İNSANSIZ HAVA ARAÇLARININ ADLİ BİLİŞİM AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2021, , 425 - 446, 24.11.2021

Ömer Özfındık

https://doi.org/10.28956/gbd.1028641

Öz

Bu çalışma, İnsansız Hava Aracı (İHA) ve İHA ile birlikte kullanılan android işletim sistemine sahip mobil cihazlar ve hafıza kartlarında adli bilişim açısından önem arz eden kayıtların tespit edilmesi amacıyla yapılmıştır. Yapılan literatür taraması sonucunda döner kanatlı İHA’nın kullanıldığı görülmüştür. Literatürden farklı olarak ayrıca sabit kanatlı İHA içerisinde takılı bulunan Pixhawk 2 Auto Pilot uçuş kontrol kartı ve İHA ile birlikte kullanılan android işletim sistemine sahip mobil cihazın incelemesi de gerçekleştirilmiştir. İncelemeler için, adli bilişim açısından önem arz edebileceği değerlendirilen ve genel olarak inceleme isteklerinde belirtilen istekler doğrultusunda çeşitli uygulamalar yapılmış ve bu uygulamaların ardından; lisanslı programlar ve internet üzerinden araştırılarak ücretsiz temin edilen programlar ile analizleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda; cep telefonundan İHA’nın kontrolünün yapılabilmesi için mobil cihaza yüklenilen DJI GO 4 uygulamasının yüklenme tarihi, kullanılan mail adresleri, cep telefonunun bağlı olduğu wi-fi adresi, İHA seri numarası, İHA ile kullanılan bataryaların seri numaraları, konum (koordinat) bilgisi ve uçuş güzergâhı (Rota) kayıtları tespit edilmiştir. İHA’ndan; İHA seri numarası, İHA ile kullanılan bataryaların seri numaraları, koordinat bilgisi, rota kayıtları ve bu kayıtlara ait tarih/saat bilgileri tespit edilmiştir. Hafıza kartından; uçuş sırasında çekilen mevcut ve silinmiş fotoğraf ve video (görüntüler), görüntülere ait tarih/saat bilgileri, videolar ile birlikte oluşan ve video dosyalarına ait koordinat ile tarih/saat bilgilerini içeren “.SRT” uzantılı LOG kayıtları tespit edilmiştir. Uçuş kontrol kartından; rota bilgisi, bu rotalara ait koordinat bilgileri ve koordinatlara atanan görevlere ait kayıtlar tespit edilmiştir. Çalışmamız sonucunda tarafımızca tespit edilen verilerin soruşturma makamlarına katkı sağlayabileceği değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

DJI Phantom, IHA, Android, İnsansız Hava Araçları, Adli Bilişim, Uçuş Kontrol Kartı.

RESEARCH ON UNMANNED AERIAL VEHICLES IN TERMS OF FORENSIC COMPUTING

Öz

This study was conducted to determine the records that are important for forensic informatics in mobile devices and memory cards with android operating system used with UAV and UAV. As a result of the literature review, it was seen that a rotary wing UAV was used. Unlike the literature, the Pixhawk 2 Auto Pilot flight control card installed in the fixed wing UAV and the mobile device with the android operating system used with the UAV were also examined. For the examinations, various applications have been made in line with the requests that are considered to be of importance in terms of forensic informatics and that are generally stated in the requests for examination. And in addition; the licensed programs and the programs that were provided free of charge were searched through the internet and analyzed. As a result of the analysis made; From mobile device; The date of the DJI GO 4 application installed on the mobile device to control the interface of the UAV, the e-mail addresses used, the wi- Fi address of the mobile phone, the serial number of the UAV, the serial numbers of the batteries used with the UAV, the location (coordinate) information and flight route (Route) records has been determined. From the UAV; The serial number of the UAV, the serial numbers of the batteries used with the UAV, coordinate information, flight route (Route) records and the date / time information of these records were determined. From the memory card; The existing and deleted photographs and videos (images) taken during the flight, the date / time information of the images, LOG records with the ".SRT" extension that contain the coordinate and date / time information of the video files were detected. From the flight control card; route information, coordinate information of these routes and records of tasks assigned to coordinates were determined. As a result of our study, it has been evaluated that the data reached by us can contribute to investigation authorities.

Anahtar Kelimeler

: DJI Phantom, UAV, Android, Unmanned Aerial Vehicles, Digital Forensic, Flight Control Card.

