Determination of Fuel Produced Emissions from Paddy Production in the TR 83 Region, Future Projection Estimation

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 39 - 51, 30.11.2024

Ebubekir Altuntaş

Öz

In this study, the carbon dioxide emissions resulting from fossil fuel consumption in paddy production between 2014 and 2023 of the TR83 Region, which includes the provinces of Amasya, Çorum, Tokat and Samsun, were determined and projections were made for the coming years. The average CO2 emission, specific fuel consumption and specific CO2 emission values resulting from fuel consumption in paddy production in the TR83 Region between 2014 and 2023 were determined as 17.05 ktCO2, 25.31 gfuel kgproduct-1 and 86.53 gCO2 kgproduct-1, respectively. According to the future projections calculated for the years 2024-2033 in the paddy production of the TR83 Region, it is predicted that total CO2 emissions will tend to increase, while specific fuel consumption and specific CO2 emission values will tend to decrease.

Anahtar Kelimeler

Projection coefficient, mean CO2 emission, specific CO2 emission, specific fuel consumption

TR 83 Bölgesinde Çeltik Üretiminde Yakıt Kaynaklı Karbondioksit Emisyonunun Belirlenmesi Gelecek Projeksiyon Tahmini

Öz

Bu çalışmada, Amasya, Çorum, Tokat ve Samsun illerini kapsayan TR83 Bölgesinin 2014-2023 yılları arasındaki çeltik üretiminde fosil yakıt tüketimi kaynaklı karbondioksit emisyonunu belirlenmiş, gelecek yıllara ait projeksiyon tahmini yapılmıştır. TR83 Bölgesinin 2014-2023 yılları arasındaki çeltik üretimindeki yakıt tüketimi kaynaklı oluşan ortalama CO2 emisyonu, özgül yakıt tüketimi ve özgül CO2 emisyonu değerleri sırasıyla 17.05 ktCO2, 25.31 gyakıt kgürün-1 ve 86.53 gCO2 kgürün-1 olarak belirlenmiştir. TR83 Bölgesinin çeltik üretiminde 2024-2033 yıllarına ait hesaplanan gelecek projeksiyon tahminlerine göre, toplam CO2 emisyonunun artma eğiliminde, buna karşın özgül yakıt tüketimi ve özgül CO2 emisyon değerlerinin ise azalma eğiliminde olacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Projeksiyon katsayısı, ortalama CO2 emisyonu, özgül CO2 emisyonu, özgül yakıt tüketimi

