Views of Classroom Teachers on Distance Education Applied in the Pandemic Process: A Mixed Method Research

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 125 - 154, 31.03.2022

Özgül Mutluer , Mine Çeliköz

Öz

The aim of study is to determine the views of classroom teachers about distance education during the pandemic period, to understand how distance education is applied in Turkey and to determine whether the findings are generalizable. For this purpose, the study was designed with the exploratory sequential mixed research design. In the qualitative dimension, opinions were obtained from 10 classroom teachers working in different provinces through a semi-structured interview form. In line with the data obtained in the qualitative dimension, first of all, scale development studies were carried out and a quantitative data collection tool was created. The Teacher Opinions and Suggestions About Distance Education Applications of MoNE for Primary School Scale and the personal information form, which was created in the quantitative dimension of the research, were applied to a total of 719 classroom teachers throughout Turkey. Descriptive statistics were used to determine teachers' personal characteristics, opinions and suggestions; t-test, one-way analysis of variance was used to determine whether there was a difference between teachers' opinions according to some personal characteristics; Scheffe test was used to determine the source of the difference. As a result of the research, it is understood that the majority of participants do not find distance education practices suitable for primary school students. In addition, it is observed that there is a significant difference in some sub-dimensions such as experience, class size, the place of duty and the region where they work; There was no significant difference in terms of suggestions.

Anahtar Kelimeler

Distance education, primary school, classroom teacher, covid-19, pandemic.

Sınıf Öğretmenlerinin Pandemi Sürecinde Uygulanan Uzaktan Eğitime İlişkin Görüşleri: Bir Karma Yöntem Araştırması

Öz

Çalışmanın amacı, Türkiye’de görev yapan sınıf öğretmenlerinin pandemi döneminde uzaktan eğitime ilişkin görüşlerini belirlemek, uzaktan eğitimin Türkiye’de nasıl uygulandığını anlamak ve elde edilen bulguların genellenebilir olup olmadığını tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda, çalışma, karma araştırma desenlerinden keşfedici sıralı karma araştırma desenine uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda yarı-yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile farklı illerde görev yapan 10 sınıf öğretmeninden görüş alınmıştır. Nitel boyutta elde edilen veriler doğrultusunda, öncelikle ölçek geliştirme çalışmaları yapılarak nicel veri toplama aracı oluşturulmuştur. Araştırmanın nicel boyutunda oluşturulan MEB’in İlkokula Yönelik Uzaktan Eğitim Uygulamalarına İlişkin Öğretmen Görüş ve Önerileri Ölçeği ve kişisel bilgi formu Türkiye genelinde toplam 719 sınıf öğretmenine uygulanmıştır. Öğretmenlerin kişisel özellikleri ve uzaktan eğitim uygulamalarına ilişkin görüş ve önerilerini belirlemek için betimsel istatistiklerden, öğretmenlerin bazı kişisel özelliklerine göre görüşleri arasında fark olup olmadığının belirlenmesinde ise, t testi ve tek yönlü varyans analizinden yararlanılmıştır. Bu farkın kaynağını tespit etmek için de Scheffe testinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, sınıf öğretmenlerinin %11,68’i salgın dönemi uzaktan eğitim uygulamalarını ilkokul kademesi için uygun bulmuştur. Ayrıca, sınıf öğretmenlerinin hizmet yılı, öğrenci sayısı, görev yeri ve görev yapılan bölge değişkenlerine göre alt boyutların bir kısmında anlamlı farklılık gözlemlenirken; uzaktan eğitime ilişkin görüşleri arasında ise öneriler boyutunda anlamlı bir fark tespit edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Uzaktan eğitim, ilkokul, sınıf öğretmeni, pandemi., covid-19

