DOĞAL AFETLERDE KOLLUK TEKNOLOJİLERİN KULLANIMI: JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 26, 29.05.2024

Vedat Yılmaz , Musa Atar

https://doi.org/10.28956/gbd.1405724

Öz

Doğal afetlerde can ve mal kayıplarının en aza indirilmesi için anlık olarak doğru bilginin doğru zamanda ve doğru iletişim kanalları üzerinden afet yöneticisine gelmesi hayati önem taşımaktadır. Kolluk tarafından kullanılan mevcut teknolojiler afet yönetiminin desteklenmesinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Kolluk kuvvetlerinin teknolojik alt yapıları doğal afetler kapsamında değerlendirilecek olursa üç ana başlıkta değerlendirilebilir. Bunlar haberleşme teknolojileri, sorgulama teknolojileri ve coğrafi bilgi sistemleridir. Afet sonrası arama kurtarma faaliyetleri ile destek hizmetlerin yürütülmesinde koordinasyon ve kaynakların doğru kanalize edilmesi en önemli husustur. Bu kapsamda, haberleşme en temel ihtiyaç olarak karşımıza çıkmaktadır. İlk etepta acil haberleşme ihtiyaçı darband JEMUS telsiz sisteminin üzerinden karşılanmış müteakiben telli ve GSM alt yapılarının onarımı ile yüksek veri ihtiyaçı ise genişband sistemler üzerinden karşılanmıştır. Genişband yeteneklerinin afet yönetim merkezlerinde kullanılmaya başlamasını müteakip, CBS, afet yönetimi, planlama çalışmaları, verilerin analizi ile kullanılmaya başlanmıştır. Kamu güvenliği kapsamında, emniyet ve asayiş hizmetleri öncelikli darbant sistemler üzerinden işletilmiş sonrasında genişband sistemler ile desteklenmiştir. Sahadaki personelin en uygun aksiyonu vakit kaybetmeden alabilmesi, afet yönetimi ve koordinasyon için ihtiyaç duyulan en öncelikli hizmetin haberleşme olduğu, zamanla verilerin veya yüksek çözünürlüklü fotoğraf, video gibi multimedya içeriklerinin anlık olarak paylaşılmasının, kurumların veri tabanlarına uzaktan erişimin, biyometrik verilere ulaşmanın veya coğrafi bilgi sistemlerinden istifade etmenin ve kolluk teknolojilerinin kullanımının önemi yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerde ortaya çıkmıştır. Diğer tüm hazırlıkların yanı sıra afet sonrası afet yöneticilerinin karar verme süreçlerin desteklenmesi ile koordinasyonun sağlanması can ve mal kaybının azaltılması ile kaynakların etkin kullanılarak feleketzedelere en iyi yardımın sağlanması için kolluk teknolojilerinin desteklenmesi oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Doğal Afet, Haberleşme, CBS, Sorgulama.

USE OF PUBLIC SAFETY TECHNOLOGIES IN NATURAL DISASTERS (EXAMPLE OF TURKISHGENDARMERIE GENERAL COMMAND)

Öz

In order to minimize the loss of life and property in natural disasters, it is vital that the right information comes to the disaster manager at the right time and through the right communication channels. Current technologies used by law enforcement have a very important place in supporting disaster management. If the technological infrastructure of law enforcement forces is evaluated within the scope of natural disasters, it can be evaluated under three main headings. These are communication technologies, query technologies and geographic information systems. Coordination and correct channeling of resources are the most important issues in carrying out post-disaster search and rescue activities and support services. In this context, communication emerges as the most basic need. In the first place, the urgent communication need was met through the narrowband JEMUS radio system, and subsequently, with the repair of wired and GSM infrastructures, the high data need was met through broadband systems. Following the use of broadband capabilities in disaster management centers, GIS began to be used in disaster management, planning studies and data analysis. Within the scope of public security, safety and security services were primarily operated through narrowband systems and then supported by broadband systems. In order for the personnel in the field to take the most appropriate action without losing time, the priority service needed for disaster management and coordination is communication, and over time, instant sharing of data or multimedia content such as high-resolution photos and videos, remote access to the databases of institutions, access to biometric data or geographical information systems are possible. The importance of utilizing and using law enforcement technologies emerged during the earthquakes centered in Kahramanmaraş. In addition to all other preparations, it is very important to support law enforcement technologies in order to support the decision-making processes of disaster managers after the disaster, ensure coordination, reduce the loss of life and property, and provide the best assistance to disaster victims by using resources effectively.

