1915 TEHCİRİNDEN 1992 HOCALI’YA SOYKIRIM İDDİALARI ÇERÇEVESİNDE ERMENİ SORUNU

Yıl 2015, , 91 - 121, 12.07.2016

Gökhan Sarı

https://doi.org/10.28956/gbd.239729

Cited By: 1

Öz

Ermeni sorununun ortaya çıkışından itibaren iki yüzyıl, sözde soykırım iddialarının dayandırıldığı trajik olayların başlangıcından sonra tam olarak yüzyıl geçmiştir. Ermeni sorunu, Türkiye’nin son elli yılına damgasını vuran, Cumhuriyet Tarihi’nin en uzun soluklu sorunlarından biri olarak gündemin ilk sıralarında yer almıştır. Soykırım iddiaları çerçevesinde gelişen Ermeni sorunu; tarihi ve hukuki yönünden ziyade siyasi yönü ile öne çıkmıştır. Yakın tarihte Hocalı’da bir soykırım veya katliam gerçekleşmiştir. Ancak uluslararası toplum her nedense bu konuya 1915 Tehciri kadar ilgi göstermemiştir. Türkiye’nin siyasi ve/veya hukuki açıdan haklı olduğu bir konuda haksız duruma düşürülmesine, olayları gözardı eden uluslararası toplum kadar, Türkiye’nin de yeteri kadar titiz davranmaması sebep olmuştur. Bu nedenle çalışmada sözde Ermeni soykırım iddialarının hukuki ve tarihi yönünü ortaya koymak ve Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarında ve Hocalı’da yaşananları bütün açıklığı ile anlatmak gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ermeni Sorunu, Hocalı, Soykırım, Tehcir

THE ARMENIAN ISSUE IN THE FRAME OF THEGENOCIDE CLAIMS FROM 1915’S IMMIGRATION TO 1992’S KHOJALY

Öz

Two centuries have passed since the emergence of the Armenian issue, whereas it has been exactly one hundred years since the tragical killings of Armenian community occured in 1915. Armenian issue occupied first rows of Turkey’s agenda as one of the most long-standing problem for the past fifty years. While the issue has developed in the framework of genocide, it has been dealt with in terms of political aspects rather than historical and legal spheres. In recent history a genocide or massacre took place at Khojaly, but international community has not shown adequate interest when compared to the 1915’s forced emigration of the Armenian community by the Ottoman Government. While Turkey’s claims and positions are throughly right in terms of politial and legal spheres, it has been considered responsible for the crimes of the past. Besides international community which rules out the realities, Turkey’s uncareful attitude has also caused that. So the legal and historical aspects of the allegations regarding the so-called Armenian genocide will be put forward. Then it is required to reveal whatever happened in the occupied territories of Azerbaijan and tragical events that took place in Khojaly

