İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Dersinde Web 2.0 Araçları ile Desteklenen Yaratıcı Drama Yönteminin Akademik Başarı ve Tutuma Etkisi

Yıl 2024, , 659 - 701, 30.04.2024

Zehra Üçel , Nazike Karagözoğlu

https://doi.org/10.17152/gefad.1342610

Öz

Araştırmanın amacı, İlkokul 4. sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi dersinin “Hak, Özgürlük ve Sorumluluk” ünitesinde yer alan kavram ve kazanımların öğretiminde yaratıcı drama yönteminin Web 2.0 araçları ile desteklenerek uygulanmasının öğrencilerin akademik başarı ve tutumuna etkisini incelemektir. Bu araştırma, karma araştırma yöntemi desenlerinden iç içe gömülü deneysel desen doğrultusunda yürütülmüştür. Araştırma, 2021-2022 eğitim öğretim yılı güz döneminde, Yozgat il merkezindeki bir devlet okulunda gerçekleştirilmiştir. Veriler araştırmacı tarafından hazırlanan “İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Akademik Başarı Testi”, “İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Tutum Ölçeği” ve yansıtma raporları ile toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde bağımsız örneklem t-testi ve ANOVA, nitel verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bulguları doğrultusunda deney ve kontrol gurubu öğrencilerinin akademik başarı puanları arasında deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Derse yönelik öğrenci tutumlarının bulgularında ise zaman değişkeni açısından istatistiksel olarak bir farklılık bulunurken, yöntem değişkeni açısından anlamlı bir fark bulunamamıştır. Nitel verilerin bulgularına göre deney grubu öğrencileri deneysel işlem sürecinde çok eğlendiklerini, yaratıcı drama etkinliklerini çok sevdiklerini, Web 2.0 araçları ile yapılan etkinlikleri yararlı bulduklarını ve insan haklarına yönelik birçok bilgi öğrendiklerini ifade etmişlerdir. Bu doğrultuda Web 2.0 araçları kullanılarak desteklenen yaratıcı drama yöntemi, öğrencilerin insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi eğitiminde akademik başarılarına ve derse yönelik tutumlarına katkı sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

İnsan hakları eğitimi, Yaratıcı drama, Web 2.0 araçları, Akademik başarı, Tutum

The Effect of Creative Drama Method Supported by Web 2.0 Tools on Academic Achievement and Attitude in Human Rights, Citizenship and Democracy Course

Öz

The aim of this research is to examine the effect of applying the creative drama method supported by Web 2.0 tools in the teaching of the concepts and achievements in the "Right, Freedom and Responsibility" unit of the 4th grade Primary School Human Rights, Citizenship and Democracy course on the academic achievement and attitude of the students. This research was carried out in accordance with the embedded experimental design, which is one of the mixed research method designs. The research was carried out in a public school in the city center of Yozgat in the fall semester of the 2021-2022 academic year. The data were collected with the "Human Rights, Citizenship and Democracy Academic Achievement Test", "Human Rights, Citizenship and Democracy Attitude Scale" and reflection reports prepared by the researcher. Independent sample t-test and ANOVA were used in the analysis of quantitative data, and content analysis was used in the analysis of qualitative data. In line with the quantitative findings of the study, a statistically significant difference was found between the academic achievement scores of the experimental and control group students in favor of the experimental group. While there was a statistical difference in the findings of student attitudes towards the course in terms of the time variable, no significant difference was found in terms of the method variable. According to the findings of the qualitative data, the experimental group students stated that they had a lot of fun during the experimental process, they liked the creative drama activities very much, they found the activities made with Web 2.0 tools useful and they learned a lot of information about human rights. In this direction, the creative drama method supported by using Web 2.0 tools can contribute to students' academic success and attitudes towards the course in human rights, citizenship and democracy education.

