Üreticilerin Amasya Misket Elmasının Coğrafi İşaret Tescili Hakkında Bilgi Düzeyi ve Bunu Etkileyen Faktörlerin Analizi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 208 - 218, 11.11.2022

Nuray Kızılaslan Sefa Kılıç

Öz

Coğrafi işaret bir ürünün yetiştiği ve/veya üretildiği coğrafi yerin adından oluşmakta ve ürünü koruma altına almaktadır. Coğrafi işaret ile ürünün üreticilerine ve hem ülke hem de il ekonomisine katma değer yaratılmaktadır. Coğrafi işaretler ürün farklılaştırma ihtiyacı içinde olan üreticilere, özgün niteliklere ve tüketicileri kalite konusunda tatmin edici özelliklere sahip ürünler sunmaktadır. Amasya Misket Elması 2019 yılında coğrafi işaret alarak tescillenmiştir. Amasya Misket Elması üreten üreticilerin ürünün coğrafi işaret aldığından haberdar olup olmadıkları ürünlerin korunması ve değerlendirilmesi aşamasında önem oluşturmaktadır. Bu nedenle bu araştırmada Amasya ilinde coğrafi işaret tescilli Amasya Misket Elması üreten üreticilerin coğrafi işaret konusundaki bilgi düzeylerini ölçmek amaçlanmıştır. Amasya Misket Elması üreten 100 üreticiyle görüşülmüştür. Üreticilerin “Amasya Misket Elmasının Coğrafi İşaret Tescilli olduğunu bilme” durumunu etkileyen sosyo-ekonomik faktörler Binary Logit modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Bu analize göre, eğitim durumu, üretici tecrübesi, ürün fiyatı memnuniyeti ve üretim miktarının bir birim artışı coğrafi işareti bilme durumunu artırmaktadır. Üretici bilincinin artırılmasında bu faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Eğitim ve yayım çalışmalarına ağırlık verilmeli, üreticilerin örgütlenmesi sağlanmalı, üretim-kalite-verimlilik artırılmalı, aynı isim altında taklit üretim yapanlardan korunmalıdır. Marka stratejilerine kolaylık sağlanarak kırsal kalkınma hamlesi yükseltilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Amasya Misket Elması, Üretim, Coğrafi İşaret, Kırsal Kalkınma, Amasya

Kaynakça

• Anonim, (2017). Amasya Elması https://arastirma.tarimorman.gov.tr/ktae/Belgeler/brosurler/Amasya_elmasi.pdf (Erişim Tarihi: 23.04.2021).
• Anonim, (2019). Amasya Misket Elması İçin Coğrafi İşaret Tescil Belgesi Alındı. https://amasya.tarimorman.gov.tr/Haber/380/Amasya-Misket-Elmasi-Icin-Cografi-Isaret-Tescil-Belgesi-Alindi (Erişim Tarihi:26.04.202).
• Anonim, (2020). DSİ 2020 Yılı Faaliyet Raporu. Toplulaştırma. https://www.dsi.gov.tr/Sayfa/Detay/759 (Erişim Tarihi: 01.03.2021).
• IACC (The International AntiCounterfeiting Coalition), 2011, “The Truth About Counterfeiting”, counterfeiting.php.
• İnan, İ. H. (2005). Türkiye'de Tarımda Üretici Örgütlenmesini Etkileyen Faktörlerin Kooperatifçilik Açısından SWOT Analizi ve Değerlendirmesi. Avrupa Birliği Müzakere Sürecinde ve Üyelik Koşullarında Tarımda Örgütlenme Paneli. 18 Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Çanakkale.
• Kızılaslan, N., Gürler, A. Z., ve Kızılaslan, H. (1996). Türkiye de Tarım Kredi Kooperatiflerinde Kooperatif Ortak İlişkilerinin Değerlendirilmesi Tokat İli Örneği. Türkiye 2.Tarım Ekonomisi Kongresi, 2(383-393).
• Kızılaslan, N. (1997). Tokat İli Merkez İlçede Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinde Katılımı Etkileyen Sosyo-Ekonomik Faktörler Üzerine Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış doktora tezi), Tokat.
• Kızılaslan, N., ve Gürler, A. Z., (1997). Tokat Merkez ilçede Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerine Ortak Olan Üreticilerin Kooperatife Katılımını Etkileyen Sosyal ve Ekonomik Faktörlerin Ekonometrik Analizi. Kooperatifçilik, Türk Kooperatifçilik Kurumu-Türk Kooperatifçilik Eğitim Vakfı, 118, 5-29.
• Kızılaslan, N., (2006). Agricultural Information Systems: A National Case Study”, Library Review, 55(8), 497- 507.
• Kızılaslan, N., Gürler, A. Z., Kızılaslan, H., (2007). An Analytical Approach to Sustainable Development in Turkey, Sustainable Development, 15, 254-266.
• Kızılaslan, H., Adıgüzel, Ö. (2007). Factors Affecting Credit Use in Agricultural Business Concerns in Turkey. Res. J. Agric. Biol. Sci, 3(5), 409-417.
• Kızılaslan, N. ve Kızılaslan, H., (2007). Need For Reorganization in Agricultural Extension Services in Turkey, Journal of Applied Sciences Research, 3(8), 770-780.
• Kızılaslan, N. ve Ünal, Y. (2013). Çiftçilerin tarımsal yayım farkındalıklarının belirlenmesi (Tokat/Erbaa örneği). Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, (5), 1-19.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., ve İsfendiyaroğlu, M. (2011). Ilıman İklim Meyve Türleri, Yumuşak Çekirdekli Meyveler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 556.
• Sünnetçioğlu, S., Can, A. ve Durlu-Özkaya, F. (2012). Yavaş Turizmde Coğrafi İşaretlemenin Önemi, 13. Ulusal Turizm Kongresi, Antalya.
• Şahin, G. 2013. Coğrafi İşaretlerin Önemi ve Vize (Kırklareli)’nin Coğrafi İşaretleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 23-37.
• Teuber, R., (2011). Consumer’s and Producer’s Expectations Towards Geographical Indications: Emprical Evidence for a German Case Study, British Food Journal, Vol.:113, No:7, pp:900-918.
• TOB. (2020). Amasya Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ÇKS Verileri
• TUİK. (2020). Türkiye İstatistik Kurumu. (biruni.tuik.gov.tr).
• Yenipınar, U., Köşker, H. ve Karacaoğlu, S. (2014). Turizmde Yerel Yiyeceklerin Önemi ve Coğrafi İşaretleme: Van Otlu Peyniri, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, Vol:2, Issue:22, 13-23.