Kaynakça

• Ağır, F. (2007). Özel okullarda ve devlet okullarında çalışan ilköğretim öğretmenlerinin uzaktan eğitime karşı tutumlarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Akan, A., & Kurt, M. (2021). Sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitim süreçlerinde etkili okula ilişkin algıları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(51), 531-546. http://dx.doi.org/10.29228/SOBIDER.49406 adresinden erişildi.
• Akça, Ö. (2006). Uzaktan eğitim öğrencilerinin iletişim engelleri ile ilgili öğrenci görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Aker, M. B. (2002). Hipermedya destekli uzaktan eğitimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Akpınar, B., & Aydın, K. (2007). Eğitimde değişim ve öğretmenlerin değişim algıları. Educational and Science, 32, 143-145.
• Altıntaş Yüksel, E. (2021). Sınıf öğretmenlerinin Covid-19 salgını sürecinde çevrim içi ders-uzaktan eğitim deneyimlerinin incelenmesi. Ulakbilge, 57, 291–303.
• Antalyalı, Ö. L. (2004). Uzaktan eğitim algısı ve yöneylem araştırması dersinin uzaktan eğitim ile verilebilirliği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Arslan, S. & Demiröz, M. (2020). Sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. International SocialSciences Studies Journal, 6(75), 5633-5645.
• Bakioğlu, B., & Çevik, M. (2020). Covid-19 pandemisi sürecinde fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 15(4), 109-129.
• Barış, M. F. (2015). Üniversite öğrencilerinin uzaktan öğretime yönelik tutumlarının incelenmesi: Namık Kemal Üniversitesi örneği. Sakarya University Journal of Education, 5(2) 36-46.
• Başar, M., Arslan, S., Günsel, E., & Akpınar, M. (2019), Öğretmen adaylarının uzaktan eğitim algısı. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 3(2), 14-22.
• Başaran, M., Doğan, E., Karaoğlu, E., & Şahin, E. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemi sürecinin getirisi olan uzaktan eğitimin etkililiği üzerine bir çalışma. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 368-397.
• Bayram, Y. (2002). Türkiye’de uzaktan eğitim ve Sakarya Üniversitesi uygulaması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Boz, A. (2019). Öğretmen adaylarının teknoloji kabullenme ve kullanımı bağlamında uzaktan eğitim algılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 85-124.
• Bryman, A., & Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS release 10 for Windows. New York: Routledge.
• Can, A. (2014). Spss ile bilimsel araştırma süresince nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (COVID-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53.
• Cresswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2018). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi (2. Baskıdan Çeviri). (Y. Dede ve S. B. Demir çev.). Ankara: Anı Yayınları.
• Çakın, M. & Külekçi Akyavuz, E. (2020). COVID-19 süreci ve eğitime yansıması: Öğretmen görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(2), 165-186.
• Çoban, S. (2013). Uzaktan ve teknoloji destekli eğitimin gelişimi. XVII.Türkiye’de İnternet Konferansı Bildiri Kitabı 7 - 09 Kasım 2012 içinde (s. 30). İstanbul.
• Çokyaman, M., & Ünal, M. (2021). Öğrenci ve öğretmenlerin Covid-19 salgını dönemindeki uzaktan eğitim algısı: Bir metafor analizi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(Yönetim ve Organizasyon Özel Sayısı), 1684-1715.
• Çukadar, S., & Çelik, S. (2003). İnternete dayalı uzaktan öğretim ve üniversite kütüphaneleri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4(1), 31-42.
• Demir, F., & Özdaş, F. (2020). Covid-19 sürecindeki uzaktan eğitime ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim Özel Sayısı, 273-292.
• Demiray, U. (1999). Bir çağdaş eğitim modeli olarak uzaktan eğitim uygulaması. Jandarma Dergisi, 85, 46-52.
• Doğan, H. G. B. (2014). Uzaktan eğitim ve yaşam boyu öğrenme. http://www.egitimdeteknoloji.com/uzaktan-egitim-yasam-boyu-ogrenme-nedir/ adresinden erişildi.
• Er, A. G. & Ünal, S. (2020). Dünyada ve Türkiye’ de 2019 koronavirüs pandemisi. Flora, 25(1), 1-8.
• Erbil, D.G., Demir, E., & Armağan Erbil, B. (2021). Pandemi sürecinde uzaktan eğitime yönelik sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies-Education, 16(3), 1473-1493. https://dx.doi.org/10.47423/TurkishStudies.49745 adresinden erişildi.