Anahtar Kelimeler

Armenian Issue, Khojaly, Genocide, İmmigration

Kaynakça

• AKTAN, G. (2006). Açık Kriptolar: Ermeni Soykırım iddiaları Avrupa’da Irkçılık ve Türkiye’nin AB Üyeliği, Ankara: Asina Kitaplar-Turmax Yayıncılık.
• ALTINOK, S. (2007). Belgeleriyle 19 ve 20. Yüzyıl Başlarında Ermeni Sorunu, 3. Baskı, Ankara: Biz bize Yayınları.
• AN, Ö.F. (2013). Türkiye’nin Dış Politikasına Etkisi Bakımından 2015’e Doğru Ermeni Lobisi, Ermeni Araştırmaları, Terazi Yayıncılık, (45), 177-244.
• ARTUK, E. (1989). Suç ve Cezaların Kanuniliği Prensibi, Ceza Hukuku El Kitabı, Ġstanbul.
• ASLAN, M.Y. (2006). Teoride ve Uygulamada Savaş Suçları, Ankara: Bilge Yayınevi.
• ASLAN, Y.(2007). Ermenistan Faşist Bir Devlettir, Yankı Dergisi, (1052), Nisan/2007.
• BAYZAN, A. R.; (2006). Soykırım Teslisi, Ermeniler’den Sonra Rum /Pontus Ve Süryani/Nasturi Soykırım Söylemleri, 2023 Dergisi, 64, s.10-23.
• CABBARLI, H. (2013). Ermeni Siyasal Düşüncesinde Terörizm, Ermeni Araştırmaları, Terazi Yayıncılık, (45), 143-176.
• ÇAYCI, S. (2001). Hukuksal Açıdan Birinci Dünya Savası’nda Ermeni Ayaklanmaları ve Alınan Önlemler, Silahlı Kuvvetler Dergisi, (369), Temmuz 2001, 34.
• ÇEVĠK, A. (2007). Politik Psikoloji, Ankara: Dost Kitapevi Yayınları
• ÇĠTLĠOĞLU, E. (2007). Ölümcül Tahterevalli Ermeni ve Kürt Sorunu, 2. Baskı, Ankara: Destek Yayınları.
• DEDEYEV, B. (2008). Dağlık Karabağ Sorunu’nun Tarihi Arka Planına Bakış, Dağlık Karabağ Savaşı: Siyasi, Hukuki, Ekonomik Analiz ( Ed: O. Nuri Aras), Bakü: Qafqaz Üniversitesi Yayınları.
• DEĞER, O. (2009). Soykırım Suçu ve Devletin Sorumluluğu: Uluslararası Adalet Divanı’nın Bosna-Hersek v. Sırbistan-Karadağ Kararı, Uluslararası İlişkiler, 6 (22) (Yaz 2009), 61-95.
• ERCAN, Y. (2001). Ermeniler ve Ermeni Sorunu, Osmanlıdan Günümüze Ermeni Sorunu, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• GARĠBOV, M. (2006). I. Dünya Savaşından Günümüze AzerbaycanErmenistan İlişkileri. (YayınlanmamıĢ Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• HALAÇOĞLU, Y. (2001). Ermeni Tehciri ve Gerçekler (1914-1918), Ankara:TTK Yayını.
• KARACA, A. (1993). Anadolu Islahâtı ve Ahmet Şâkir Paşa (1838-1899), Ġstanbul: Eren Yayıncılık.
• LAÇĠNER, S.(2001). 11 Eylül Olayları (Yeni Terörizm) ve Ermeni Sorunu, Stratejik Analiz, 2(19), Kasım 2001.
• LAÇĠNER, S. (2005). Türkler ve Ermeniler: Bir Uluslararası İlişkiler Çalışması, Ankara: UĢak Yayınları.
• LÜTEM, Ö.E. (2013). Olaylar ve Yorumlar, Ermeni Araştırmaları, Terazi Yayıncılık, (45), 9-72.
• MAMMADYAROV, E. (2009). The Foreing Policy of Azerbaijan: Affecting Factors and Strategic Priorities, Azerbaijan in Global Politics Crafting Foreing Policy, (ed.) Alexandros Petersen, Fariz Ġsmailzade ,Baku: Azerbaijan Diplomatic Academy.
• NERSESSIAN, David L. The Contours of Genocidal Intent:Troubling Jurisprudence from the International Criminal Tribunals, Texas International Law Journal, (37), 231-256.
• http://www.tilj.org/content/journal/37/num2/Nersessian231.pdf NURĠYEV, C. ve NURĠYEVA, ġ. (2010). Karabağ Siyaseti ve Azerbaycanlıların Soykırımı, Qarabag Bildiklərimiz Və Bilmədiklərimiz, (Ed.R.Yılmaz), Qafqaz Universiteti, ss.205-2018.
• ORDUBADĠ, M. S.(1991). Kanlı Yıllar, (Haz.)Ekrem Bağırov, Bakü. ÖYMEN, O. (2005). Ulusal Çıkarlar: Küreselleşme Çağında Ulus-Devleti Korumak, 2.Baskı, Ġstanbul: Remzi Kitapevi.
• ÖZKARAMAN, D. (2010). Hocalı Soykırımı: Nedenleri, Fikri Altyapısı Ve Sonuçları, (YayınlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi), Stratejik AraĢtırmalar Enstitüsü Müdürlüğü, Ġstanbul.
• ÖZTEMĠZ, M.(2007). II. Abdülhamit'ten Günümüze Sosyolojik, Siyasal Ve Hukuki Açıdan Süryaniler, (YayınlanmamıĢ Doktora Tezi), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Ġstanbul.
