Türkiye’deki Ortaokullarda Öğrenim Gören Göçmen Öğrencilerin Matematiğe Yönelik Görüşleri

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 219 - 241, 01.08.2024

Tuğba Türk Ballı Yüksel Dede

Öz

Göç hem göç edenleri hem göç edilen toplumları etkileyen ve bu süreçte daha çok çocukların etkilendiği bir olgudur. Bilindiği üzere, son yıllarda Türkiye’ye farklı kültürlerden ve toplumlardan yoğun göçler yaşanmış ve bu gelen göçmen nüfusun önemli bir kısmını ise okul çağındaki çocuklar oluşturmuştur. Göçmen öğrencilerin yeni bir kültürdeki farklı ortam ve sorunlarla karşılaşmaları ve bunlarla baş etmeleri gerekirken, bu yeni kültürde aldıkları matematik derslerini nasıl anlamlandırdıklarını ortaya çıkarmak, bu öğrencilerin matematik öğrenme ortam ve süreçlerinin geliştirilmesi için önem arz etmektedir. Matematik genel olarak sosyokültürel faktörlerden en az etkilenen disiplin olarak görülse dahi öğretim süreç ve ortamlarında ve bunların yeni nesillere aktarılmasında sosyokültürel faktörler büyük önem taşımaktadır. Dolayısıyla bu sosyokültürel faktörler öğrencilerin matematiğe yönelik anlayışlarını ve bakış açılarını farklılaştırabilmektedir. Bu bağlamda şimdiki çalışma, Türk ortaokullarında öğrenim gören göçmen öğrencilerin matematiğe yönelik bakış açılarını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu anlamda bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın katılımcıları, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenen 34’ü devlet ortaokulunda, 18’i imam hatip ortaokulunda öğrenim gören 52 göçmen öğrenciden oluşmuştur. Çalışmanın verileri, açık uçlu sorulardan oluşan bir görüşme formu aracılığıyla elde edilmiş ve içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda iki kategori elde edilmiştir: ilişkilendirme ve kariyer. Çalışmanın bulgularına dayalı olarak bazı önerilerde de bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Göçmen öğrenciler, Kültür, Matematiği öğrenme, Okul kültürü, Öğrenci görüşleri

The Opinions of Immigrant Students Studying in Middle Schools in Türkiye towards Mathematics

Öz

Migration is a phenomenon that affects both the migrants and the society(s) to which they migrate, and children are primarily affected by this process. In recent years, Türkiye has faced intensive migration from different cultures and societies, and a significant proportion of this migrant population has been school-age children. It is significant to reveal how these immigrant students, who face and cope with different environments and problems in a new culture, such as Türkiye, see the mathematics lessons they take in this new culture to improve their mathematics learning environment and processes. Even though mathematics is generally seen as the discipline least affected by sociocultural factors, these sociocultural factors are essential in teaching processes, environments and their transmission to new generations. Therefore, these sociocultural factors can differentiate students' understanding and perspectives on mathematics. In this regard, this study aimed to reveal the perspectives of immigrant students studying at Turkish middle schools towards mathematics. In this context, th study was conducted using a case study, one of the qualitative research methods. The study participants consisted of 52 immigrant students, 34 of whom were studying in public middle schools and 18 of whom were studying in Imam-Hatip middle schools. Participants were determined by the criterion sampling method, one of the purposeful sampling methods. The study's data were obtained through an interview form consisting of open-ended questions and then analyzed using content analysis. As a result of the data analysis, two categories emerged: association and career. Some suggestions were also made based on the study findings.

