilen odun çeliklerinden elde edilmiştir. En yüksek kök sayısı 7.33 adet/çelik ile torf ortamında IBA ile muamele edilen çeliklerden; en yüksek kök uzunluğu 8.33 cm ile torf+perlit ortamında IBA ile muamele edilen çeliklerden ve en yüksek kök kuru madde oranı (%40.40) perlit ortamında IBA ile muamele edilen çeliklerden elde edilmiştir. Kök oluşum oranları üzerine uygulama ve ortamların ortalamaları arasındaki fark önemli bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kuşburnu, Genotip, IBA, Rizobakteri, Köklenme

Kaynakça

• Ağaoğlu, Y.S., Ayfer, M., Fidan, Y., Köksal, İ., Çelik, M., Abak, K., Çelik H., Kaynak, L. ve Gülşen,Y., 1987. Bahçe Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara. 1009.
• Alp, Ş., Yıldız, K., Türkoğlu, N., Çığ, A. ve Aşur, F., 2010. Van İlindeki Eski Bahçe Güllerinin Değişik Çelik Tipleri ile Çoğaltılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 20(3), 189-193.
• Antoun, H. and Prevost, D., 2006. Ecology of Plant Growth Promoting Rhizobacteria. In: Siddigui Zaki Anwar PGPR: Biocontrol and Biofertilization. The Netherlands. Springer, pp. 1-38.
• Bassil, N.V., Proebsting, W.M., Moore, L.W. and Lightfoot, D.A., 1991. Propagation of Hazelnut Stem Cuttings Using Agrobacterium rhizogenes. HortScience, 26 (8), s. 1058-1060.
• Bloemberg, G.V. and e Lugtenberg, B.J.J., 2001. Molecular Basis of Plant Growthpromotion and Biocontrol By Rhizobacteria. Current Opinion in PlantBiotechnology, 4, 343-350.
• Dawa, S, Rather, Z.A., Tundup P. and Tamchos, T., 2017. Effect of Growth Regulators and Growth Media on Rooting of Semi-Hardwood Cuttings of Rose Rootstocks. Int.J.Curr.Microbiol.App.Sci. 6(4): 1042-1051.
• Edizer, A.S., 2011. Jumbo Böğürtlen (Rubus fruticosus L.) Çeşidinde Vejetatif Çoğaltma Potansiyelinin Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Tokat.
• Ercişli, S., 1996. Gümüşhane ve İlçelerinde Doğal Olarak Yetişen Kuşburnuların ( Rosa spp.) Seleksiyon Yoluyla Islahı ve Çelikle Çoğaltma İmkanları Üzerinde Bir Araştırma. (Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Ercişli, S. ve Güleryüz M., 1999. Bazı Kuşburnu (Rosa spp.) Tiplerini Odun Çelikleri ile Çoğaltma İmkanı Üzerine Bir Araştırma. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 23 (ek sayı 2), 305-310.
• Eşitken, A., Kalidag, H., Ercisli, S., Turan, M. and Şahin, F., 2003a. The Effects of Spraying A Growth Promoting Bacterium on The Yield, Growth and Nutrient Elements Composition of Leaves of Apricot (Prunus Armeniaca L.Cv. Hacıhaliloğlu). Australian Journal of Agricultural Research, 54, 377-380.
• Eşitken, A., Ercişli, S., Şevik, İ. and Şahin F., 2003b. Effect of Indole 3 Butric Asit and Different Strains of Agrobacterium rubi on Adventitive Root Formation From Softwood and Semi-Hardwood Wild Sour Cherry Cuttings. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 27, 37-42.
• Eşitken, A., 2011. Use of Plant Growth Promoting Rhizobacteria in Horticultural Crops. Bacteria in agrobiology: crop ecosystems. Dinesh Kumar Maheshwari, Springer, 189-235.
• Ferreira, M.C.B., Fernandes, M.S., and Döberenier, J., 1987. Role of Azospirillum Brasilense Nitrate Reductase in Nitrate Assimilation By Wheat Plants. Biolgy And Fertiltiy Of Soils, 4, 47-53.
• Güler, S., 2017. In vitro Şartlarında BBAR Uygulamalarının DF-677 İle MAXMA-14’ün Köklenmesi Üzerine Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Konya.
• Güneş, M. ve Şen, S.M., 2001. Bazı Kuşburnu Tiplerinin (Rosa spp.) Odun Çelikleriyle Çoğaltılabilirlikleri Üzerinde Bir Araştırma. Bahçe. 30 (1-2), 17 – 24.