• PAZARCI, H. (2006). Uluslararası Hukuk, Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları. SARI, G. (2013). Ermeni Meselesi Işığında Süryaniler, Ankara: BarıĢ Platin Yayınları. SARI, G. (2013). The Search For Syriac Identity And Ethnic Terrorism: Assyrianism, Journal of Qafqaz University, 2(1), 131-141.
• SHAW, S. J.(1994). Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, (çev). Mehmet Harmancı, Ġstanbul: E. Yayınları.
• SÜSLÜ, A. (1995). Türk Tarihinde Ermeniler (Temel Kitap), Ankara:Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü Yayını.
• TAġKIRAN, C. (1995). Geçmişten Günümüze Karabağ Meselesi. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• TURAN, Ö. (2008). Lozan Konferansı’nda Ermeni Sorunu, Türk-Ermeni ĠliĢkilerinde Yeni YaklaĢımlar, Uluslararası Sempozyum, 15-17 Mart 2006, Ġstanbul Üniversitesi, 447-477.
• TURHAN, F. (2006). Soykırım Suçunda Bir Grubu Tamamen veya Kısmen Yok Etme Amacı ve Ermeni Tehciri Olayı, Hukuki Perspektifler Dergisi, (9), (Aralık 2006).
• YILMAZ, A.(2001). Uluslararası Ceza Hukuku El Kitabı, Ġstanbul: Beta Basım. YILMAZ, R. (2010). Türkiye-Azerbaycan İlişkilerinde Son Dönem, Bilge Strateji Jeopolitik, Ekonomi-Politik ve Sosyo-Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(2), 23-41.
• İArmenian Genocide Museum Construction Launched in Uruguay (2013). ICTJ, http://ww.ictj.org/news/armenian-genocide-museum-construction - launched-uruguay (EriĢim Tarihi:15.10.2014).
• GÖYÜNÇ, N. (2014). Osmanlı Devleti'ndeki Ermeniler Hakkında, Osmanlı AraĢtırmaları Vakfı, http://www.osmanli.org.tr, (EriĢim Tarihi: 25.08.2014).
• HOVSEPYAN, (2013). Aghvan Recognition of Armenian genocide shall have a perfect international-legal provision, http://www.genproc.am/en/ 169/item/7894/, (EriĢim Tarihi:10.10.2014).
• HÜR, AyĢe. (2014). 1915'e ad ver(eme)mek: Aghed, Medz Yeghern, Soykırım.
• Radikal Gazetesi. (EriĢim Tarihi: 20/04/2014) KORUCU, S. (2014). Süryaniler de 'Seyfo' için taziye bekliyor, Radikal Gazetesi, (EriĢim Tarihi: 03/05/2014). LUTEM, Ö.E., Fransa‟nın Yeni CumhurbaĢkanı Hollande ve Ermeni Meselesi.
• AVİM, http://www.avim.org.tr/bultentekli.php? haberid=50260, (EriĢim Tarihi:01.10.2014).
• LUTEM, Ö.E., Ermeni Sorununun Uluslararası ĠliĢkiler Boyutu Günümüzde Ermeni Sorunu, AVİM Bulten, http://www.eraren.org/bilgibankasi/ tr/index3_1_1.htm (EriĢim Tarihi: 10.10.2014)
• Midyat'a Vatikan kolonisi!, (2012). http://www.haberiniz.com.tr/yazilar/ haberiyazdir54615-Midyata_Vatikan_kolonisi.html, 23 Mayıs 2012, (EriĢim Tarihi: 10.10.2014)
• National Archives, Political Intelligence Department, Foreign Office, Special I, “Settlement Of Turkey And Arabian Peninsula”, Momerandum, Catalogue Reference CAB/24/72. http://filestore. nationalarchives.gov.uk/pdfs/small/cab-24-72-GT-6506-2.pdf (EriĢim Tarihi:15.09.2014)
• OĞAN, S. (2014). Türklere KarĢı Yapılan Soykırımlar Ve Hocalı Soykırımı, http://turksam.org/tr/a1389.html (EriĢim Tarihi:25.02.2014) ÖZGÜREL, A. Uygar Batı ve Ġki Soykırım, Radikal Gazetesi, 15 Mayıs 2005,
• http://www.radikal.com.tr/ haber.php?haberno=152729&tarih= 15/05/2005, (EriĢim Tarihi:15.09.2014) SABRO Gazetesi 12.10.2014
• SELVĠ, H., Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan İlişkilerinde Ermenistan Faktörü, www.satemer.sakarya.edu.tr/pdf/azerbaycan.pdf (EriĢim Tarihi: 13.10.2014)
• SELVĠ, H., Ermeni Soykırımı Tarih Yazımı, Sakarya Üniversitesi Türk-Ermeni ĠliĢkileri AraĢtırma Merkezi, http://www.satemer.sakarya.edu.tr/ pdf/ermtaryazimi.pdf (EriĢim Tarihi:13.10.2014)
• YAġIN, Kılıç, G. (2014). Ermeni İddialarını Kabul Eden Ülkeler, 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü, 01 Mayıs 2014, http://www.21yyte.org/tr/ arastirma/balkanlar-ve-kibris-arastirmalari-merkezi/2014/05/01/7571/ ermeni-iddialarini-kabul-eden-ulkeler (EriĢim Tarihi:13.09.2015)