Bilim ve Sanat Merkezi Eğitim Programına Beden Eğitimi ve Spor Etkinliklerinin Dâhil Edilmesine Yönelik Ebeveyn Görüşleri

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 4, 365 - 386, 02.10.2020

Mehmet Çetin , Cennet Göloğlu Demir , Levent İlhan

Öz

Bu araştırmanın amacı bilim ve sanat merkezinde (BİLSEM) öğrenim gören özel yetenekli öğrenci ebeveynlerinin BİLSEM eğitim programına beden eğitimi ve spor etkinliklerinin dâhil edilmesine yönelik görüşlerini saptamaktır. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımı ve durum çalışması deseni kullanılmıştır. Kolay ulaşılabilir örneklemle yapılan araştırmada 17 gönüllü ebeveynle görüşülmüştür. Yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmada ebeveynlerin spor yaşantılarına ve çocuklarının beden eğitimi ve spor etkinliklerine olan ihtiyaçlarına, spor yaşantılarının önündeki engellere, sporun özel yetenekli çocuklara katkılarına, spor yeteneklerinin tespit edilmesine, spora yönlendirilmesine ve meslek olarak spor algısına ilişkin ebeveyn görüşlerine yer verilmiştir. Ayrıca BİLSEM eğitim programına beden eğitimi ve spor etkinliklerinin faaliyet, kurs, etkinlik ve atölye çalışmaları olarak dâhil edilmesine yönelik ebeveyn görüşleri ortaya konulmuştur. BİLSEM’lerin tesis, malzeme vb. imkânlarına yönelik ebeveyn görüşlerine de bulgular arasında yer verilmiştir. Sonuç olarak ebeveyn görüşlerine göre BİLSEM programlarına beden eğitimi ve spor etkinliklerinin dâhil edilmesi yönünde ihtiyacın olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim programı, Özel yetenekli, Spor, Beden eğitimi, Bilim ve sanat merkezi, Ebeveyn görüşleri

Opinions of the Parents About the Inclusion of Physical Education and Sports Activities in Curriculum of Science and Art Centers

Öz

The aim of this study is to determine the opinions of the parents of gifted students attending science and art centers (SAC) about the inclusion of physical education and sports activities in the education program of SAC. Qualitative research approach and case study pattern was used in the research. In the study conducted via easily accessible sampling method, 17 voluntary parents whose students were receiving education in SACs were interviewed. Data collected through semi-structured interview technique were analyzed through content analysis. This study addressed the opinions of parents regarding the sports activities performed by parents, needs of children for physical education and sports activities, hindrances to their sports activities, contributions of physical education and sports activities to the gifted children, identification of sports-related skills of these children, orientation of the children to sports and perception of sports as a profession. Also, opinions of parents concerning the physical education and sports activities, courses, works and ateliers, which were already being conducted and were needed in SACs and opportunities of SACs in terms of facilities and materials etc. were included among the findings of this study. As conclusion, opinions of parents showed that physical education and sports activities should be included in the curriculum of SAC.

Anahtar Kelimeler

Curriculum, Gifted, Sports, Physical education, Science and art centers, Parent opinion

