Spor Lisesi Öğrencilerinin Boyun Eğici Davranış Düzeyleri

Yıl 2019, Cilt: 24 Sayı: 2, 89 - 99, 01.04.2019

Tuğba Mutlu Bozkurt Gönül Tekkurşun Demir Halil İbrahim Cicioğlu

Öz

Spor lisesi öğrencilerinin boyun eğici davranışlarının çeşitli demografik özellikler açısından incelenmesinin amaçlandığı bu araştırmada, nicel araştırma modellerinden tarama deseni kullanılmıştır. Çalışma grubu, 2017-2018 eğitim öğretim güz yarıyılında Ankara ilinde TVF Spor Lisesi ve Şehit Ali Alıtkan Spor Lisesi’nde öğrenimine devam eden 15-18 yaş grubu lise öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmada kişisel bilgi formu ile Gilbert ve Allan’ın (1984) geliştirdiği, Şahin ve Şahin’in (1992) Türkçeye uyarladığı “Boyun Eğici Davranışlar Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler değerlendirilirken t testi, ortalama, standart sapma, Pearson Moment Korelasyon testi ve ANOVA testlerinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, spor lisesi öğrencilerinin boyun eğici davranış düzeylerinin cinsiyet değişkenine göre erkeklerin lehine anlamlı farklılık gösterdiği saptanmıştır. Öğrencilerin yaş değişkeni ile boyun eğici davranış düzeyleri arasında negatif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişki görülmüştür. Katılımcıların sınıf değişkenine göre anlamlı fark bulunmazken; anne eğitim durumu, baba eğitim durumu ve akademik başarı düzeyine göre boyun eğici davranışlar ölçeğinden aldıkları puanlar arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Sonuç olarak katılımcıların boyun eğici davranış düzeyleriyle cinsiyet, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu ve akademik başarı düzeyi arasında anlamlı farklılık olduğu; sınıf düzeyine göre anlamlı fark bulunmadığı anlaşılmıştır. Katılımcıların boyun eğici davranış sergileme puanlarının (x ̅=47,99) orta düzeyin üzerinde olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Spor, Spor lisesi, Öğrenci, Boyun eğici davranış

Levels of Passive Behavior of Sports High School Students

Öz

In this research, in which survey model from quantitative research models has been used, is to examine the passive behaviors of the students of the sports high school in terms of various demographic characteristics. The sample of study consists of 15-18 year old high school students studying in TVF Sports High School and Şehit Ali Altıkan Sports High School in Ankara in fall semester of 2017-2018 academic years. The Personal Information Form and "Passive Behaviors Scale", which was developed by Gilbert and Allan (1984) and adapted by Sahin and Sahin (1992) into Turkish, were used. T test, mean, standard deviation, Pearson Moment Correlation test and ANOVA tests were used to evaluate the data. According to the findings of the study, it was found that the level of passive behaviors of the students in the sports high schools showed a significant difference in favor of the male students according to the gender variable. A significant negative correlation was seen between the age variable and the passive behavior levels. While there was no significant difference between the scores of the participants according to the class variable, there was a significant difference between their scores obtained from the passive behaviors scale according to the educational status of mother, educational status of father and academic achievement level. As a result, it was concluded that the level of passive behaviors of the participants was significantly associated with gender, age, educational status of mother, educational status of father and academic achievement level, and that there was no significant relationship according to class level. It was found that the passive behavior scores of participants (x ̅=47,99) were above the middle level.