Anahtar Kelimeler

Immigrant students, Culture, Learning mathematics, School culture, Students

Kaynakça

• Adam, S. (2004). Ethnomathematical ideas in the curriculum. Mathematics Education Research Journal, 16(2), 49-68.
• Aktaş, F. N., Akyıldız, P., & Dede, Y. (2023). Students’ mathematics educational values at religious vocational middle schools: A cross-sectional study. Education 3-13, 51(3), 480-492.
• Arber, S. (1993). Designing samples. N. Gilbert (Ed.), In Researching social life. Sage Publications.
• Atweh, B. (2007, November). Pedagogy for socially responsible mathematics education. Paper presented at the Proceedings of the annual conference of the Australian Association of Research in Education, Fremantle, West Australia.
• Bahadır, E. (2021). Göçmen öğrencilerin matematik eğitiminde etnomatematik yaklaşımının kullanılması. Millî Eğitim, 50(1), 577-594.
• Bishop, A. J. (1988). Mathematics education in its cultural context. Educational Studies in Mathematics, 19(2), 179-191.
• Bishop, A. J. (1991). Mathematical values in the teaching process. A. J. Bishop, S. Mellin-Olsen, & J. Van Dormolen (Eds.), In Mathematical knowledge: Its growth through teaching (pp. 195–214). Springer Netherlands.
• Bishop, A. J. (1994). Cultural conflicts in mathematics education: Developing a research agenda. For the Learning of Mathematics 14(2), 15-18.
• Bishop, A. J. (2002). Critical challenges in researching cultural issues in mathematics education. Journal of Intercultural Studies, 23(2), 119-131.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2000). Research methods in education (5th Ed.). Routledge Falmer.
• Coşkun, İ., & Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyelilerin eğitimde yol haritası. Fırsatlar ve zorluklar. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA).
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design choosing among five approaches (3rd Ed.). Sage Publications.
• Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage Publications.
• Dede, Y. (2019). Why mathematics is valuable for Turkish, Turkish immigrant and German students: A cross-cultural study. P. Clarkson, W. T. Seah, & J. Pang (Eds.), In Values and valuing in mathematics education: Scanning and scoping the territory (pp. 143–156), Springer.
• Dede, Y., & Barkatsas, T. (2019). Developing a questionnaire to evaluate Turkish students’ mathematics values and preferences. Journal of Theoretical Educational Science, 12(4), 1142–1163.
• Demirdağ, S. (2020). Öğrenci çeşitliliği ve çokkültürlü eğitim. Nobel.
• Emin, N. M. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Temel eğitim politikaları. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA).
• Ereş, F. (2015). Türkiye’de göçmen eğitimi sorunsalı ve göçmen eğitiminde farklılığın yönetimi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 17-30.
• Ernest, P. (2007). The philosophy of mathematics, values and keralese mathematics. Montana Math. Enthusiast, 4(2), 174–187.
• Gencer, T. E. (2017). Göç ve eğitim ilişkisi üzerine bir değerlendirme: Suriyeli çocukların eğitim gereksinimi ve okullaşma süreçlerinde karşılaştıkları güçlükler. Journal of International Social Research, 10(54), 838-851.
• Giani, L. (2006). Migration and education: Child migrants in Bangladesh. Sussex Working Paper, 33. Brighton: Sussex Centre for Migration Research, University of Sussex. https://www.sussex.ac.uk/webteam/gateway/file.php?name=mwp33.pdf&site=252
• Göç İdaresi Başkanlığı [GİB] (2024). Düzensiz göç. https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikler adresinden 23 Temmuz 2024 tarihinde erişilmiştir.
• Göçmen Çocuklar ile Çalışan Öğretmenlerin Matematik Eğitimi Özelinde Mesleki Niteliklerinin Geliştirilmesi [GÖÇ-MAT] Projesi. (2019). Göç-Mat projesi. https://gocmat.com/goc-mat-projesi/ adresinden 19 Aralık 2023 tarihinde erişilmiştir.
• Hart, R. (2009). Child refugees, trauma and education: interactionist considerations on social and emotional needs and development. Educational Psychology in Practice, 25(4), 351-368.
• Hastedt, D. (2016). Mathematics achievement of immigrant students. Springer.
• Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü [HBÖGM]. (2022). Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Göç ve Acil Durumlarda Eğitim Daire Başkanlığı. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_01/26165737_goc2022sunu.pdf
• Kaya, İ., & Eren, E. Y. (2015). Türkiye’deki Suriyelilerin hukuki durumu: Arada kalanların hakları ve yükümlülükleri. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA).
• Keleş, H. (2019). Building bridges through inclusive education system: The case of Syrian refugee children in Hatay. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, Ankara.
