Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

A Bibliometric Overview of Lifelong Learning Studies: The Situatıon in The World and in Turkey

Yıl 2023, , 1865 - 1892, 30.12.2023
https://doi.org/10.17152/gefad.1263754

Öz

In this research, the articles published in the field of lifelong learning were examined at the international and national level with the bibliometric analysis method. Articles scanned in the field of educational sciences in the Web of Science database were included in the study. These articles were examined by the citation analysis technique according to the article and country at the world scale, and according to the article and institution at the scale of Turkey. The results indicated that the first articles in the field of lifelong learning were published in the 1980s, the number of published articles increased in the 2000s, and this increasing trend continued in the following years. Research results indicate that the most influential article at the international level is the article titled “The design of personal mobile technologies for lifelong learning” written by Sharples (2000), and in Turkey, the article titled “Lifelong learning trends of university students” written by Coskun and Demirel (2012). showed. In addition, the results showed that England was the most influential country in terms of articles published in the field of lifelong learning, and Turkey was one of the 15 most influential countries. The results pointed out that the most influential institution in terms of Turkish origin institutions (Turkey and the Turkish Republic of Northern Cyprus) is the Near East University, in terms of articles in this field.

Kaynakça

  • Akyol, B. (2016). Teacher self-efficacy perceptions, learning oriented motivation, lifelong learning tendencies of candidate teachers: A modeling study. Eurasian Journal of Educational Research, 16(65), 19-34.
  • Aykaç, M., Köğce, D., & Aslandağ, B. (2021). Öğretmen adaylarının matematik okuryazarlıkları ile hayat boyu öğrenme yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(2), 510-532.
  • Biesta, G. (2006). What's the point of lifelong learning if lifelong learning has no point? On the democratic deficit of policies for lifelong vlearning. European Educational Research Journal, 5(3-4), 169-180.
  • Blaschke, L. M. (2012). Heutagogy and lifelong learning: A review of heutagogical practice and self-determined learning. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 13(1), 56-71.
  • Bolhuis, S. (2003). Towards process-oriented teaching for self-directed lifelong learning: A multidimensional perspective. Learning and Instruction, 13(3), 327-347.
  • Brine, J. (2006). Lifelong learning and the knowledge economy: Those that know and those that do not-the discourse of the European Union. British Educational Research Journal, 32(5), 649-665.*
  • Canatan, Ü., & Boz, H. (2019). Hayat boyu öğrenme etkinliklerine katılımın aktif yaşlanmanın desteklenmesindeki rolü. Social Sciences, 14(3), 343-363.
  • Coskun, Y., & Demirel, M. (2012). Lifelong learning tendencies of university students. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 108-120.*
  • Demirci, N. S., & Özyakışır, D. (2017). Finansal gelişmişlik ve beşeri sermaye arasındaki ilişki: Türkiye için zaman serileri analizi (1971-2013). Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (624), 25-39.
  • Department of Education (2022). Lifelong loan entitlement government consultation. https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1056948/CP_618_Lifelong_Loan_Entitlement_Consultation_print_version.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296.
  • Drachsler, H., Hummel, H. G., & Koper, R. (2008). Personal recommender systems for learners in lifelong learning networks: The requirements, techniques and model. International Journal of Learning Technology, 3(4), 404-423.*
  • Durak, H. Y., & Şahin, Z. (2018). Kodlama eğitiminin öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme yeterliliklerinin geliştirmesine katkısının incelenmesi. Ege Eğitim Teknolojileri Dergisi, 2(2), 55-67.
  • Edwards, R. (2002). Mobilizing lifelong learning: Governmentality in educational practices. Journal of Education Policy, 17(3), 353-365.*
  • Ellegaard, O., & Wallin, J. A. (2015). The bibliometric analysis of scholarly production: How great is the impact?. Scientometrics, 105, 1809-1831.
  • Ersoy, M., & Güneyli, A. (2016). Social networking as a tool for lifelong learning with orthopedically impaired learners. International Forum of Educational Technology and Society. 19(1), 41-52.*
  • Evin Gencel, I. (2013). Prospective teachers' perceptions towards lifelong learning competencies. Eğitim ve Bilim, 38(170), 237-252.*
  • Fejes, A., & Nylander, E. (2019). Mapping out the research field of adult education and learning (Vol. 24). Cham: Springer.
  • Green, A. (2002). The many faces of lifelong learning: Recent education policy trends in Europe. Journal of Educationpolicy, 17(6), 611-626.*
  • Yüksel, S., Gündoğdu, K., Akyol, B., & Vural, R. A. (2016). Hayat boyu öğrenme konusunda yayımlanan tez ve makalelere ilişkin bir içerik analizi: 2000-2015. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1491-1513.
  • Gür Erdoğan, D., Canan Güngören, Ö., Hamutoğlu, N. B., Kaya Uyanık, G., & Demirtas Tolaman, T. (2019). The relationship between lifelong learning trends, digital literacy levels and usage of web 2.0 tools with social entrepreneurship characteristics. Croatian Journal of Education, 21(1), 45-76.*
  • Günüç, S., Odabasi, H. F., & Kuzu, A. (2014). Developing an effective lifelong learning scale (ELLS): Study of validity & reliability. Egitim ve Bilim, 39(171), 244-258.*
  • Hammond, C. (2004). Impacts of lifelong learning upon emotional resilience, psychological and mental health: Field work evidence. Oxford Review of Education, 30(4), 551-568.*
  • Jarvis, P. (2004). Adult education and lifelong learning: Theory and practice. London: Routledge.
  • Koper, R., & Tattersall, C. (2004). New directions for lifelong learning using network technologies. British Journal of Educational Technology, 35(6), 689-700.*
  • Kör, H., Erbay, H., Engin, M., & Dünder, E. (2017). An examination of the correlation between science and technology attitudes scale, frequency of smartphone usage scale and lifelong learning scale scores using the structural equation model. Journal of Baltic Science Education, 16(1), 86-99.*
  • La Belle, T. J. (1982). Formal, nonformal and informal education: A holistic perspective on lifelong learning. International Review of Education, 28, 159-175.*
  • Lüftenegger, M., Schober, B., Van de Schoot, R., Wagner, P., Finsterwald, M., & Spiel, C. (2012). Lifelong learning as a goal–do autonomy and self-regulation in school result in well prepared pupils?. Learning and Instruction, 22(1), 27-36.*
  • Merriam, S. B.,& Kee, Y. (2014). Promoting community wellbeing: The case for lifelong learning for older adults. Adult Education Quarterly, 64(2), 128-144.*
  • Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, D. G., & PRISMA Group*, T. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. Annals of internal medicine, 151(4), 264-269.
  • Mouzakitis, G. S., & Tuncay, N. (2011). E-learning and lifelong learning. Turkish Online Journal of Distance Education, 12(1), 166-173.*
  • OECD (1996). Lifelong learning for all: meeting of the Education Committee at Ministerial level, 16-17 January 1996. Paris: OECD.
  • OECD (2021). OECD skills outlook 2021: Learning for life. Paris: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/0ae365b4-en.
  • Okumoto, K. (2008). Lifelong learning in England and Japan: Three translations. Compare, 38(2), 173-188.
  • Olssen, M. (2006). Understanding the mechanisms of neoliberal control: Lifelong learning, flexibility and knowledge capitalism. International Journal of Lifelong Education, 25(3), 213-230.*
  • Önal, İ. (2010). Tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye deneyimi. Bilgi dünyası, 11(1), 101-121.
  • Öztürk, H. İ. (2020). Hayat boyu öğrenme alanında yapılan tezlerin içerik analizi. International Journal of Active Learning, 5(1), 12-32.
  • Özüdoğru, G., Baltacı, Ö., & Özçakır, B. (2021). Türkiye’de hayat boyu öğrenme konusunda yapılan tezlerin bibliyografik değerlendirilmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(2), 829-842.
  • Koulaouzides, G. A., & Popović, K. (2017). Adult Education and Lifelong Learning in Southeastern Europe. New York: Springer.
  • Ranieri, M., Manca, S., & Fini, A. (2012). Why (and how) do teacher sengage in social networks? An exploratory study of professional use of Facebook and its implications for lifelong learning. British Journal of Educational Technology, 43(5), 754-769.*
  • Reychav, I., Elyakim, N., & Mchaney, R. Lifelong learning processes in professional development for online teachers during the Covid era. Frontiers in Education, 8. file:///C:/Users/GEF/Downloads/feduc-08-1041800.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Samancı, O., & Ocakcı, E. (2017). Hayat boyu öğrenme. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 711-722.
  • Sharples, M. (2000). The design of personal mobile technologies for lifelong learning. Computers & Education, 34(3-4), 177-193.*
  • Şahin, Ü., Sarıtaş, E., & Çatalbaş, G. (2020). Lifelong learning tendencies of primary school teacher candidates. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 48, 374-389.*
  • Tilev, F. (2020). OECD ülkelerinde hayat boyu öğrenmenin emek piyasaları üzerindeki etkisi. (Yüksek Lisans Tezi).
  • Uzunboylu, H., & Hürsen, Ç. (2011). Lifelong learning competence scale (LLLCS): The study of validity and reliability. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41), 449-460.

Hayat Boyu Öğrenme Çalışmalarına Bibliyometrik Bir Bakış: Dünyadaki ve Türkiye’deki Durum

Yıl 2023, , 1865 - 1892, 30.12.2023
https://doi.org/10.17152/gefad.1263754

Öz

Bu araştırmada, hayat boyu öğrenme alanına ilişkin ulusal ve uluslararası düzeyde yayımlanan makaleler bibliyometrik analiz yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmaya Web of Science veri tabanında eğitim bilimleri alanında taranan makaleler dâhil edilmiştir. Bu makaleler atıf analizi tekniğiyle dünya ölçeğinde makaleye ve ülkeye göre, Türkiye ölçeğinde makaleye ve kuruma göre incelenmiştir. Sonuçlar hayat boyu öğrenme alanında ilk makalelerin 1980’li yıllarda yayımlandığına, yayımlanan makale sayısında 2000’li yıllarla birlikte artış yaşandığına ve bu artış trendinin ilerleyen yıllarla birlikte devam ettiğine işaret etmiştir. Araştırma sonuçları uluslararası düzeyde en etkili makalenin Sharples (2000) tarafından yazılan “The design of personal mobile technologies for lifelong learning” başlıklı makale olduğunu, Türkiye özelinde ise Coskun ve Demirel (2012) tarafından yazılan “Lifelong learning tendencies of university students” başlıklı makale olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca sonuçlar hayat boyu öğrenme alanında yayımlanan makaleler açısından en etkili ülkenin İngiltere olduğunu ve Türkiye’nin de en etkili 15 ülkeden biri olduğunu göstermiştir. Araştırmanın sonuçları Türkiye kökenli kurumlar (Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti) açısından ise bu alandaki makaleler özelinde en etkili kurumun Yakın Doğu Üniversitesi olduğuna işaret etmiştir.

Kaynakça

  • Akyol, B. (2016). Teacher self-efficacy perceptions, learning oriented motivation, lifelong learning tendencies of candidate teachers: A modeling study. Eurasian Journal of Educational Research, 16(65), 19-34.
  • Aykaç, M., Köğce, D., & Aslandağ, B. (2021). Öğretmen adaylarının matematik okuryazarlıkları ile hayat boyu öğrenme yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(2), 510-532.
  • Biesta, G. (2006). What's the point of lifelong learning if lifelong learning has no point? On the democratic deficit of policies for lifelong vlearning. European Educational Research Journal, 5(3-4), 169-180.
  • Blaschke, L. M. (2012). Heutagogy and lifelong learning: A review of heutagogical practice and self-determined learning. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 13(1), 56-71.
  • Bolhuis, S. (2003). Towards process-oriented teaching for self-directed lifelong learning: A multidimensional perspective. Learning and Instruction, 13(3), 327-347.
  • Brine, J. (2006). Lifelong learning and the knowledge economy: Those that know and those that do not-the discourse of the European Union. British Educational Research Journal, 32(5), 649-665.*
  • Canatan, Ü., & Boz, H. (2019). Hayat boyu öğrenme etkinliklerine katılımın aktif yaşlanmanın desteklenmesindeki rolü. Social Sciences, 14(3), 343-363.
  • Coskun, Y., & Demirel, M. (2012). Lifelong learning tendencies of university students. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 108-120.*
  • Demirci, N. S., & Özyakışır, D. (2017). Finansal gelişmişlik ve beşeri sermaye arasındaki ilişki: Türkiye için zaman serileri analizi (1971-2013). Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (624), 25-39.
  • Department of Education (2022). Lifelong loan entitlement government consultation. https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1056948/CP_618_Lifelong_Loan_Entitlement_Consultation_print_version.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296.
  • Drachsler, H., Hummel, H. G., & Koper, R. (2008). Personal recommender systems for learners in lifelong learning networks: The requirements, techniques and model. International Journal of Learning Technology, 3(4), 404-423.*
  • Durak, H. Y., & Şahin, Z. (2018). Kodlama eğitiminin öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme yeterliliklerinin geliştirmesine katkısının incelenmesi. Ege Eğitim Teknolojileri Dergisi, 2(2), 55-67.
  • Edwards, R. (2002). Mobilizing lifelong learning: Governmentality in educational practices. Journal of Education Policy, 17(3), 353-365.*
  • Ellegaard, O., & Wallin, J. A. (2015). The bibliometric analysis of scholarly production: How great is the impact?. Scientometrics, 105, 1809-1831.
  • Ersoy, M., & Güneyli, A. (2016). Social networking as a tool for lifelong learning with orthopedically impaired learners. International Forum of Educational Technology and Society. 19(1), 41-52.*
  • Evin Gencel, I. (2013). Prospective teachers' perceptions towards lifelong learning competencies. Eğitim ve Bilim, 38(170), 237-252.*
  • Fejes, A., & Nylander, E. (2019). Mapping out the research field of adult education and learning (Vol. 24). Cham: Springer.
  • Green, A. (2002). The many faces of lifelong learning: Recent education policy trends in Europe. Journal of Educationpolicy, 17(6), 611-626.*
  • Yüksel, S., Gündoğdu, K., Akyol, B., & Vural, R. A. (2016). Hayat boyu öğrenme konusunda yayımlanan tez ve makalelere ilişkin bir içerik analizi: 2000-2015. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1491-1513.
  • Gür Erdoğan, D., Canan Güngören, Ö., Hamutoğlu, N. B., Kaya Uyanık, G., & Demirtas Tolaman, T. (2019). The relationship between lifelong learning trends, digital literacy levels and usage of web 2.0 tools with social entrepreneurship characteristics. Croatian Journal of Education, 21(1), 45-76.*
  • Günüç, S., Odabasi, H. F., & Kuzu, A. (2014). Developing an effective lifelong learning scale (ELLS): Study of validity & reliability. Egitim ve Bilim, 39(171), 244-258.*
  • Hammond, C. (2004). Impacts of lifelong learning upon emotional resilience, psychological and mental health: Field work evidence. Oxford Review of Education, 30(4), 551-568.*
  • Jarvis, P. (2004). Adult education and lifelong learning: Theory and practice. London: Routledge.
  • Koper, R., & Tattersall, C. (2004). New directions for lifelong learning using network technologies. British Journal of Educational Technology, 35(6), 689-700.*
  • Kör, H., Erbay, H., Engin, M., & Dünder, E. (2017). An examination of the correlation between science and technology attitudes scale, frequency of smartphone usage scale and lifelong learning scale scores using the structural equation model. Journal of Baltic Science Education, 16(1), 86-99.*
  • La Belle, T. J. (1982). Formal, nonformal and informal education: A holistic perspective on lifelong learning. International Review of Education, 28, 159-175.*
  • Lüftenegger, M., Schober, B., Van de Schoot, R., Wagner, P., Finsterwald, M., & Spiel, C. (2012). Lifelong learning as a goal–do autonomy and self-regulation in school result in well prepared pupils?. Learning and Instruction, 22(1), 27-36.*
  • Merriam, S. B.,& Kee, Y. (2014). Promoting community wellbeing: The case for lifelong learning for older adults. Adult Education Quarterly, 64(2), 128-144.*
  • Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, D. G., & PRISMA Group*, T. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. Annals of internal medicine, 151(4), 264-269.
  • Mouzakitis, G. S., & Tuncay, N. (2011). E-learning and lifelong learning. Turkish Online Journal of Distance Education, 12(1), 166-173.*
  • OECD (1996). Lifelong learning for all: meeting of the Education Committee at Ministerial level, 16-17 January 1996. Paris: OECD.
  • OECD (2021). OECD skills outlook 2021: Learning for life. Paris: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/0ae365b4-en.
  • Okumoto, K. (2008). Lifelong learning in England and Japan: Three translations. Compare, 38(2), 173-188.
  • Olssen, M. (2006). Understanding the mechanisms of neoliberal control: Lifelong learning, flexibility and knowledge capitalism. International Journal of Lifelong Education, 25(3), 213-230.*
  • Önal, İ. (2010). Tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye deneyimi. Bilgi dünyası, 11(1), 101-121.
  • Öztürk, H. İ. (2020). Hayat boyu öğrenme alanında yapılan tezlerin içerik analizi. International Journal of Active Learning, 5(1), 12-32.
  • Özüdoğru, G., Baltacı, Ö., & Özçakır, B. (2021). Türkiye’de hayat boyu öğrenme konusunda yapılan tezlerin bibliyografik değerlendirilmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(2), 829-842.
  • Koulaouzides, G. A., & Popović, K. (2017). Adult Education and Lifelong Learning in Southeastern Europe. New York: Springer.
  • Ranieri, M., Manca, S., & Fini, A. (2012). Why (and how) do teacher sengage in social networks? An exploratory study of professional use of Facebook and its implications for lifelong learning. British Journal of Educational Technology, 43(5), 754-769.*
  • Reychav, I., Elyakim, N., & Mchaney, R. Lifelong learning processes in professional development for online teachers during the Covid era. Frontiers in Education, 8. file:///C:/Users/GEF/Downloads/feduc-08-1041800.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Samancı, O., & Ocakcı, E. (2017). Hayat boyu öğrenme. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 711-722.
  • Sharples, M. (2000). The design of personal mobile technologies for lifelong learning. Computers & Education, 34(3-4), 177-193.*
  • Şahin, Ü., Sarıtaş, E., & Çatalbaş, G. (2020). Lifelong learning tendencies of primary school teacher candidates. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 48, 374-389.*
  • Tilev, F. (2020). OECD ülkelerinde hayat boyu öğrenmenin emek piyasaları üzerindeki etkisi. (Yüksek Lisans Tezi).
  • Uzunboylu, H., & Hürsen, Ç. (2011). Lifelong learning competence scale (LLLCS): The study of validity and reliability. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41), 449-460.
Toplam 46 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Hayat Boyu Öğrenme
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Onur Erdoğan Bu kişi benim 0000-0002-3442-2303

Zeki Öğdem 0000-0002-2051-3976

Yayımlanma Tarihi 30 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023

Kaynak Göster

APA Erdoğan, O., & Öğdem, Z. (2023). Hayat Boyu Öğrenme Çalışmalarına Bibliyometrik Bir Bakış: Dünyadaki ve Türkiye’deki Durum. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(3), 1865-1892. https://doi.org/10.17152/gefad.1263754
AMA Erdoğan O, Öğdem Z. Hayat Boyu Öğrenme Çalışmalarına Bibliyometrik Bir Bakış: Dünyadaki ve Türkiye’deki Durum. GEFAD. Aralık 2023;43(3):1865-1892. doi:10.17152/gefad.1263754
Chicago Erdoğan, Onur, ve Zeki Öğdem. “Hayat Boyu Öğrenme Çalışmalarına Bibliyometrik Bir Bakış: Dünyadaki Ve Türkiye’deki Durum”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 43, sy. 3 (Aralık 2023): 1865-92. https://doi.org/10.17152/gefad.1263754.
EndNote Erdoğan O, Öğdem Z (01 Aralık 2023) Hayat Boyu Öğrenme Çalışmalarına Bibliyometrik Bir Bakış: Dünyadaki ve Türkiye’deki Durum. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 43 3 1865–1892.
IEEE O. Erdoğan ve Z. Öğdem, “Hayat Boyu Öğrenme Çalışmalarına Bibliyometrik Bir Bakış: Dünyadaki ve Türkiye’deki Durum”, GEFAD, c. 43, sy. 3, ss. 1865–1892, 2023, doi: 10.17152/gefad.1263754.
ISNAD Erdoğan, Onur - Öğdem, Zeki. “Hayat Boyu Öğrenme Çalışmalarına Bibliyometrik Bir Bakış: Dünyadaki Ve Türkiye’deki Durum”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 43/3 (Aralık 2023), 1865-1892. https://doi.org/10.17152/gefad.1263754.
JAMA Erdoğan O, Öğdem Z. Hayat Boyu Öğrenme Çalışmalarına Bibliyometrik Bir Bakış: Dünyadaki ve Türkiye’deki Durum. GEFAD. 2023;43:1865–1892.
MLA Erdoğan, Onur ve Zeki Öğdem. “Hayat Boyu Öğrenme Çalışmalarına Bibliyometrik Bir Bakış: Dünyadaki Ve Türkiye’deki Durum”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, c. 43, sy. 3, 2023, ss. 1865-92, doi:10.17152/gefad.1263754.
Vancouver Erdoğan O, Öğdem Z. Hayat Boyu Öğrenme Çalışmalarına Bibliyometrik Bir Bakış: Dünyadaki ve Türkiye’deki Durum. GEFAD. 2023;43(3):1865-92.