Anahtar Kelimeler

Sports, Sports high school, Students, Passive behavior

Kaynakça

• Allan S, Gilbert P. (2002). Anger and anger expression in relation to perceptions of social rank, entrapment and depressive symptoms. Personal Indiv Differ, 32:551-565.
• Altındaş, M. E. (2009). Türkiye’de açılan spor liselerinin amaç hedef ve beklentilerinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Atik, G., Özmen, O. ve Kemer, G. (2012). Bullying and submissive behavior. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 191-208. doi:10.1501/Egifak_0000001241
• Atlı, A., Kaya, A., Bölükbaşı, M. Z. (2010). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin boyun eğici davranış düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (11), 61-79
• Atlı, A. Kaya, A. ve Macit, B. (2010). “İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Boyun Eğici Davranış Düzeylerinin İncelenmesi”, İnönü Üniversitesi. Eğitim Fakültesi Dergisi. Vol. 11, No.1, ss. 61-79.
• Ayaydın, A. (2011). Güzel sanatlar ve spor liselerinde karĢılaĢılan sorunlar ve çözüm önerileri: öğretmenlerin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 435-453.
• Beştepe E., Erbek E., Saatçioğlu Ö., Özmen H. A. ve Eradamlar, N. (2010). Psikiyatrik Yardım Talebi Olan, Olmayan ve Boşanma Aşamasındaki Çiftler Arasında Cinsiyet Yönünden Uyum, Problem Çözme Becerisi, Boyun Eğici Davranış ve Öfke Tutumunun Karşılaştırılması, Nöro- Psikiyatri Arşivi Dergisi, 47(1), s.15-22.
• Bulut, H. (2005). Öğretmenlerin Öğretmen Adaylarının Boyun Eğici Davranış Özelliklerinin İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Ceyhan E., Ceyhan A. A. ve Kurtyılmaz Y. (2005). Depression among Turkish female and male university students. Soc Behav Pers 33(4): 329-40.
• Cüceloğlu, D. (2005). İnsan ve Davranışı, Psikolojinin Temel Kavramları, 14. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Çakıcı D. (2010). Spor Lisesi ve Genel Lise 9. ve 10. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Yetkinlik Beklentisi ve Özsaygı Düzeylerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Mersin.
• Çelikkaleli, Ö. (2004). Lise Öğrencilerinin Sosyal Yetkinlik Beklentisi Düzeyleri ve Psikolojik İhtiyaçları, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
• Gençdoğan, B. (2006). Lise öğrencilerinin sınav kaygısı ile boyun eğicilik düzeyleri ve sosyal destek algısı arasındaki ilişkiler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(7).
• Gilbert, P. (2000). The relationship of shame, social anxiety and depression : The role of the evaluation of social rank. Clinical Psychology and Psychotherapy, 7, 174-189.
• Gilbert, P. (2001). Evolution and social anxiety: The role of social competition and social hierarchies. Social Anxiety: Psychiatric Clinics of North America, 24, 723-751.
• Gilbert, P., Cheung, M,S-P., Granfield, T., Campey, F., ve Irons, C. (2003). Assessment Recall of Threat and Submissiveness in Childhood: Development of A New Scale And İts Relationship with Depression, Social Comparison and Shame, Clinical Psychology and Psychotherapy, 10, s. 108-115.
• Gilbert, P., Pehl, J. ve Allan, S. (1994). The phenomenology of shame and guilt: An empirical investigation. British Journal of Medical Psychology, 67, 23-36. doi:10.1111/j.2044- 8341.1994.tb01768.
• Gilbert, P., Steven, A., (1994). Assertiveness, Submissive Behaviour And Social Comparison British Journal Of Clinical Psychology 33, Great Britain The British Psychological Society.
• Hamurcu, H., Sargın, N. (2011). Lise Öğrencilerinin Boyun Eğme Davranışları İle Psikolojik İhtiyaçları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 31 Yıl:2011/2 (171-187 s.).
• Heckert, T., M., Cuneio, G., Hannah, A. P., Adams, P. J., Droste, H. E., Mueller, M. A. vd. (2000). Creation of a New Needs Assessment Questionnaire, Journal of Social Behavior, Personality, 15(1), 121-136.
• İnanç, B., Bilgin, M. ve Atıcı, M. (2008). Gelişim Psikolojisi. Çocuk ve Ergen Gelişimi. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kara, H., Uzgören, N. ve Uzgören, E. (2013). Yöneticilerde boyun eğici davranışların kökenleri üzerine bir araştırma. The Journal of Academic Social Science Studies, International Journal of Social Science, 6(3), 263-284.
• Kaya M., Genç M., Kaya B. ve Pehlivan E. (2007), Tıp Fakültesi ve Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinde Depresif Belirti Yaygınlığı, Stresle Başa Çıkma ve Etkileyen Faktörler.Turk Psikiyatri Derg, 18(137-146).
• Kaya, M., Güneş, G., Kaya, B. ve Pehlivan, E. (2004). Tıp fakültesi öğrencilerinde boyun eğici davranışlar ve şiddetle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5, 5-10.