• Güneş, M. ve Okatar, F., 2020. Rosa dumalis, R. canina ve R. villosa Kuşburnu Türlerine Ait Bazı Üstün Genotiplerin Yarı-Odun Çelikleriyle Çoğaltılması. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 9(2), 133-139.
• Hansen, J., Strömquist L.H. and Ericsson, A., 1978. Influence of The Irradiance on Carbohydrate Content and Rooting of Cuttings on Pine Seedlings (Pinus sylvestris L.). Plant Physiology, 61, 975-978.
• Kankaya, A., 1996. Şeftalilerin Çelikle Çoğaltılması ve Köklenme ile Bünyesel Hormonlar Arasındaki İlişkiler. (Doktora Tezi), Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe bitkileri Anabilim Dalı, Van.
• Kınık, F. ve Çelikel, F., 2017. Bakteri ve Oksin Uygulamalarının Kuşburnu Bitkisinin Çelikle Çoğaltılması Üzerine Etkileri. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5 (13), 1714-1719.
• Kır Ö. 2010. Ekonomik Öneme Sahip Bazı Süs Çalılarının Köklendirilmesi Üzerine Hormonların ve Bakterilerin Etkileri. (Yüksek Lisans), Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Küçükbasmacı-Sabır, F. ve Özkaya., M.T., 2009. MM106 Anacı Yeşil Çeliklerinin Perlit ve Hidroponik Ortamlarında Köklendirilmesi Üzerine Farklı Uygulamaların Etkileri. Selçuk Üniversitesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 23 (49), 55-59.
• Lucy, M., Reed, E. and Glick, BR., 2004. Application of Free Living Plant Growth-Promoting Rhizobacteria. (Antonie van Leeuwenhoek) Kluwer Academic, 86, 1-25.
• Rodriguez, H. and Fraga, R., 1999. Phosphate Solubilizing Bacteria and Their Role in Plant Growth Promotion. Biotechnology Advances, 17, 319–339.
• Struz, A.V. and Nowak, J., 2000. Endophytic Communities of Rhizobacteria and Thestrategies Required to Create Yield Enhancing Associations With Crops. Appl. SoilEcology, 15, 183–190.
• Sudhakar, P., Chattopadhyay, G.N., Gangwar, S.K. and Ghosh, J.K., 2000. Effect of Foliar Application of Azotobacter, Azospirillum and Beijerinckia on Leaf Yield Andquality of Mulberry (Morus alba). Journal Agricultural Science, 134, 227-234.
• Tekintaş, F.E. ve Seferoğlu, G., 1998. Propagation of Fig By Hardwood Cuttings in The Field Conditions (Ficus carica L.). Acta Horticulturae, 480, 119-120.
• Tognoni, F., Lorenzi, R., Amedo, A. and Gregoroni, G., 1973. Auxin Change During The Rooting Period of Two Rose Rootstocks. Giornale Botanic Italiano 107, 9-17.
• Turna, İ., Kulaç, Ş., Güney, D. ve Seyis, E., 2013. Boylu Maviyemiş (Vaccinium corymbosum L. )’in Çelikle Üretilmesinde Hormon ve Ortamın Etkisi. Ormancılık Dergisi, 9(2), 93-104.
• Ürgenç, S., 1982. Orman Ağaçları Islahı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, No:293 s:286-292.
• Vessey, J.K., 2003. Plant Growth Promoting Rhizobacteria as Biofertilizers. Plant and Soil, 255, 571-586.
• Yalçın, İ., 1984. Ceviz (Juglans regia L.) Sürgün Çeliklerinde Kök Oluşumunu Etkileyen Faktörler Üzerinde Araştırmalar. (Doçentlik Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Samsun.
• Yıldız, K. ve Koyuncu, F., 2000. Karadutun (Morus nigra L) Odun Çelikleri ile Çoğaltılması Üzerine Bir Araştırma. Derim, 17 (3), 130-135.
• Yıldız, K., Çekiç, Ç., Güneş, M., Özgen, M., Özkan, Y., Akça,Y. ve Gerçekçioğlu, R., 2009. Farklı Dönemlerde Alınan Karadut (Morus Nigra L) Çelik Tiplerinde Köklenme Başarısının Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26 (1), 1-5.
• Yılmaz, M., 1992. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Çukurova Üniversitesi Basımevi, Adana
• Zahir, A. Z., Arshad, M. and Frankenberger, W.T., 2004. Plant Growth Promoting Rhizobacteria: Applications and Perspectives in Agriculture. Advances in Agronomy, Academic Press, 81, 97-16.