Anahtar Kelimeler

Human rights education, Creative drama, Web 2.0 tools, Academic success, Attitude

Kaynakça

• Ajjan, H., & Hartshorne, R. (2008). Investigating faculty decisions to adopt web 2.0 technologies: Theory and empirical tests. Internet and Higher Education Science Direct,11, 71–80. https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2008.05.002
• Akbaba, K., ve Ertaş-Kılıç, H. (2022). Web 2.0 uygulamalarının öğrencilerin fene ve teknoloji kullanımına yönelik tutumlarına etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 130-139. https://doi.org/10.17556/erziefd.880542
• Akçay, A., ve Yaşar, H. (2022). Web 2.0. Kırkkılıç, H., A., Ulaş, A. H., Sevim, O., ve Epçaçan, C. (Ed.), Web 2.0 araçları ile Türkçe öğretimi (s.1-12) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Akdağ, H., ve Taşkaya, S.M. (2018). Vatandaşlık ve insan hakları eğitiminin sosyal bilgiler öğretimindeki yeri, Turan, R. ve Ulusoy, K. (Ed.), Sosyal bilgilerin temelleri, (s.219-241) içinde, Ankara: Pegem Akademi.
• Akdemir, A. (2022). Yabancı dil öğretiminde yaratıcı drama yöntemi kullanımının 4. sınıf öğrencilerinin yansıtıcı düşünme becerilerine ve öğrencilerin yabancı dil öğrenme tutumlarına etkisi (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Alataş, F. (2019). Yaratıcı dramanın ilköğretim 4. sınıf insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersinde kullanılması (Yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Rize.
• Alderson, P. (2016). International human rights, citizenship education, and critical realism. London Review of Education, 14(3), 1-12. DOI: https://doi.org/10.18546/LRE.14.3.01
• Alenezi, F. Y. (2019). Academic staff use of web 2.0 tools and factors affecting ıts ımplementation at Northern Border University in the Kingdom of Saudi Arabia. Journal of Educational Sciences, 46(1), 869-880.
• Almalı, H., ve Yeşiltaş, E. (2020). Sosyal bilgiler eğitiminde coğrafya konularının web 2.0 teknolojileri kullanılarak öğretiminin öğrencilerin akademik başarı ve tutumlarına etkisi. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 64-81. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1405817 adresinden erişilmiştir.
• Annarella, L. A. (1992). Creative drama in classroom. The Educatıonal Resources Informatıon Center (Erıc), 1-22. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED391206.pdf adresinden erişilmiştir.
• Aslan, S., ve Aybek, B. (2018). Sınıf öğretmenlerinin ilkokul 4. sınıf insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersi öğretim programına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty, 38(1), 233-262. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/462742 adresinden erişilmiştir.
• Atalay, O., ve Şahin, S. (2012). İlköğretim 5.sınıf bilişim teknolojileri dersinin öğretiminde drama öğretim yönteminin öğrenci başarısına etkisi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(2), 1-9. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/71814 adresinden erişilmiştir.
• Aytaş, G., ve Uysal, B. (2014). 7. sınıf öğrencilerinde yaratıcı drama algısının akademik başarıya etkisi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 10, 68-99. https://research.ebsco.com/linkprocessor/plink?id=feeba9a6-93c4-316d-b143-4247734a7f8b adresinden erişilmiştir. Balbağ, N. L., Gürdoğan Bayır, Ö., ve Ersoy, A. F. (2017). İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersini öğretmenler ve öğrenciler nasıl algılıyor?. Sakarya University Journal of Education, 7(1), 223-241. https://hdl.handle.net/11421/15356 adresinden erişilmiştir.
• Batdı, V., ve Batdı, H. (2015). Effect of creative drama on academic achievement: A meta-analytic and thematic analysis. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(6), 1459-1470. doi: 10.12738/estp.2015.6.0156
• Bektaş, Ö. (2022). Dünya’da ve Türkiye’de insan hakları ve demokrasi eğitiminin tarihçesi. Turan, R. (Ed.), Öğretmen adayları ve öğretmenler için insan hakları ve demokrasi eğitimi (s.125-147) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Buğday, G., ve Küçükoğlu, A. (2017). 4. sınıf insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi ders kitabının çocuk katılım hakkı ilkelerine göre incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 2(2), 61-81. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/398318 adresinden erişilmiştir.
