Öğretmenlerin Okul Yöneticileri Tarafından Kullanılan Etkileme Taktiklerine İlişkin Görüşleri

Yıl 2023, , 1101 - 1128, 02.09.2023

Yusuf Korkmaz , Didem Koşar

https://doi.org/10.17152/gefad.1325095

Öz

Bu araştırmanın amacı, Kırıkkale il merkezindeki resmi ortaokullarda görev yapan okul yöneticilerinin benimsedikleri etkileme taktiklerini ortaya çıkarmak ve bu okullarda görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre etkileme taktiklerinin önemini ve eğitim öğretim sürecine etkilerini incelemektir. Araştırmada nitel araştırma ve olgu bilim deseni kullanılmıştır. Araştırma 16 öğretmen ile yürütülmüştür. Amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre ortaokullarda yöneticiler tarafından kullanılan ılımlı etkileme taktiklerinin okullarda verimli bir çalışma ortamı ve huzurlu bir iklim oluşturmanın yanı sıra öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarını da artırabildiği görülmektedir. Öte yandan sert etkileme taktiklerinin kullanılmasının öğretmenler arasında olumsuz tutumlara ve tedirginlik, düşük motivasyon, gruplaşma ve başarısızlık gibi davranışlara neden olduğu görülmektedir. Yöneticiler, okulların etkili işleyişi için daha ılımlı taktikleri tercih etmelidir.

Anahtar Kelimeler

Okul Yöneticisi, Yönetim, Etkileme, Etkileme Taktikleri

Teachers’ Views on The Influence Tactics Used By School Administrators

Öz

The aim of this research is to reveal the influence tactics adopted by the school administrators working in the official secondary schools of Kırıkkale city center and to examine the importance of the influence tactics and their effects on the education and training process according to the views of the teachers working in these schools. Qualitative research and phenomenology design was used in the study. The research was conducted with 16 teachers. Maximum diversity sampling among purposive sampling methods was used. The data obtained with the semi-structured interview form were analyzed with the content analysis technique. According to the results of the research, it is seen that the moderate influence tactics used by the administrators in secondary schools can create an efficient working environment and peaceful climate in schools as well as increasing the organizational citizenship behaviors of teachers. On the other hand, it is seen that the use of harsh influence tactics causes negative attitudes among teachers and behaviors such as uneasiness, low motivation, grouping and failure. Administrators should prefer more moderate tactics for the effective functioning of the schools.

Anahtar Kelimeler

School Administrator, Administration, Influence, Influence Tactics

Kaynakça

• Aydın, M. (2018). Eğitim yönetimi. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Balcı, A. & Aydın, İ. (2003). Anadolu öğretmen liseleri için eğitim yönetimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Bayrak, S. (2000). Yönetimde bir ihmal konusu olarak güç ve güç yönetimi-I-. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 21-34.
• Bostancı, A. B., Demirhan, G. ve Bülbül, S. (2019). Administrative impact tactics used by school administrators to influence teachers. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47, 422-438. doi:10.9779/pauefd.569993.
• Closson, R. K. (2001). Faculty evaluation of leadership styles and influence tactics of Northern California college deans (Doctoral dissertation). University of the Pacific Stockton, California.
• Dağlı, E. & Çalık, T. (2016). İlköğretim okullarında müdürlerin kullandıkları etkileme taktiklerinin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve okul farkındalığı ile ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(1), 29-58.
• Irmak, A. & Yılmaz, E. (2021). Okul yöneticilerinin müzakere becerilerinin yordayıcısı olarak etkileme davranışları. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 4(2), 288-301. https://doi.org/10.33712/mana.896115
• Kacmar, K. M., Carlson, D. S. & Harris, K. J. (2013). Interactive effect of leaders’ influence tactics and ethical leadership on work effort and helping behavior. The Journal of Social Psychology, 153(5), 577–597. https://doi.org/10.1080/00224545.2013.798248
• Kipnis, D., Schmidt, S., Swaffin-Smith, C., & Wilkinson, I. (1984). Patterns of managerial influence: Shotgun managers, tacticians, and bystanders. Organizational Dynamics, 12(3), 58-69. doi: 10.1016/0090-2616(84)90025-1
• Koşar, D. (2016). Liderlerin etkileme taktikleri.Güçlü, N. ve Koşar, S. (Ed.), Eğitim yönetiminde liderlik teori, araştırma ve uygulama içinde (s. 217-244). Ankara: Pegem Akademi.
• Sheer, V. (2012). Supervisors’ use of influence tactics for extra-role tasks: Perceptions by ingroup versus outgroup members in organizations in Hong Kong. Southern Communication Journal, 77(2), 143-162.
• Sönmez, E. & Doğan, E. (2022). Türkiye’de okul yöneticilerinin güç kaynakları üzerine gerçekleştirilen çalışmaların incelenmesi: Bir betimsel içerik analizi. Tük Eğitim Bilimleri Dergisi, 20(2), 679-700. doi: https://doi.org/10.37217/tebd.1081902.
• Tekben, İ. & Koşar, D. (2019). The relationship between organizational commitment of teachers and influence tactics adopted by secondary school principals. İnönü University Journal of the Faculty of Education, 20(3), 987-1007. doi: 10.17679/inuefd.596949.
• Uzun, M. & Köse, A. (2021). Örgütsel güç kaynakları ile öğretmenlerin kendini işe vermeleri arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(4), 886-898. doi: 10.16986/HUJE.2020060127.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yukl, G. & Falbe, C. M. (1990). Influence tactics and objectives in upward, downward and lateral influence attempts. Journal of Applied Psychology, 75(2), 132-140.
• Yukl, G., Chavez, C. & Seifert, C. F. (2005). Assessing the construct validity and utility of two new influence tactics. Journal of Organizational Behavior, 26(6), 705-725.
• Yurttaş, Y., Erat, S. & Alnıaçık, E. (2020). Etkileme taktiklerinin iş performansı ve iş stresi üzerindeki etkisi: Kimya sektöründe bir araştırma. International Review of Economics and Management, 8(2), 176-200. doi: http://dx.doi.org/10.18825/iremjournal.825930.
• Zahir, N. M.& Sumintono, B. (2017). Perceptions on influence tactics among leaders in the ministry of education Malaysia: An application of the many facets rasch model. Social Computing and Development. 1-13. Retrieved from https://eprints.um.edu.my/18068/1/ICOPOSDev_2017_Multirater_analisis_Bambang_Sumintono.pdf