Anahtar Kelimeler

Natural Disaster, Public Safety Technologies, Communication, CBS, Query

Kaynakça

• AFAD. (2022a). Afet ve acil durum askerî harekâtı. İçinde Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. Erişim tarihi: 17 Mart 2023. www.afad.gov.tr.
• AFAD. (2022b). Afet yönetimi ve karar destek sistemi projesi aydes. Erişim tarihi: 08 Temmuz 2023. https://www.afad.gov.tr/afet-yonetim-ve-karar-destek-sistemi-projesi-aydes.
• AFAD. (2023a). Türkiye deprem kronolijisi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. www.afet.gen.tr/turkiye-deprem-kronolojisi.php.
• AFAD. (2023b). Türkiye deprem kronolojisi ve kesintisiz ve güvenli haberleşme sistemi. Erişim tarihi: 27 Mart 2023. https://www.afad.gov.tr/kesintisiz-ve-guvenli-haberlesme-sistemi.
• Atar, M. (2023). Home [Linkedln page]. Linkedln. Erişim tarihi: 08 Temmuz 2023. https://www.linkedin.com/in/dr-musa-atar-8a45a675/recent-activity/all/
• Aydın, Ö. (2006). Uydu haberleşme sistemleri ve savunmada kullanımı (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Bikçe, M. (2017). Türkiye’deki depremlerde alınan ve alınabilecek önlemler. Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi,9 (2), 24-31.
• Chan, S. (1997). The development of planning support systems by integrating urban models and geographic information systems (Doktora Tezi). The University of Pennsylvania, Pennsylvania, USA.
• Çam, A. R. (2016). Uyap adli kolluk bilişim sisteminin yargılama sürecine sağlayacaği faydalar. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, (7).
• Çeven, M., Zorlu, H. E., ve Dinçer, H. (2010). Software defined instrumentation technique: Advantages and application. In National Conference on Electrical, Electronics and Computer Engineering, 685-688.
• Demirci, A. ve Karakuyu, M. (2004). Afet yönetiminde coğrafi bilgi teknolojilerinin rolü. Doğu Coğrafya Dergisi, 12.
• ETSI. (2009). Additional spectrum requirements for future public safety and security wireless communication systems in the UHF range. System Reference Document; Land Mobile Service l. Erişim tarihi: 02 Nisan 2023. https://cept.org/files/9421/tr_102628v010101p.doc.
• Fişne, A., ve Özsoy, A. (2017). Grafik processor accelerated real time software defined radio applications. In 2017 25th Signal Processing and Communications Applications Conference (SIU) (pp. 1-4).
• Geylani, M., Çıbuk, M., Çınar, H., ve Ağgün, F. (2016). Geçmişten günümüze hücresel haberleşme teknolojilerinin gelişimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 18(54), 606-623.
• Günes, O. N., Aksoy, E., ve Zobar, S. (2020). A multi-dimensional scaling application with ultra-wideband and ultrasound ranging. In 2020 28th Signal Processing and Communications Applications Conference (SIU) (pp. 1-4).
• Haigh, T. (2011). The history of information technology. Annual Review Of Information Science and Technology, 45(1), 431-487. https://dl.acm.org/doi/abs/10.5555/2766865.2766881.
• İşlem Şirketler Grubu. (t.y.). JEMUS. Erişim tarihi: 12 Eylül 2023. https://www.islem.com.tr/uploads/proje/JEMUS.pdf.
• Kadıoğlu, M. (2008). Modern, bütünleşik afet yönetimin temel ilkeleri. İçinde Kadıoğlu, M. ve Özdamar, E., (Ed.), Afet zararlarını azaltmanın temel ilkeleri (ss. 1-34). JICA Türkiye Ofisi Yayınları No: 2, Ankara.