Kaynakça

• Ağaçayak, T., Öztürk, L., 2017. Türkiye’de tarım sektöründen kaynaklanan sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik stratejiler. İstanbul Politikalar Merkezi (İPM–MERCATOR Politika Notu). İmak Ofset Basım Yayın San. ve Tic. Ltd. Şti. ISBN: 978-605-9178-95-2.
• Altuntaş, E., 2020. Türkiye’deki Tarım Makineleri Kullanım Projeksiyonunun Tahmini. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi (UTYHBD), 6(3): 506 – 516.
• Altuntaş, E., Bal, M., 2021. Çorum ilinde ayçiçeği tarımında makine kullanım projeksiyonu. Akademik Ziraat Dergisi, 10(2): 355-364.
• Anonim, 2020. TR83 Bölgesi kaynak verimliliği ihtiyaç analizi raporu. T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Orta Karadeniz Kalınma Ajansı (OKA), Eylül, 2020, Samsun.
• Anonim (2024). Tarımsal üretimde karbon ayak izi. https://farmolog.com/tarimsal-uretimde-karbon-ayak-izi/ (Erişim Tarihi: 19.10.2024).
• Aybek, A., Kuzu, H., Karadöl, H., 2021. Türkiye’nin ve tarım bölgelerinin tarımsal mekanizasyon düzeyindeki değişimlerin son on yıl (2010-2019) ve gelecek yıllar (2020-2030) için değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 24(2): 319-336.
• Aydın, A., Aktuz, N.C., 2023. Sürdürülebilir tarım için iklim değişikliğine ekosistem tabanlı uyum faaliyetleri. Çevre, Şehir ve İklim Dergisi, 2(3): 132-157. Aydın, A., 2023. Tarım sektöründen kaynaklı sera gazı emisyonlarının hesaplanması; enterik fermantasyon. Uluslararası Gıda Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi, 3(1): 40-54. Bal, M., Altuntaş, E., 2019. Çorum İlinde Çeltik Üretimi Yapan İşletmelerin Tarımsal Mekanizasyon Durumu, Akademik Ziraat Dergisi, 8(1): 63-76. Bal, M., Altuntaş, E., 2020. Çorum ilinde çeltik tarımında makina kullanım projeksiyonun tahmini. Turkish Journal of Agricultural Engineering Research (TURKAGER), 1(2): 233-247.
• Beşergil, B., 2009. Yakıtlar yağlar. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
• Bilgili, M.E., Aybek, A., 2018. Doğu Akdenizde zeytin üretiminde yakıt tüketimi sonucunda oluşan karbondioksit emisyonu durumu. 3rd International Mediterranean Science and Engineering Congress (IMSEC 2018), Çukurova University, Congress Center, October 24-26, 2018, Adana.
• Demir, B., Öztürk, İ., Sayıncı, B., Sakarya, A., 2013. Türkiye’nin bitki koruma makineleri projeksiyonu. I. Bitki Koruma Ürünleri ve Makineleri Kongresi, 2-5 Nisan 2013, Antalya
• Denef, K., Archibeque, S., Paustian, K., 2011. Greenhouse Gas Emissions from U.S. Agriculture and Forestry: A Review of Emission Sources, Controlling Factors.
• Eren, Ö., Gokdogan, O., Baran, M.F., 2019. Determination of Greenhouse Gas Emissions (Ghg) in The Production of Different Plants in Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 28(2A): 1040-1043.
• Ersoy, H., Altuntaş, E., 2023. Agricultural mechanization level and projection estimation of soil tillage equipment’s, drills -fertilizer distributors of TR22 region. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University JAFAG, 40(3): 103-114.
• FAO, 2022. Food and Agriculture Organization, https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL (Erişim Tarihi:12.12.2022) Göktolga, Z. G., Gözener, B., Karkacıer, O., 2006. Şeftali Üretiminde Enerji Kullanımı, Tokat İl Örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2): 39-44.
• Gözübüyük, Z., Çelik, A., Öztürk, İ., Demir, O. ve Adıgüzel, M.C., 2012. Buğday üretiminde farklı, toprak işleme-ekim sistemlerinin enerji kullanım etkinliği yönünden karşılaştırılması. Tarım Makineleri Bilimi Dergisi, 8(1): 25-34.
• Hacıoğlu, H., Altuntaş, E., Baran, M.F., 2024. Çeltik Üretiminde Enerji Bilançosunun Belirlenmesi (Çorum İli Osmancık İlçesi Örneği). Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(2): 468-481.
• Hazneci, K., Ceyhan, V., 2017. TR83 Bölgesinde buğday tohumluğu üretiminde teknik etkinlik ve etkinliği belirleyen faktörler. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 32: 181-188.
• Gołasa, P., Wysokiński, M., Bieńkowska-gołasa, W., Gradziuk, P., Golonko, M., Gradziuk, B., Siedlecka, A., Gromada, A., 2021. Sources of greenhouse gas emissions in agriculture, with particular emphasis on emissions from energy used. Energies, 14(13): 3784.
• Gül, E.N., Özgöz, E., Altuntaş, E., 2022. Tokat ilinin tarımsal mekanizasyon düzeyi, toprak işleme alet ve makinaları ve ekim makinaları projeksiyonu. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 11(2): 12-24.