• Büyükalan-Filiz, S., ve Sel, B. (2018). İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi ders kitabında yer alan değerlerin incelenmesi. Asian Journal of Instruction, 6(2), 1-17. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/602306 adresinden erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Can, B. (2021). Fen bilimleri dersinde web 2.0 destekli kavramsal karikatür kullanımının akademik başarı ve tutuma etkisi (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Choleva, N., Lenakakis, A., & Pigkou-Repousi, M. (2021). Communicating vessels: drama and human rights education in in-service teacher training. Human Rights Education Review, 4(3), 65-88. https://doi.org/10.7577/hrer.4186
• Creswell, J. W., & Plano-Clark, V. L. (2020). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi. (Çev. Dede, Y. ve Demir, S. B.). Ankara: Anı Yayıncılık. (Orijinal çalışmanın yayın tarihi, 2010).
• Çakır, R., Adsay, C., ve Akgül-Uğur, Ö. (2019). Ters-yüz sınıf modelinin ve web 2.0 yazılımlarının bilgisayarca düşünme becerisi, etkinlik tecrübesi ve uzamsal düşünme becerisine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(3), 845-866. DOI: 10.17860 /mersinefd.528764
• Çalışkan, N., ve Karadağ, E. (2020). Eğitimde drama teorik temelleri ve uygulama örnekleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çiftçi, S. (2020). İnsan hakları ve demokrasi eğitimi. Merey, Z. (Ed.), İnsan hakları ve demokrasi eğitimi (s.208-239) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Çoban, B. T., ve Adıgüzel, A. (2022). Uzaktan eğitim İngilizce dersi kelime öğretiminde web 2.0 araçları kullanımının öğrenci başarısına ve tutuma etkisi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (12), 164-180. https://doi.org/10.21733/ibad.961403
• Dönmez-Usta, N., Turan-Güntepe, E., ve Durukan, Ü.G. (2020). Öğretmen adaylarının öğrenme ortamına web 2.0 teknolojilerini entegre edebilme yeterliliği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(2), 519-529. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1171681 adresinden alınmıştır.
• Eker, C., İnce, M., ve Sağlam, D. (2018). İnsan hakları yurttaşlık ve demokrasi ders kitabının okunabilirlik ve yaş düzeyine uygunluk açılarından değerlendirilmesi. Journal of Theory and Practice in Education, 14(4), 404-416. doi: 10.17244/eku.414512
• Epçaçan, C., ve Paçalı, İ. (2022). Yüzyıl becerilerinin kazandırılmasında web 2.0’ın rolü ve önemi. Kırkkılıç, H., A., Ulaş, A. H., Sevim, O., ve Epçaçan, C. (Ed.), Web 2.0 araçları ile Türkçe öğretimi (s.13-19) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (Third Edition). London: Sage Publications.
• Geçim, A. D. (2012). Yaratıcı drama temelli öğretimin yedinci sınıf öğrencilerinin olasılık konusundaki başarılarına ve matematiğe yönelik tutumlarına etkisi (Yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gencer, Ö., ve Gezer, U. (2022). Web 2.0 araçlarına dayalı sosyal bilgiler öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına etkisinin incelenmesi. Dijital Teknolojiler ve Eğitim Dergisi, 1(2), 83-91. https://doi.org/10.5281/zenodo.7487384
• Göker, M., ve İnce, B. (2019). Web 2.0 araçlarının yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanımı ve akademik başarıya etkisi. Türkçe Konuşurların Akademik Dergisi (Turkophone), 6(1), 12-22. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/721130 adresinden erişilmiştir.
• Göksun, D. O., Filiz, O., ve Kurt, A. A. (2018). Eğitim çantası: Web 2.0 araçlarını kategori bazlı sunan sosyal bir web sitesinin geliştirilmesi. Ege Eğitim Dergisi, 19(2), 505-533. doi:10.12984/egeefd.4376 Gören, Z. (1997). Anayasa hukukuna giriş. İzmir: Fakülteler Kitabevi.
• Haddur, Ç. (2022). Yazma öncesi hazırlık aşamasında kullanılan yaratıcı drama yönteminin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazma başarısına ve yazmaya yönelik tutumuna etkisi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Hamlı, S., ve Hamlı, D. (2021). Web 2.0 araçlarının derslerde kullanılmasının akademik başarıya etkisi. Uygulamada Eğitim Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-16. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2303715 adresinden erişilmiştir.
• Horzum, M. B. (2010). Öğretmenlerin web 2.0 araçlarından haberdarlığı, kullanım sıklıkları ve amaçlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 603-634. https://core.ac.uk/download/pdf/268072336.pdf adresinden erişilmiştir.