• Karabilgin, S. Ö. ve Şahin, H. (2012). Tıp Fakültesine yeni başlayan öğrencilerin problem çözme becerilerine ilişkin algılarının ve boyun eğici davranış durumlarının değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri J Med Sei, 32:6, 1536-44. http://dx.doi.org/10.5336/medsci.2011-25959
• Kızıldag, A. (2009). Teaching English in Turkey: Dialogues with teachers about the challenges in public primary schools. International Electronic Journal of Elementary Education, Vol.1, Issue 3, June, 2009.
• Koç, M., Bayraktar, B. ve Çolak, T. S. (2010). Üniversite öğrencilerinde boyun eğici davranışlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(28), 257-280.
• Korkmaz, B. (2001). Psikolojik danışma ve rehberlik öğrencilerinin boyun eğici davranış ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kurtyılmaz Y. (2005). Öğretmen adaylarının saldırganlık düzeyleri ile akademik başarıları, iletişim ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler (Anadolu ve Osmangazi üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma). Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Mackinnon, A., S. (1992). Henderson, G. Andrews, “Parental ‘Affectionless Control’ as an Antecedent to Adult Depression: A Risk Factor Redefined”, Psychological Medicine, Vol. 23, s.135- 141.
• McCreary, D., R. ve Rhodess N., D. (2001). On the gender-typed nature of dominant and submissive acts. Sex Roles, Volume: 44, No: 5/6, pp. 339-350.
• Mccreary, D. R. ve Rhodes N., D. (2001). On the Gender-Typed Nature of Dominant and Submissive Acts, Sex Roles, Vol. 44, Nos. 5/6.
• Odacı H. (2007). Submissive behaviors and automatic negative thoughts amongs adolescent boys and girls: a study with a Turkish sample. Soc Behav Pers, 35(8):1021-6.
• Öngen Erol D. The relationships between selfcriticism, submissive behavior and depression among Turkish adolescents. Pers Individ Dif 2006;41(5):793-800.
• Peker, A., Eroğlu, Y. ve Çitemel, N. (2012). Boyun eğici davranışlar ile siber zorbalık ve siber mağduriyet arasındaki ilişkide cinsiyetin aracılığının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 205-2.
• Savaşır I. ve Şahin N. H. (1997). Boyun Eğici Davranışlar Ölçeği. Bilişsel-Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Ankara, Özyurt Matbaacılık, s.100-103.
• Senemoğlu, N. (2007). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Gönül Yayıncılık Ltd. şti.
• Şahin, N. H. ve Şahin, N. (1992). Reliability and validity of the Turkish version of the ATQ. Journal of Clinical Psychology, 48(3), 334-340. doi:10.1002/1097-4679(199205)48:3<334::AID-JCLP2270480311>3.0.CO;2-P.
• TDK (2004). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tekin, M. ve Filiz, K. (2008). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarının antrenörlük eğitimi ve spor yöneticiliği bölümlerinde öğrenim gören öğrencilerin umutsuzluk ve boyun eğici davranış düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(6), 27-37.
• Torun, S., Arslan, S., Nazik, E., Akbaş, M. ve Yalçın, S. Ö. (2012). Hemşirelik öğrencilerinin benlik saygısı ve boyun eğici davranışlarının incelenmesi. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 34, 399.
• Tuzcuoğlu, S. ve Korkmaz B. (2001). Investigating the levels of submissive behavior and depression among psychological counseling and guidance university students. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi;14(2):135-52.
• Tümkaya, S., Çelik, M. ve Aybek, B. (2011). Lise öğrencilerinde boyun eğici davranışlar, otomatik düşünceler, umutsuzluk ve yaşam doyumunun incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(20), 77-94.21.
• Yekeler, B. ve Pehlivan, E. (2015). The relationship between submissive behavior and exposure to physical violence in adolescents in a semi-rural area of Malatya [Malatya’da yarı kırsal bir bölgede ergenlerde boyun eğici davranış ile fiziksel şiddete maruziyet asındaki ilişki]. Medicine Science, 3(3), 1382-1395. doi:10.5455/medscience.2014.03.8139.
• Yıldırım, İ. (2004). Lise öğrencilerinde boyun eğici davranışların yaygınlığı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 220-228.
• Yıldırım, İ. ve Ergene, T. (2003). Social support, submissive acts, and test anxiety as predictors of academic achievement among high school students. Hacettepe University the Journal of Education;25(2):224-34.
• Yörük, D. ve Dündar, S. (2011). Türkiye’deki yerel yöneticilerin benimsedikleri liderlik tarzlarına göre boyun eğici davranışlarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25:1, 93-106.