TERSANELERDE İNŞA EDİLECEK GEMİ TİPİNİN BULANIK TOPSIS ve BULANIK VIKOR YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ

Yıl 2015, Sayı: 203, 95 - 103, 05.02.2017

Aylin Erol Bahadir Gülsün Muhsin Aydın

Öz

Gemi inşa
sektöründe, tersanelerdeki yeni inşa talepleri birçok ulusal ve uluslararası
faktörlere göre değişim göstermektedir. Bu faktörler başta ekonomik ve siyasal
olmak üzere, stratejik ve sosyal birçok değişik nedenlere dayanmaktadır. Dünya
genelinde yaşanan ekonomik krizler özellikle son yıllarda Türkiye’deki
tersaneleri de etkilemiş olup, sipariş miktarlarının dolayısıyla üretim
miktarlarının düşmesine neden olarak, tersanecilikte büyük bir tehlike oluşturmaktadır.
Bu kapsamda, herhangi bir tersanede üretilebilecek bir projenin (gemi tipinin)
seçilmesine karar vermek, doğru ve karlı bir yatırım yapmak adına oldukça
önemlidir.

Bu makalede,
gemi inşa sektöründe görev alan üst düzey yöneticilerden oluşan Karar Vericiler
ile yapılan görüşmeler sonucunda, seçim kriterlerinin belirlenmesi ve seçim
kararının oluşturulması için, bulanık mantık dahilinde TOPSIS ve VIKOR
yöntemleri ile Ülkemizdeki herhangi bir tersanede üretimi gerçekleşecek olan
gemi tipinin seçilmesi incelenmiştir. Bu amaçla, belirlenen Karar Vericiler ile
yapılan görüşmeler neticesinde, üretimi gerçekleşecek olan gemiler teknik karakteristiklerine
ve görev alma koşullarına göre gemi tipi olarak gruplandırılmıştır. Oluşturulan
kriterler ve alternatif olarak ifade edilen gemi tipleri, belirlenen Karar Vericiler
tarafından dilsel ifadeler yardımı ile ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Daha
sonra bu değerlendirmeler üçgen bulanık sayılar kullanılarak, TOPSIS ve VIKOR
yöntemleri yardımı ile sayısal olarak analiz edilmiş ve elde edilen sonuçlar da
birbiriyle karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bulanık mantık, Çok amaçlı karar verme yöntemi, TOPSIS yöntemi

Kaynakça

• [1] Chen, C. T., (2000). “Extensions of the TOPSIS for Group Decision-Making Under Fuzzy Environment”, Fuzzy Sets and Systems, 114: 1-9.
• [2] Opricovic, S. ve Tzeng, G. H., (2004). “Compromise Solution by MCDM Methods: A Comparative Analysis of VIKOR and TOPSIS”, European Journal of Operational Research, 156: 445-455.
• [3] Opricovic, S., (2011). “Fuzzy VIKOR with an Application to Water Resources Planning”, Expert Systems with Applications, 38: 12983-12990.
• [4] Ertuğrul, İ. ve Karakaşoğlu, N., (2008). “Banka Şube Performanslarının VIKOR Yöntemi ile Değerlendirilmesi”, Endüstri Mühendisliği Dergisi, 20 (1): 19-28.
• [5] Erol, A., (2014). “Tersanelerde İmalatı Yapılacak Gemi Tipinin Bulanık TOPSIS ve Bulanık VIKOR Yöntemleri İle Belirlenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü.