TÜRKİYE’DE KOLLUK HİZMETLERİNDE DİJİTALLEŞME VE KENTSEL GÜVENLİK

Yıl 2025, Sayı: Kolluk Uygulamaları ve Güvenlik Teknolojileri Özel Sayısı, 48 - 85, 27.10.2025

Ömer Faruk Bilbay

Öz

Günümüzde dünya nüfusunun önemli bir bölümü kentlerde yaşamaktadır. Bu eğilim, kent sayısının artmasına ve kent nüfus yoğunluğunun yükselmesine neden olmaktadır. 2050 yılına kadar dünya nüfusunun yaklaşık %70’inin kentsel alanlarda ikamet edeceği öngörülmektedir. Bu hızlı kentleşme süreci, şehirlerde çeşitli sorunların ve potansiyel risklerin ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Bu sorunlar arasında, özellikle kentsel güvenlik öne çıkmaktadır. Güvenliğin sağlanması adına, kolluk hizmetlerinde yapay zekâ destekli dijital teknolojilerin kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Yapay zekâ tabanlı gözetim sistemleri, büyük veri analitiği ve nesnelerin interneti (IoT) gibi yenilikçi teknolojiler, suçların önlenmesi ve kamu düzeninin korunmasında ciddi katkılar sunmaktadır. Ancak bu teknolojilerin kullanımı, bireysel mahremiyetin ihlali, siber güvenlik riskleri ve yapay zekâ sistemlerinin tarafsızlığı gibi bazı önemli riskleri de beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda, çalışmamızın temel amacı, dijitalleşmenin kolluk hizmetlerine olan etkilerini ve bu dönüşümün kentsel güvenlik üzerindeki rolünü avantaj ve dezavantajlarıyla birlikte bütüncül bir şekilde analiz etmektir.

Anahtar Kelimeler

Kolluk , Kolluk Hizmeti , Kolluk Kuvvetleri , Dijitalleşme , Kentsel Güvenlik

DIGITALIZATION AND URBAN SECURITY IN LAW ENFORCEMENT SERVICES IN TURKEY

Öz

Today, a significant portion of the world's population lives in cities. This trend is causing an increase in the number of cities and an increase in urban population density. It is predicted that approximately 70% of the world's population will reside in urban areas by 2050. This rapid urbanization process leads to the emergence of various problems and potential risks in cities. Urban security stands out among these problems. In order to ensure security, the use of artificial intelligence-supported digital technologies in law enforcement services is becoming more widespread day by day. Innovative technologies such as artificial intelligence-based surveillance systems, big data analytics and the internet of things (IoT) make serious contributions to the prevention of crimes and the protection of public order. However, the use of these technologies also brings with it some important risks such as violation of individual privacy, cybersecurity risks and the impartiality of artificial intelligence systems. In this context, the main purpose of our study is to analyze the effects of digitalization on law enforcement services and the role of this transformation on urban security in a holistic way, together with its advantages and disadvantages.

Anahtar Kelimeler

Law Enforcement , Law Enforcement Service , Law Enforcement Forces , Digitalization , Urban Security