• Gül, E.N., Ersoy, H., Altuntaş, E., 2023. Adana ve Mersin illerinin tarımsal mekanizasyon düzeyi, toprak işleme ve ekim makinaları projeksiyonu. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 19(3): 215-233.
• Hayaloğlu, P., 2018. İklim değişikliğinin tarım sektörü ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(25): 51-62.
• IPCC, 1996. Intergovernmental Panel on Climate Change, GHG protokolü - mobil kılavuz (03/21/05) v1.3., 1996.
• IPCC, 2013. Intergovernmental Panel on Climate Change. Climate Change 2013: The physical science basis. contribution of working group ı to the fifth assessment report of the ıntergovernmental panel on climate change. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, 1535 pp, 2013.
• IPCC, 2014. Intergovernmental Panel on Climate Change AR5-Fifth Assessment Report. Cambridge: Cambridge University Press.
• Kaya, A., Ateş, M., 2022. Türkiye’de Çeltik Üretiminin Yıllar İtibariyle Değişimi. Anadolu 11th International Conference On Applied Science – December 29- 30, 2022 – Diyarbakır, Türkiye.
• Kuzu, H., Karadöl, H. ve Aybek, A. 2021. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26(1): 41-62.
• Kuzu, H., Bilgili, M.E., Aybek, A., Özekin, M., 2024. Doğu Akdeniz Bölgesinde Çeltik Üretiminde Yakıt Tüketiminden Kaynaklı Karbondioksit Emisyonunun Belirlenmesi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2): 684-693.
• Küsek, G., 2018. Güneydoğu anadolu bölgesinde mercimek üretiminde yakıt tüketimine bağlı olarak gerçekleşen karbondioksit emisyonlarının değerlendirilmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 22(4): 572-584.
• Lal, R., 2004. Carbon emission from farm operations. Environment International, 30(7): 981-990.
• Malaslı, M.Z., Çelik, A., Çelik, Ş., 2015. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin toprak işleme alet ve makinaları projeksiyonunun regresyon analizi yöntemiyle belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2 (1): 126-132.
• Massey R., McClure H., Schneider R. Agriculture and greenhouse gas emissions. University of Missouri: Columbia-Extension Publication, 2019.
• https://mospace.umsystem.edu/xmlui/bitstream/handle/10355/71743/g00310-2019MarchRevised.pdf?sequence=1&isAllowed=y ( Erişim Tarihi: 14.09.2023)
• Öztürk, H.H., 2017. Energetic and environmental comparison of rapeseed cultivation systems. LAMBERT Academic Publishing, Deutschland, 2017.
• Öztürk, H.H., Gözübüyük, Z., Atay, U., 2017. Türkiye’de pamuk üretiminde yakıt tüketimine bağlı olarak gerçekleşen karbondioksit emisyonlarının değerlendirilmesi. 3. Uluslararası Tarım ve Çevre Kongresi, 16-18 Kasım 2017, sayfa no: 21-30, Antalya.
• Öztürk, H.H., Vulkan E.V., 2017. Türkiye’de buğday ve mısır üretiminde yakıt tüketimine bağlı olarak gerçekleşen karbondioksit emisyonlarının değerlendirilmesi. 4. Uluslararası Multidisipliner Avrasya Kongresi (IMCOFE), 23-25 Ağustos 2017, sayfa no:13-23, Roma.
• Smagulova S., Adil J., Tanzharikova A., Imashev, A., 2017. The economic impact of the energy and agricultural complex on greenhouse gas emissions in Kazakhstan. International Journal of Energy Economics and Policy, 7(4): 252-259.
• Şin, B., Gül, E.N., Altuntaş, E., 2023. Sakarya İlinin Tarımsal Mekanizasyon Seviyesi ile Bitki Koruma Makinelerinin Projeksiyon Tahmini. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 11(11): 2116-2126.
• Taşlıgil, N., Şahin, G., 2011). Türkiye'de çeltik (Oryza sativa L.) yetiştiriciliği ve coğrafi dağılımı. Journal of Social Sciences, 4(6): 182203.
• Tokay, Z., 2018. Türkiye’nin çeltik yetiştiriciliği kaynaklı sera gazı emisyonlarının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği ABD., Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, s. 94, Ankara . TÜİK-2017 Bitkisel Üretim İstatistikleri.” [Online]. Available: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim Tarihi: 18.10.2024).
• TÜİK, 2020. Sera Gazı Emisyon İstatistikleri, 1990-2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Sera-Gazi-Emisyon-Istatistikleri-1990-2020-45862#. (Erişim tarihi: 10.08.2024).
• TÜİK, 2022. Bitkisel üretim istatistikleri, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim Tarihi: 12.01.2023).
• TÜİK, 2024. Bitkisel üretim istatistikleri, 2024. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=134&locale=tr (Erişim tarihi: 02.08.2024)
• Vatansever Deviren, N., Çelik, N., 2017. Dünyada ve Türkiye’de Organik Tarımın Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar 201,https://www.researchgate.net, (17 Ağustos 2017).