Kaynakça

• 1. Akarsu, F. (2001). Üstün yetenekli çocuklar: Aileleri ve sorunları. Ankara: Eduser Yayınları.
• 2. Akbüber, B. A., Erdik, E., Güney, H., Çimşitoğlu, G. G., & Akbüber, C. (2019). Bilim ve sanat merkezlerinde özel yetenekli öğrencilerin sorunlarının değerlendirilmesinde bir yöntem önerisi “özel yetenekli çocuk çalıştayı”. Üstün Zekalılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 6(1), 22-39. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/jgedc/issue/45283/547023
• 3. Atan, T., İmamoğlu, R., & İmamoğlu, O. (2018). Çocukların beden eğitimi dersine katılımına ebeveynlerin tutumları. Journal of International Social Research, 11(60).
• 4. Aykara, A., & Albayrak, H. (2016). Olumlu gençlik gelişimi yaklaşımı açısından spor etkinliklerine katılımın gençlere yansımaları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27(1), 77-100.
• 5. Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• 6. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (25. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• 7. Çavuşoğlu, M., & Semerci, N. (2015). Anne babaların BİLSEM’e devam eden özel yetenekli çocuklarına ilişkin görüşleri (Bartın ili örneği). Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (Özel Sayı), 325-335.
• 8. Creswell, J. W. (2008). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. USA: SAGE Publications.
• 9. Çetin, A., & Doğan, A. (2018). Bı̇lı̇m ve sanat merkezlerı̇nde görev yapan matematı̇k öğretmenlerı̇nin karşılaştıkları sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(4), 615-641. doi:10.21565/ozelegitimdergisi.370355
• 10. Çelik, S., & Ulusoy, B. (2019). Bilgisayar oyunlarının ortaokul öğrencilerinin sosyal yaşamına etkisi. The Journal of Social Science, 3(5), 46-60. DOI Number: 10.30520/tjsosci.522570
• 11. Çon, M., Yetim, A., Ağaoğlu, S. A., & Taşmektepligil, M. Y. (1997). Elit düzeyde spor yapanların spora yönelmelerinde ilk ve ortaöğretim kurumlarının etkisi üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 45-49.
• 12. Coşkun, T. (2018). Üstün zekâlı çocuklarda zekâ bölümüne (IQ) olası etkili faktörlerin incelenmesi. İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 1-9.
• 13. Dağlıoğlu, H. E., & Alemdar, M. (2010). Üstün yetenekli bir çocuğun ebeveyni olmak. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 849-860.
• 14. Dalkıran, O., Aslan, C., Gezer, E., & Vardar, T. (2015). Sporcu ve sedanter öğrencilerin sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(13), 224-230.
• 15. Gagne, F. (2004). Transforming gifts into talents: The DMGT as a developmental theory. High ability studies, 15(2), 119-147.
• 16. Güçyeter, Ş. (2016). Türkiye’de üstün yeteneklileri tanılama araştırmaları ve tanılamada kullanılan ölçme araçları. Turkish Journal of Education, 5(4), 235-254.
• 17. Güven, P., Öncü, A. (2006). Beden eğitimi ve spora katılımda aile faktörü. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 10, 81-90. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/spcd/issue/ 21098/227221
• 18. İlhan, L. (2010). Hareketsiz yaşamlar kültürü ve beraberinde getirdikleri. Verimlilik Dergisi, (3), 195-210. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/verimlilik/issue/21753/233873
• 19. Karakuş, F. (2010). Üstün yetenekli çocukların anne babalarının karşılaştıkları güçlükler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 127-144.
• 20. Kazu, İ. Y., Şenol, C. (2012). Üstün yetenekliler eğitim programlarına ilişkin öğretmen görüşleri (Bilsem örneği). e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 13-35. Erişim adresi: http://www.e-ijer.com/issue/8018/105329
• 21. Keleş, Ö, Alpkaya, U. (2016). Orta okul öğrencilerinin düzenli sportif aktivite ve okul başarı puanlarının karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 31-36. Erişim adresi: http://dergipark.org.tr/musbd/issue/27727/292495
• 22. Koç, İ. (2016). Üstün zekâlı ve üstün yetenekli öğrenci velilerinin Bilim ve Sanat Merkezi'yle ilgili görüşleri: bir bilsem örneği. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(3), 1-10.
• 23. Konca, E., Ermiş, E., Ermiş, A., & Erilli, N. A. (2019). 7-14 Yaş öğrencilerin fiziksel aktivite durumları ve beslenme alışkanlıklarının araştırılması. Social Sciences, 14(1), 105-117.
• 24. Kudaş, S., Ülkar, B., Erdoğan, A., Çırçı, E. (2005). Ankara ili 11-12 yaş grubu çocukların fiziksel aktivite ve bazı beslenme alışkanlıkları. Spor Bilimleri Dergisi, 16(1), 19-29. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbd/issue/16404/171469
• 25. Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. California: John Wiley and Sons, Inc.
• 26. Millî Eğitim Bakanlığı (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu. Resmî Gazete, 24 Haziran 1973, 14574.