Kaynakça

• 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu. (1934, 14 Temmuz). Resmî Gazete (Sayı: 2751).
• 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu (JTGYK). (1983, 12 Mart). Resmî Gazete (Sayı: 17985).
• 31159 Sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu (2020,18 Haziran). Resmî Gazete. (Sayı: 7245).
• AFAD. (2021). Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi Projesi (AYDES). T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Erişim Tarihi: 25 Mart 2025, https://www.afad.gov.tr/afet-yonetim-ve-karar-destek-sistemi-projesi-aydes21
• AiPix. (2023). The role of video surveillance in enhancing public safety: Research based on 40 years of surveys and case studies. Retrieved from https://aipix.ai/blog/en/the-role-of-video-surveillance-in-enhancing-public-safety-research-based-on-40-years-of-surveys-and-case-studies/
• Akkaya, B. (2013). From past to present police ranks in turkish national police. Turkish Studies, 8(5), 59-72.
• Akman, E., ve Bayram, T. (2018). Özel kolluk kuvveti olarak belediye zabıtası: Zabıtaların temel sorunlarının Zabıtaların temel sorunlarının Isparta ölçeğinde nitel bir analizi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1(3), 348–356.
• Aksungur, A. B. (2018). Türk idare geleneğinde yerel güvenlik: Mahalle bekçilerine dair bir inceleme (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Aydın, F. F., ve Levent, C. (2024). Göç, kentleşme ve ekonomik büyümenin suç üzerindeki etkisi: Seçilmiş OECD üyesi ülkeler üzerine bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 415–432.
• Ayyıldız, H. (2019). Kolluk faaliyetlerinin denetimi hakkında genel bir değerlendirme. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (143), 143–180.
• Ayyıldız, H. (2021). Ceza muhakemesinde adli kolluk ve soruşturmadaki rolü. (Yayınlanmamış, Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bahçıvan, S. (2024). Afet yönetiminde sosyal medya, insansız hava araçları (drone) ve diğer teknolojik araçların rolü. Strategic Public Management Journal, 10(17), 175–193.
• Bal, İ., ve Beren, F. (2011). Polis ve istihbarat etiği. Ankara: Karınca Yayınları.
• Barker, M., Page, S. J., and Meyer, D. (2003). Urban visitor perceptions of safety during a special event. Journal of Travel Research, 41(4), 355–361.
• Belediye Zabıta Yönetmeliği, (2007, 11 Nisan), Resmî Gazete. Sayı:26490
• Bilbay, Ö. F. (2024). İklim krizi ve dijitalleşme. Yönetim Bilimleri Dergisi, 22(Özel Sayı: Endüstri 4.0 ve Dijitalleşmenin Sosyal Bilimlerde Yansımaları), 1544-1568.
• Bilgili, M.Y. (2021). Çevre etiği yaklaşımları ve güvenlik hizmeti: Çevre, doğa ve hayvan koruma Polisi/Timi örneği. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 11(1), ss 241-262, doi:10.28956/gbd.1109762
• Bucaktepe, A. (2008). Genel idari kolluk ve kolluk işlemleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çermeli, A., and Atabey, H. (2002). Jandarma genel komutanlığı tarihi, asayiş ve kolluk tarihi içerisinde Türk Jandarma Teşkilatı (Cilt 1). Kozan Ofset yayıncılık, Cilt 1, Ankara: Kozan Ofset.
• Çetinkaya, A. (2024). Yapay zekâ destekli kolluk uygulamalarında idarenin hukuki sorumluluğu. Bilişim Hukuku Dergisi, 6(2), 508–548.
• Daily Sabah. (2025, February 13). Istanbul governor reveals security successes, crime decline in January. Erişim Tarihi: 19 Nisan 2025, https://www.dailysabah.com/turkiye/istanbul/istanbul-governor-reveals-security-successes-crime-decline-in-jan
• Demirhan, C. (2022). Türkiye’de kolluk hizmeti ve kolluk hizmetinin sunumunda karşılaşılan temel sorunlar ve çözüm önerileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Dikici, A. (2008). Cumhuriyetin İlk Yıllarında Türk Polis Teşkilatı (1923-1938). Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 24 (72), 719-756.
• Emniyet Genel Müdürlüğü. (2024). 2024 yılı idare faaliyet raporu. Erişim Tarihi: 15 Mart 2025, https://www.egm.gov.tr/kurumlar/egm.gov.tr/IcSite/strateji/Planla ma/EGM_2024_Yili_Idare_Faaliyet_Raporu.pdf
• European Comission. (2023). The eGovernment Benchmark Report.