• Ergin, C. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin uzaktan eğitime bakış açıları: Van İl Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Ergüç Şahan, B. & Parlar, H. (2021). Pandemi döneminde sınıf öğretmenlerinin karşılaştığı problemler ve çözüm yolları. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(40), 2375-2407.
• Fırat, M. (2016). 21. yüzyılda uzaktan öğretimde paradigma değişimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science, 6(2), 142-150.
• Fidan, M. (2020). Covid-19 belirsizliğinde eğitim: İlkokulda zorunlu uzaktan eğitime ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmalar Dergisi, 6(2), 24-43.
• Field, A.P. (2005) Discovering statistics using SPSS (2. Ed.). London: Sage.
• Gök, B. (2011). Uzaktan eğitimde görev alan öğretim elemanlarının uzaktan eğitim algısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü, Ankara.
• Gündüz, A. Y. (2013). Öğretmen adaylarının uzaktan eğitim algısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Hodges, C., Moore, S., Lockee, B., Trust, T., & Bond, A. (2020). The difference between emergency remote teaching and online learning. Educause Review. Retrieved from https://er.educause.edu/articles/2020/3/the-difference-between-emergency-remote-teaching-and-online-learning adresinden erişildi.
• İçten, T. (2006). Uzaktan eğitim öğrencileri için web tabanlı çevrimiçi sınav sistemi uygulaması geliştirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Jowsey, T., Foster, G., Cooper-Ioelu P. & Jacobs, S. (2020). Blended learning via distance in pre-registration nursing education: A scoping review. Nurse Education in Practice, 44, doi: 10.1016/j.nepr.2020.102775
• Kaden, U. (2020). Covid-19 school closure-related changes to the professional life of a k–12 teachers. Education Sciences, 10(6), 165.
• Kaya, Z. (2002). Uzaktan eğitim. Ankara: Pegem Akademi.
• Kaya, Z., & Önder, H. (2002). İnternet yoluyla öğretimde ergonomi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 1(1), 48-54. http://www.tojet.net/articles/v1i1/118.pdf adresinden erişildi.
• Karaca, İ., Karaca, N., Karamustafaoğlu, N., & Özcan, M. (2021). Öğretmenlerin uzaktan eğitimin yararına ilişkin algılarının incelenmesi. Humanistic Perspective, 3(1), 209-224.
• Karadağ, E. & Yücel, C. (2020). Yeni tip koronavirüs pandemisi döneminde üniversitelerde uzaktan eğitim: Lisans öğrencileri kapsamında bir değerlendirme çalışması. Yükseköğretim Dergisi, 10(2), 1-12.
• Karakaya, K. (2021). Design considerations in emergency remote teaching during the Covid-19 pandemic: a human-centered approach. Education Tech Research, 69, 295–299.
• Kavuk, E., & Demirtaş, H. (2021). Covid-19 pandemisi sürecinde öğretmenlerin uzaktan öğretimde yaşadığı zorluklar. E-Uluslararası Pedandragoji Dergisi(e-upad), 1(1), 55-73.
• Kırık, A. M. (2014). Uzaktan eğitimin tarihsel gelişimi ve Türkiye’deki durumu. Marmara İletişim Dergisi, 21, 73-94.
• Kocayiğit, A., & Uşun, S. (2020). Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumları: Burdur İli Örneği. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(23), 285-299.
• Koçoglu, E., & Tekdal, D. (2020). Analysis of distance education activities conducted during Covid-19 pandemic. Educational Research and Reviews 15(9), 536-543.
• Koloğlu, T. F. (2016). Öğretim elemanlarının uzaktan eğitime bakış açıları ve hazırbulunuşlukları: Ordu Üniversitesi örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Kurt, K., Kandemir, M., & Çelik, Y. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde uzaktan eğitime ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 88-103. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubad/issue/62625/826114 adresinden erişildi.
• Mayers, A. (2013). Introduction to statistics and SPSS in psychology. Harlow: Pearson Education Limited.
• MEB (2020a). FATİH Projesi. http://fatihprojesi.meb.gov.tr/ adresinden erişildi.
• MEB (2020b). EBA. http://EBA.gov.tr/ adresinden erişildi.
• MEB (2020c). Bakan Selçuk, 23 Mart'ta başlayacak uzaktan eğitime ilişkin detayları anlattı haberi. https://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-23-martta-baslayacak- uzaktan-egitime-iliskin-detaylari-anlatti/haber/20554/tr adresinden erişildi.