• Kara, B. (2020). Aselsan ve SSB-arasında JEMUS 5 il projesi ile ilgili sözlesme imzalandı. Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 12 Eylül 2023. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/aselsan-ssb-arasinda-jemus-5-il-projesi-ile-ilgili-sozlesme-imzalandi/1784896.
• Karakoç, E. (2021). JEMUS projesinde sona yaklaşılıyor. Defence Türk. Erişim tarihi: 11 Eylül 2023. https://www.defenceturk.net/jemus-projesinde-sona-yaklasiliyor.
• Kişisel Verileri Koruma Kanunu. (2016). Kanun No: 6698. Resmi Gazete (Sayı: 29677).
• Nurlu, M. ve Görmüş, S. (1998). Deprem hasarlarının belirlenmesinde coğrafi bilgi sistemi (22 Temmuz 1967 Mudurnu Vadisi depremi, Türkiye). Türkiye Jeoloji Bülteni, 41(2), 109-116.
• Qaddus, A. (2016). Real Time Performance Analysis of Digital Mobile Radio (DMR) and APCO Project 25 (P-25) Radio Systems in Land Mobile Radio (LMR) Systems. International Journal of Computer Engineering and Information Technology, 8(3), 49.
• Qiushengwu. (2023). Home [Linkedln page]. Linkedln. Erişim tarihi: 08 Temmuz 2023. https://www.linkedin.com/in/qiushengwu/recent-activity/.
• Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB). (2016). Sektör raporu. Erişim tarihi 23 Mart 2023. https://thinktech.stm.com.tr/uploads/docs/1608890536_stm-sektor-raporu-kamu-guvenligi-ve-acil-yardim.pdf.
• Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB). (2022). Türkiye JEMUS kapsama alanında olacak. Erişim tarihi:10 Eylül 2023. https://www.savunmasanayi.org/turkiye-jemus-kapsama-alaninda-olacak/.
• Soy, H., Özdemir, Ö.ve Bayrak, M. (2012). Gelecek nesil mobil haberleşme sistemleri: 3G, 4G ve ötesi. Akademik Bilişim, 12, 1-3.
• Şahin, F. (2015). Telsiz haberleşme standartları. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi 27, (15-30).
• Şahin, A. (2023). Depremde herşey sustu Aselsan JEMUS konuştu. Erişim tarihi: 15 Eylül 2023. https://www.savunmasanayist.com/depremde-her-sey-sustu-aselsan-jemus-konustu/.
• Taş, N. (2003). Yerleşim alanlarında olası deprem zararlarının azaltılması. Uludağ Üniveristesi Mühendislil-Mimarlik Fakültesi Dergisi, 8(1).
• Taşdemir, İ. (2020). Afet yönetimi ve CBS. Şeşen, Y,. Kuzucuoglu, A. (Editör). Bilgi merkezleri: Sağlık ve afet bilgi yönetimi. Hiperlink Yayınları: İstanbul.
• Toksöz H., Tüdeş Ş., ve Bayraktar H. (2012). CBS esaslı afet yönetiminde ulusal ve uluslararası yaklaşımlar, uygulamalar, sorunlar. IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu.
• Türk Dil Kurumu. (t.y.). Afet. İçinde TDK sözlükleri. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. http://sozluk.gov.tr.
• TÜRKSAT. (t.y.). Anten çözümleri. Erişim tarihi: 17 Eylül 2023. https://uydu.turksat.com.tr/tr/data-hizmetleri/anten-cozumleri
• Uluslararası Telekomünikasyon Birliği. (2021). M.2033 sayılı raporu. Erişim tarihi: 01 Nisan 2023. https://www.itu.int/md/T17-SG15-C-2033Usta, G. (2023).
• Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun (1959). Kanun No. 7269. Resmî Gazete (Sayı: 10213).
• Yavuz, B. ve Soydaş, H. (2010). Mobil geniş bandın gelişimi ve 4. Nesil (4G) mobil haberleşmede lte’nin değerlendirilmesi. Akademik Bilişim 2010 Konferansı, 83, 10-12.
• Yalçın, E. (2013). Acil durum haberleşme sisteminde sayisal telsiz modellemesi: İstanbul için öneriler (Teknik uzmanlık tezi). BTK.