• Koca, S. A., & Şen, A. İ. (2002). Üçüncü uluslararası matematik ve fen bilgisi çalışması: Tekrar Sonuçlarının Türkiye için değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 145-154.
• Koç, M., Görücü, İ., & Akbıyık, N. (2015). Suriyeli sığınmacılar ve istihdam problemleri. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 63-94.
• Koyunkaya, M. Y., Uğurel, I., & Taşdan, B. T. (2017). Öğretmen adaylarının matematiği günlük yaşam ile ilişkilendirme hakkındaki düşüncelerinin geliştirdikleri öğrenme etkinliklerine yansıması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 31(1), 177-206.
• Landis, J, R., & Koch, G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33, 159-174.
• Lee, J. E. (2012). Prospective elementary teachers’ perceptions of real-life connections reflected in posing and evaluating story problems. Journal of Mathematics Teacher Education, 15(6), 429-452.
• Lerman, S. (2000). The social turn in mathematics education research. J. Boaler (Ed.), In Multiple perspectives on mathematics teaching and learning (pp. 19–44), Ablex.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage Publications.
• Macnealy, M. (1999). Strategies for empirical research in writing. Longman.
• Merriam, S. B. (2023). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.). Nobel.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Ortaöğretim matematik dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2014). Yabancılara yönelik eğitim-öğretim hizmetleri konulu genelge. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018a). 2023 eğitim vizyonu. Millî Eğitim Bakanlığı. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf adresinden 18.12.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018b). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2020). Mülteci çocukların eğitime kazandırılması için destek programı. https://www.meb.gov.tr/multeci-cocuklarin-egitime-kazandirilmasi-icin-destek-programi/haber/20068/tr adresinden 19.12.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Özden, F. (2021). Mülteci öğrencilerin okula uyum süreçlerine yönelik gerçekleştirilen eğitsel etkinliklerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Pang, V. O. (2001). Multicultural education: A caring-centered, reflective approach. McGraw-Hill Companies.
• Patiadino J. M. (2008). Identifying a theoretical perspective to meet the educational needs of twice-migrated Sudanese refugees. Journal of Ethnographic & Qualitative Research, 2, 197-204.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Pegem Akademi.
• Powe, K.W. (1993). Values education and the local school board. Updating School Board Policies, 24(6), 1-4.
• Prediger, S. (2001). Mathematik als kulturelles produkt menschlicher denktätigkeit und ihr bezug zum individuum. K. Lengnink, S. Prediger & F. Siebel (Eds.), In Mathematik und mensch. Sichtweisen der allgemeinen mathematik (pp.21-36). Verlag Allgemeine Wissenschaft.
• Sağıroğlu, A. Z. (2017). Geçici koruma statüsündeki bireyler. Baloğlu, M., Göv, E. & Bağrıaçık, T. (Ed.), Geçici koruma statüsündeki bireylere yönelik özel eğitim hizmetleri kılavuz kitabı içinde (s. 46-70). Millî Eğitim Basımevi.
• Sayın, Y., Usanmaz, A. ve Aslangiri, F. (2016). Uluslararası göç olgusu ve yol açtığı etkiler: Suriye göçü örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(31), 1-13.
• Stigler, J. W., & Perry, M. (1988). Cross-cultural studies of mathematics teaching and learning: Recent findings and new directions. D.A. Grouws and T.J. Cooney (Eds.) In Perspectives on research on effective mathematics teaching (pp. 194-223), Lawrence Erlbaum.
• Türk Dil Kurumu [TDK] (2022). Türk Dil Kurumu sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/ adresinden 28.02.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Yabancılara Yönelik Eğitim Öğretim Hizmetleri. (2014, 23 Eylül). MEB Mevzuat. (Sayı: 10230228/235/4145933). Erişim Adresi: http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1715.pdf
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yin, R. K. (2018). Case study research and applications: design and methods (6th Ed.). Sage Publications.
• Van de Walle, J. A., Karp, K. S., & Bay-Williams, J. M. (2021). İlkokul ve ortaokul matematiği: Gelişimsel yaklaşımla öğretim (S. Durmuş, Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
• Wigfield, A., & Eccles, J. S. (2002). The development of competence beliefs, expectancies for success, and achievement values from childhood through adolescence. In A. Wigfield & J. S. Eccles (Eds.), Development of achievement motivation (pp. 92-122). Academic Press.
• Williams, R. (1961). The long revolution. Pelican.