ÇOK BOYUTLU SPORTMENLİK YÖNELİMİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE UYARLAMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2010, Cilt: 15 Sayı: 1, 1 - 10, 15.01.2010

Gülfem Sezen-balçıkanlı

Öz

Çalışmanın amacı, Vallerand ve arkadaşlarının (1997) geliştirdiği çok boyutlu sportmenlik yönelimi ölçeğinin (Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale-MSOS) Türkçe versiyonunun geçerliği ve güvenirliğini test etmektir. MSOS’un Türkçeye çevrilmesi aşamasında Back-Translation (çeviri-tekrar çeviri) tekniği uygulanmıştır. Kültürlerarası farklılıkların ve maddelerin anlaşılabilirliğinin test edilmesi için ölçek Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda okuyan ve tesadüfî yöntemle seçilen 300 öğrenciye uygulanmıştır. İstatistiki analizler sonucunda ortaya çıkan sonuçlara göre anlaşılmayan maddeler gözden geçirilerek düzeltilmiş ve aynı guruba ölçek tekrar uygulanmıştır. Çeviri ve pilot çalışma aşamasından sonra elde edilen ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması Ankara’da bulunan çeşitli futbol kulüplerinden tesadüfî yöntemle seçilen 110 futbolcu üzerinde yapılmıştır. Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi Ölçeği (MSOS–25) 25 maddeden ve 5 alt boyuttan oluşan 5’li likert tipi bir ölçektir. Orijinal MSOS’un alt boyutlarını; Sosyal Normlara Uyum, Kurallara ve Yönetime Saygı, Sporda Sorumluluklara Bağlılık, Rakibe Saygı ve son olarak Negatif Yaklaşımlar oluşturmaktadır. Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi Ölçeği’nde bulunan 25 madde 5 alt boyuta ait ilk faktör analizi sonucunda “Negatif Yaklaşımlar” boyutunda bulunan 5 maddenin (Madde 5, 10, 15, 20, 25) çalışmadığı gözlemlenmiştir. Yapılan ikinci faktör analizinde çalışmaya bu alt boyut eklenmemiştir. Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi Ölçeği’nin Türkçe versiyonu 4 faktörlü bir yapıya ve 20 maddeye sahiptir. Cronbach Alpha değerleri ise; Faktör 1 (Sosyal Normlara Uyum) 0,86; Faktör 2 (Kurallara ve Yönetime Saygı) 0,83; Faktör 3 (Sporda Sorumluluklara Bağlılık) 0,91; Faktör 4 (Rakibe Saygı) 0,82’dir. Değerler, yüksek derecede güvenilir düzeyindedir. Elde edilen sonuçlara göre Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi Ölçeği Türkçe versiyonunun geçerli ve güvenilir bir yapıya sahip olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sportmenlik, Sportmenlik Yönelimi, Geçerlik, Güvenirlilik

THE TURKISH ADAPTATION OF MULTIDIMENSIONAL SPORTSPERSONSHIP ORIENTATION SCALE-MSOS: A RELIABILITIY AND VALIDITY STUDY

Öz

It is the aim of this study is to test the validity and reliability of the Turkish version of Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale-MSOS developed by Vallerand et al (1997). Translation-Back-Translation technique was employed during the process of Turkish translation of MSOS. In order to test the  understandability of cultural differences and of the items, the scale was administered to randomly selected 300 students from The School of Physical Education and Sports, Gazi University. In light of the results emanating from the statistical analysis, the unapparent items were revised and the scale was administered to the same group once again. Following this process, a reliability and validity study was carried out with randomly selected 110 soccer players from various soccer clubs in Ankara. MSOS is a 5-likert scale of 25 items composed of 5 subdimensions. The original MSOS contains 5 subdimensions: “respect for social convention”, “respect for rules and officials”, “respect for one’s full commitment” , “respect for opponents” and “negative approach towards sportspersonship”. On the basis of the first factor analysis related to 25 items (5 subdimensions) of Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale-MSOS, it was recognized that 5 items of negative approach towards sportspersonhip (items 5, 10, 15, 20, 25) did not work. This subdimension was not included in the second factor analysis. The Turkish version of Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale-MSOS had four factors and 20 items. Cronbach Alpha values are respectively 0,86 for Factor 1 (respect for social convention), 0,83 for Factor 2 (respect for rules and officials), 0,91 for Factor 3 (respect for one’s full commitment) and 0,82 for Factor 4 (respect for opponents). The values are highly reliable. It can be concluded that The Turkish version of Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale-MSOS has a reliable and valid structure.

Anahtar Kelimeler

Sportpersonship, Sportpersonship Orientation, Validity

Kaynakça

• Bredemeier B, Weiss M, Shields D, Cooper B.,The Relationship of Sport Involvement with Children's Moral Reasoning and Aggression Tendencies,Journal of Sport Psychology,8(4)
• Bredemeier JB, Shields D.,Moral Growth Among Athletes and Nonathletes: A Comparative Analysis.,1986
• Bredemeier JBL.,Children’s Moral Reasoning and Their Assertive, Aggressive, and Submissive Tendencies in Sport and Daily Life.,1994
• Büyüköztürk Ş.,Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı,Pegem Yayıncılık.,2006
• Chantal Y, Bernache-Assollant I.,A Prospective Analysis of Self-Determined Sport Motivation and Sportspersonship Orientations.,2003,http:/www.atlethicinsigth.com/vol51554/sportspersonship.html