Kaynakça

• Ağrı’da PKK’ya ait bomba yüklü drone ele geçirildi. (2017). Erişim tarihi: 11 Ocak 2020, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/agrida-pkkya-ait-bomba-yuklu-drone-ele-gecirildi/963223.
• Anıtkabir’de havadan çekim yapan bir drone paniğe neden oldu. (2015) Erişim tarihi: 11 Ocak 2020, https://www.haberturk.com/gundem/haber/1122090-anitkabirde-havadan-cekim-yapan-bir-drone-panige-neden-oldu.
• Aydın, M., Bostancı, E., Güzel, M. S., & Kanwal, N. (2020). Multiagent Systems for 3D Reconstruction Applications. Multi Agent Systems: Strategies and Applications, 25.
• Clark, D. R., Meffert, C., Baggili, I. ve Breitinger, F. (2017). DROP (DRone Open Source Parser) Your Drone: Forensic Analysis Of The DJI Phantom III, Digital Investigation, 22(1), 3-14. doi:10.1016/j.diin.2017.06.013
• Cumhurbaşkanlığı Saray’ında drone skandalı. (2016). Erişim tarihi: 11 Ocak 2020, https://www.sozcu.com.tr/2016/gundem/ak-sarayda-drone-skandali-1090494/.
• DAEŞ Türk askerine karşı ilk kez drone kullandı. (2016). Erişim tarihi: 11 Ocak 2020, https://www.milliyet.com.tr/gundem/daes-turk-askerine-karsi-ilk-kez-drone-kullandi-2317691.
• Demirtaş, O. ve Yalçın M. K. (2018). Dikey iniş kalkış yapabilen üç rotorlu hava aracı, (Yayımlanmamış Lisans Bitirme Tezi). Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi, Niğde.
• Drone iki uçağı pas geçti. (2015). Erişim tarihi: 11 Ocak 2020, http://www.gazetevatan.com/-drone-iki-ucagi-pas-gecirtti-871070-yasam/.
• Gülataş, İ. ve Baktır, S. (2018). Unmanned Aerial Vehicle Digital Forensic Investigation. Graduate School Of Natural And Applıed Sciences Computer Engineering, İstanbul.
• Gülataş, İ. ve Baktır, S. (2018). Unmanned Aerial Vehicle Digital Forensic Investigation Framework. Journal of Naval Sciences and Engineering, 14(1), 32-53.
• Havalimanı üzerinde İHA uçurdu. (2015). Erişim tarihi: 11 Ocak 2020, https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/havalimani-uzerinde-iha-ucurdu-6-yila-kadar-hapsi-isteniyor-226449.
• Hıra, Y., Akar, T. ve Demirel, B. (2018). Drone Kazasına Bağlı İlk Adli Vaka Bildirimi. Adli Tıp Bülteni, 23(3), 212-214. doi:10.17986/blm.2018345612
• Kahveci, M. ve Can, N. (2017). İnsansız Hava Araçları: Tarihçesi, Tanımı, Dünyada ve Türkiye'deki Yasal Durumu. Selçuk Üniversitesi Mühendislik, Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(4), 511-535. doi:10.15317/Scitech.2017.109.
• Ling, G., & Draghic, N. (2019). Aerial drones for blood delivery. Transfusion, 59(S2), 1608- 1611.
• Silvagni, M., Tonoli, A., Zenerino, E., & Chiaberge, M. (2017). Multipurpose UAV for search and rescue operations in mountain avalanche events. Geomatics, Natural Hazards and Risk, 8(1), 18-33.
• SHGM (Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü). (2017). 2017 Faaliyet raporu. Erişim tarihi: 04 Ekim 2021
• SHGM. (2018). 2018 Faaliyet Raporu. Erişim tarihi: 04 Ekim 2021
• SHGM. (2019). 2019 Faaliyet Raporu. Erişim tarihi: 04 Ekim 2021
• SHGM. (2020). 2020 Faaliyet Raporu. Erişim tarihi: 04 Ekim 2021
• Torun, A. (2017). İnsansız hava aracı (İHA) sektörü ve İHA fotogrametrisinin ölçme bağlamında konumlandırılması. 16. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı bildiriler kitabı içinde (ss. 1-8). Ankara. https://www.hkmo.org.tr/resimler/ekler/ee7bb21c93fa52e_ek.pdf
• Yavuz, D., Akbıyık, H., & Bostancı, E. (2016, May). Intelligent drone navigation for search and rescue operations. In 2016 24th Signal Processing and Communication Application Conference (SIU) (pp. 565-568). IEEE.
• Yeşi̇lay, R. ve Maci̇t, A. (2020). Dünyada ve Türkiye’de drone ekonomisi: geleceğe yönelik beklentiler. Beykoz Akademi Dergisi, 8(1), 239-251. doi: 10.14514/byk.m.26515393.2020.8/1.239-251.