• Facchini, C., and Zurla, P. (2018). Security actors today: The role of sociological skills. Italian Sociological Review, 8(1), 25–41
• Geleri, A. (2003) Önleyici polislik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gözler, K. (2011). İdare hukukuna giriş. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gözler, K., ve Gürsel K. (2017), İdare hukukuna giriş. Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Gündüzöz, A. (2016). Balıkesir şehrinde üniversite öğrencilerinin bakış açısıyla kentsel güvenlik imajı. Doğu Coğrafya Dergisi, 44, 253–268.
• İlhan, G. (2015). Özel güvenlik örgütlerinin yönetsel sorunları ve çözüm önerileri: Özel güvenlik personelinin iş memnuniyetiyle ilgili bir alan araştırması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (2021). Akıllı Aydınlatma Sistemleri Projesi. Erişim Tarihi: 18 Mart 2025, https://www.ibb.istanbul/Projeler/akilli-aydinlatma,
• Kanlı, İ. B., ve Kaplan, B. (2018). Kentsel güvenliğin sürdürülebilirliğinde ileri teknolojilerin kullanılması: Coğrafi bilgi sistemleri. TESAM Akademi Dergisi, Yerel Yönetimler Özel Sayısı, 143–186.
• Kara, B. C. (2021). 7245 sayılı çarşı ve mahalle bekçileri kanunu kapsamında bekçilerin görev ve yetkileri. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(2), 1315–1367.
• Karakurt, B., ve Bal, C. (2013). Genel kolluk özel güvenlik ilişkisi. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 1(1), 84–101.
• Kaya, Y. ve Ertürük, H. (2008). Uluslararası çevre suçlarıyla mücadele ve çok taraflı çevre anlaşmalarının etkinliği. Uluslararası Hukuk ve Politika, 4(15), 85-112.
• Kaypak, Ş. (2016). Kentsel güvenlik ihtiyacının toplumsal ve mekânsal yansıması: Kapılı topluluklar. Journal of Awareness, 5(2), 202–210.
• Khalid, I. (2015). National security and the essence of urban security in post 9/11: A theoretical framework for resilience and prosperity. Journal of South Asian Studies, 30(2), 345–356.
• Khan, S., Billhardt, K., and Hanson, K. (2019). Smarter, safer cities: Improving public safety in the age of AI and IT Intel Corporation and Dell Technologies. Erişim Tarihi 4 Nisan 2025, https://www.rtinsights.com/wp-content/uploads/2020/04/intel-dell-improving-public-safety-in-the-digital-age-ebook-1.pdf
• Kıyak, A. (2024). Uluslararası hukuktaki deniz emniyeti ve güvenliği düzenlemeleri bağlamında sahil güvenlik teşkilatları. DEHUKAM Journal of the Sea and Maritime Law, 6(1), 21–86.
• Konya Emniyet Müdürlüğü. (2019). EDS - Elektronik Denetleme Sistemleri. Erişim tarihi: 17 Nisan 2025, https://www.konya.pol.tr/konya-emniyet-eds-elektronik-denetleme-sistemleri-trafik-polis-radar
• Kuloğlu, G. (2015). İç Güvenlik İstihbaratı ve Kolluk ABD Örneği, İstanbul: Beta Yayıncılık
• Kuyaksil, A., ve Akçay, O. (2005). Türkiye’de meslekleşme olgusu olarak özel güvenlik hizmeti. Polis ve Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 83–101. (Yayına erişilemediğinden ilgili bilgi Karakurt ve Bal (2013)’den aktarılmıştır.)
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370–396.
• Memiş, L. (2022). Kentlerin çocuklarından çocukların kentlerine: “Çocuk dostu akıllı kentler”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (50), 379–397. https://doi.org/10.30794/pausbed.941484
• Memo Haber. (2016, Temmuz 2). TEDES ile trafik kazalarında yüzde 40 azalma oldu. Erişim tarihi: 28 Nisan 2025,https://www.memohaber.com/haber/TEDES-ile-trafik-kazalarinda-yuzde-40-azalma-oldu-9668
• Muggah, R. (2017). The rise of citizen security in Latin America and the Caribbean. In Alternative pathways to sustainable development: Lessons from Latin America (pp. 291-322). Brill Nijhoff.
• Nunn, S. (2001). Cities, space, and the new world of urban law enforcement technologies. Journal of Urban Affairs, 23(3–4), 259–278.
• Onur, E. (2020). Kentsel güvenlik ihtiyacının toplumsal ve mekânsal yansıması: Kapılı topluluklar. Journal of Awareness, 5(2), 202–210.
• Özay, İ. (2017). Günışığında yönetim, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• Özbey, M., ve Özel, M. (2015). Urban rights and the roles of law enforcement agencies. Journal of Economics and Administrative Sciences, 17(1), 35–49.