• MEB (2020d). TRT EBA TV haberi. https://www.meb.gov.tr/uzaktan-egitim-icin-uydu-frekans-ve-yayin-platformlari-bilgileri/haber/20565/tr adresinden erişildi.
• MEB (2020e). 18 Kasım 2020 tarihli haber. https://www.meb.gov.tr/uzaktan-egitim-surecinin-detaylari/haber/21990/tr adresinden erişildi.
• MEB (2020f). İzleme ve değerlendirme raporu 2020: Küresel salgın döneminde uzaktan eğitim. https://bianet.org/system/uploads/1/files/attachments/000/003/297/original/MEB_rapor.pdf?1613124134. adresinden erişildi.
• MEB (2021). 15 Nisan 2021 tarihli haber. http://www.meb.gov.tr/tablet-bilgisayar-desteginin-12-fazinda-42-bin-873-tablet-daha-62-ildeki-ogrencilerimize-ulasiyor/haber/23030/tr adresinden erişildi.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage Publication.
• Milman, N. (2020). This is emergency remote teaching, not just online teaching. Education Week. https://www.edweek.org/ew/articles/2020/03/30/this-is-Emergency-remote-teaching-not-just.html adresinden erişildi.
• Metin, M., Emlik, H., Gürlek, E. H., & Demirbaş, S. (2021). Uzaktan eğitime yönelik öğretmen görüşlerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Studies in Educational Research and Development, 5(1), 19-47.
• Moçoşoğlu, B., & Kaya, A. (2020). Koronavirüs hastalığı (Covid-19) sebebiyle uygulanan uzaktan eğitime yönelik öğretmen tutumlarının incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Dergisi, 2(1), 15-43.
• Moore, M. G. (1993). Theory of transactional distance. D. Keegan (Ed.), Theoretical principles of distance education içinde (ss. 22–38). London and New York: Routledge.
• Moore, M. G. & Kearsly, G. (1996). Distance education A systems view. Belmont, C. A. Wadsworth Publishing Company.
• Özbay, Ö. (2015). Dünya’da ve Türkiye’de uzaktan eğitimin güncel durumu. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi 4, 377-394.
• Özdoğan, A., & Berkant, H. (2020). Covid-19 pandemi dönemindeki uzaktan eğitime ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim Özel Sayı, 13-43.
• Talayhan, E., & Gültekin, M. (2021). Covid-19 pandemisinde sınıf öğretmenlerinin zorunlu uzaktan eğitim sürecinde yaşadıkları zorluklara ilişkin görüşlerinin incelenmesi. International Social Sciences Studies Journal, 7(83), 2328-2336.
• Teddlie, C., & Tashakkori, F. (2015). Karma yöntem araştırmalarının temelleri (S. B. Demir, Y. Dede çev.). İstanbul: Anı Yayıncılık.
• TEDMEM. (2020). COVID-19 sürecinde eğitim: Uzaktan öğrenme, sorunlar ve çözüm önerileri. TEDMEM Analiz Dizisi 7. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Topçubaşı, T., Cebeci Topçubaşı, G., & Sezgin, G. (2020). Sınıf öğretmenlerinin pandemi sürecinde uzaktan eğitim ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Kongresi-4 15-18 Kasım 2020 Tam Metin e-kitabı içinde (s. 672-685). Muğla.
• TÜİK. (2020). Milli Eğitim istatistikleri örgün eğitim. http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_09/04144812_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2019_2020.pdf adresinden erişildi.
• UNESCO (2020). COVID-19 educational disruption and response. https://en.unesco.org/COVID19/educationresponse adresinden erişildi.
• Umurhan, H. (2014). Öğretim elemanlarını uzaktan eğitime teşvik eden unsurlar: Gazi Üniversitesi örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Uşun, S. (2006). Uzaktan eğitim. Ankara: Nobel Yayınları.
• Uyar, E. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde sosyal bilgiler öğretmenlerinin uzaktan eğitime yönelik görüşleri. Kapadokya Eğitim Dergisi, 1(2), 15-32.
• Yamamoto, G., & Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yurdakul, B. (2005). Uzaktan eğitim. Ö. Demirel (Ed.). Eğitimde yeni yönelimler. Ankara: Apegem Akademi.
• Yurtbakan, E., & Akyıldız, S. (2020). Sınıf öğretmenleri, ilkokul öğrencileri ve ebeveynlerin COVID-19 izolasyon döneminde uygulanan uzaktan eğitim faaliyetleri hakkındaki görüşleri. Turkish Studies, 15(6), 949-977. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43780 adresinden erişildi.
• Zırhlıoğlu, Ç. (2006). Türkiye genelinde ve bölgeler arasında bilgisayar kullanımı ve uzaktan eğitim ile ilgili istatistiksel analiz. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Zilka, G. C., Cohen, R., & Rahimi, I. D. (2018). Teacher presence and social presence in virtual and blended courses. Journal of Information Technology Education: Research, 17, 103–126.