• 27. Millî Eğitim Bakanlığı. (2013a). Özel yetenekli bireylerin eğitimi strateji ve uygulama kılavuzu. Erişim adresi: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_11/ 25034903 _zelyeteneklibireylerineitimistratejiveuygulamaklavuzu.pdf
• 28. Millî Eğitim Bakanlığı (2013b). Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği. Resmî Gazete, 07 Eylül 2013, 28758.
• 29. Millî Eğitim Bakanlığı (2015). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. Erişim adresi: http:// orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_09/18101802_bilimvesanatmerkezleriynergesi.pdf
• 30. Millî Eğitim Bakanlığı (2016). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. Erişim adresi: https://orgm.meb.gov.tr/ meb_iys_dosyalar/2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf
• 31. Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). ). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. California: Sage.
• 32. Naylor, P. J., & McKay, H. A. (2009). Prevention in the first place: schools a setting for action on physical inactivity. British Journal of Sports Medicine, 43(1), 10-13.
• 33. Ocak, Y., Keskin, V., Tortop, Y., Gölünük, S . (2011). Çocuklarını yaz spor okullarına gönderen ailelerin sosyo-ekonomik durumları ve beklentileri. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 2(1), 13-22. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuspd/issue/20451/217777
• 34. Orhan, R. (2019). Çocuk gelişiminde fiziksel aktivite ve sporun önemi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1), 157-176. Erişim adresi: http://dergipark.org.tr/kusbd/issue/ 42808/504210
• 35. Leylum, Ş. O., Odabaşı, H. F., & Kabakçı Yurdakul, I. (2017). Eğitim ortamlarında durum çalışmasının önemi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 369-385. www.enadonline.com DOI: 10.14689/issn.2148- 2624.1.5c3s16m
• 36. Özbay, Y. (2013). Üstün yetenekli çocuklar ve aileler. Ankara: Hangar Marka İletişimi ve Reklam Hizmetleri.
• 37. Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018, 7 Temmuz). Resmî Gazete (Sayı: 30471).
• 38. Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. New York: John Wiley&Sons, Ltd.
• 39. Renzulli, J. S. (2012). Reexamining the role of gifted education and talent development for the 21st century: A four-part theoretical approach. Gifted Child Quarterly, 56(3), 150-159.
• 40. Rinn, A. N., & Wininger, S. R. (2007). Sports participation among academically gifted adolescents: Relationship to the multidimensional self-concept. Journal for the Education of the Gifted, 31(1), 35-56.
• 41. Robinson, A., & Clinkenbeard, P. R. (2008). History of giftedness: perspectives from the past presage modern scholarship. In S. I. Pfeiffer (Ed.), Handbook of giftedness in children psycho-educationaltheory, research and best practices (pp. 13–32). New York, NY: Springer Science & Business Media.
• 42. Sönmez, V., Alacapınar, F. G. (2018). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• 43. Stoeger, H. (2009). The history of giftedness research. In L. V. Shavinina (Ed.), International handbook on giftedness (pp. 17–38). Québec: Springer.
• 44. Saygılı, G, Atahan, R. (2014). Üstün zekâlı çocukların problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 181-192. Erişim adresi: http://dergipark.org.tr/sufesosbil/issue/11406/136178
• 45. Tarhan, S., & Kılıç, Ş. (2014). Identification of gifted and talented student and models in turkey. Journal of gifted education research, 2(2), 27-43.
• 46. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982, 09 Kasım). Resmî Gazete (Sayı: 17863).
• 47. Türk Dil Kurumu (2019). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim adresi: http://www.tdk.org.tr/ index.php?option= com_gts&view=gts
• 48. Türnüklü, D. (2000). Eğitim bilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24) , 543-559. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10372/126941
• 49. Uzun, M. (2004). Üstün yetenekli çocuklar el kitabı. Çocuk Vakfı Yayınları.
• 50. Vidosavljević, S., & Krulj-Drasković, J. (2013). Effect Between family and schools in detecting gifted children in sport. Activities in Physical Education & Sport, 3(2).
• 51. Yalçın, U., & Balcı, V. (2013). 7-14 Yaş arası çocuklarda spora katılımdan sonra okul başarılarında, fiziksel ve sosyal davranışlarında oluşan değişimlerin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1), 27-33.
• 52. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• 53. Yin, R. K. (2014). Case studymethods: designandmethods (5. Baskı). Thousand Oaks: Sage Pbc.
• 54. Yüzer, S., & Polat, S. (2014). Astımlı çocuklar ve spor. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(3).