• Özübek, A. ve Öztop, S. (2021). Jandarma Teşkilatı’nın 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası dönüşümü. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 6(2), 19-30.
• Palas, E. (2014). İdarenin kolluk faaliyetlerinden doğan sorumluluğu ve gelişimi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Pektaş, E. K. (2003). Belediye yönetiminde zabıta hizmetleri ve 21. yüzyıl kentinde zabıtanın yeri (Afyon Belediyesi örneği) (Yayınlanmamış, Doktora Tezi). Dokuz Eylul Universitesi, İzmir.
• Priks, M. (2015). The effects of surveillance cameras on crime: Evidence from the Stockholm subway. The Economic Journal, 125(588), F289-F305.
• PwC Türkiye. (2024). Dijital Dünyada Güven Araştırması 2024. Erişim tarihi 19 Şubat 2025, https://www.pwc.com.tr/dijital-dunyada-guven-arastirmasi-2024,
• Resmî Gazete. (1983). Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Yönetmeliği. Resmî Gazete, 1 Mart 2016.
• Rotaru, V., Huang, Y., Li, T., Evans, J., & Chattopadhyay, I. (2021). Precise event-level prediction of urban crime reveals signature of enforcement bias. Preprint.
• Ruddell, R., Thomas, M. O., & Patten, R. (2011). Examining the roles of the police and private security officers in urban social control. International Journal of Police Science & Management, 13(1), 54–69.
• Sampaş. (2024). Impact of smart cities on security. Retrieved from https://sampas.com.tr/en/press-release/impact-of-smart-cities-on-security
• San Francisco Chronicle. (2025, March 8). BART data reveals drop in crime rates after safety improvements. Retrieved from https://www.sfchronicle.com/crime/article/bart-data-20290612.php
• Shach-Pinsly, D. (2019). Measuring security in the built environment: Evaluating urban vulnerability in a human-scale urban form. Landscape and Urban Planning, 191, 103412. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2018.08.022
• Şener, M. (2019). Avrupa Birliği ve Türkiye'de kolluğun sivili gözetimi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Taştekin, A. (2020). Kentli hakları bağlamında kentsel güvenlik hakkı. Econharran Harran Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(5), 47–56.
• TDK. (2017, Ekim 11). Güvenlik Kavramı. www.tdk.gov.tr: http://www. tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime adresinden edinilmiştir.
• The Times. (2025, January 22). AI, there you're nicked: Tech is reshaping how we fight crime. Retrieved from https://www.thetimes.co.uk/article/ai-there-youre-nicked-tech-is-reshaping-how-we-fight-crime-jb9bv7qh3
• Tulumello, S. (2017). The multiscalar nature of urban security and public safety: Crime prevention from local policy to policing in Lisbon (Portugal) and Memphis (the United States). Urban Affairs Review, 54(6), 1134–1169.
• TÜBİSAD. (2023). Türkiye’nin dijital dönüşüm endeksi 2023.Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2025 https://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/dde-2023-raporu-ozet.pdf
• Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi.(USOM) (2025). Hakkımızda. Erişim Tarihi: 25 Şubat 2025, https://www.usom.gov.tr/hakkimizda
• Üzel, M. F. (2008). Türkiye’de iç güvenlik teşkilatlarının yeniden yapılandırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Vanderschueren, F. (2013). The evolution and challenges of security within cities. UN Chronicle, 50(2), 29–31.
• Vogiatzaki, M., Zerefos, S., & Hoque Tania, M. (2020). Enhancing city sustainability through smart technologies: A framework for automatic pre-emptive action to promote safety and security using lighting and ICT-based surveillance. Sustainability, 12(15), 6142.
• Yalçın, A. (2024). Türkiye’de kamu kurumlarının toplum için geliştirdiği yapay zekâ uygulamaları. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 185–215.
• Yazıcı, M., ve Yaslıkaya, R. (2021). Yerel yönetim ve kentsel güvenlik ilişkisi üzerine bir inceleme: Bandırma örneği.
• Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(12), 78–92.
• Zou, Y., & Yu, Q. (2022). Sense of safety toward tourism destinations: A social constructivist perspective. Journal of Destination Marketing & Management, 24, 100708.