• Izgar, G. (2017). İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi ders kitabının yapılandırmacı yaklaşım açısından analizi. Elementary Education Online, 16(2), 584-600. doi: 10.17051/ilkonline.2017.304720
• Kaf, O., ve Uygungül-Yılmaz, O. (2017). Effects of creative drama method on students’ attitude towards social studies, academic achievement and retention in Turkey. European Journal of Educational Research, 6(3), 289-298. doi: 10.12973/eujer.6.3.289 I
• Karaca F., ve Aktaş N. (2019). Ortaöğretim kurumu öğretmenlerinin web 2.0 uygulamaları için haberdarlıklarının, yeterlilik düzeylerinin, kullanım sıklıklarının ve eğitsel amaçlı kullanım biçimlerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 212-230. doi:10.17556/erziefd.473412
• Karacil, M., ve Yayla, A. (2018). Yaratıcı drama yönteminin öğretmen adaylarının mesleki öz yeterliklerine etkisi. e-Kafkas Journal of Educational Research , 5(1) , 51-60. doi: 10.30900/kafkasegt.403976
• Karadağ, B. F., ve Garip, S. (2021). Türkçe öğretiminde web 2.0 uygulaması olarak learningapps’ın kullanımı. Çocuk Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 4(1), 21-40. https://doi.org/10.47935/ceded.897374
• Karaman-Kepenekci, Y. (2000). İnsan hakları eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karaman-Kepenekçi, Y., ve Taşkın, P. (2019). Eğitim hukuku. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Karaman, S., Yıldırım, S., ve Kaban, A. (2008). Öğrenme 2.0 yaygınlaşıyor: Web 2.0 uygulamalarının eğitimde kullanımına ilişkin araştırmalar ve sonuçları. XIII. Türkiye’de İnternet Konferansı Bildirileri, 22(23), 35-40. https://inet-tr.org.tr/inetconf13/kitap/karaman_yildirim_inet08.pdf adresinden erişilmiştir.
• Karasar, N. (2023). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kılınçaslan, H., ve Şimşek, P. Ö. (2015). Effects of curriculum layered and creative drama methods on 6th grade “force and motion" unit on achievement, attitude and retention. Education and Science, 40(180), 217-245. http://doi.org/10.15390/eb.2015.4380
• Kırmızı, F. S. (2008). The effect of the creative drama method on the attitude and reading strategies in Turkish teaching. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 95-109. https://hdl.handle.net/11499/39497 adresinden erişilmiştir.
• Korkmaz, Ö., Vergili, M., Çakır, R., ve Erdoğmuş, F. U. (2019). Plickers web 2.0 ölçme ve değerlendirme uygulamasının öğrencilerin sınav kaygıları ve başarıları üzerine etkisi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 15-37. https://dx.doi.org/10.30855/gjes.2019.05.02.002
• Malhiwsky, D. R. (2010). Student achievement using web 2.0 technologies: a mixed methods study (Doctoral dissertation). University of Nebraska, The Graduate College, Lincoln.
• Mayers, A. (2013). Indroduction to statistic and SPSS in psychology. London: Pearson Education Limited.
• McNaughton, M. J. (2004). Educational drama in the teaching of education for sustainability. Environmental Education Research, 10(2), 139-155. https://doi.org/10.1080/13504620242000198140
• MEB, (2011). İnsan hakları modülü. http://meslek.eba.gov.tr/moduller/Insan%20Haklari.pdf adresinden erişilmiştir.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook (Second Edition ). California: Sage Publications.
• Namlı-Altıntaş, İ., ve Yıldırım, H. (2017). İnsan hakları yurttaşlık ve demokrasi dersinde aktif öğrenme yöntemi ile kavram öğretimi. Anadolu Journal of Educational Sciences International (AJESI), 7(3), 514-554. 10.18039/ajesi.371649
• Nayıroğlu, B., ve Tutak, T. (2023). The effect of using web 2.0 tools in algebra teaching on student success and attitude. International E-Journal of Educational Studies, 7(14), 416-425. https://doi.org/10.31458/iejes.1270732
• Oğuz-Haçat, S., ve Demir, F. B. (2017). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersine ilişkin görüşleri, Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(1), 1-17. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/955296 adresinden erişilmiştir.
• Oral, S. D. (2020). İlkokul 3. sınıfta insan hakları farkındalığı geliştirmeye yönelik bir eylem araştırması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (53), 293-316. https://doi.org/10.21764/maeuefd.550400
• O’reılly, T. (2007). What is web 2.0: design patterns and business models for the next generation of software. Communıcatıons & Strategıes, 65(1), 17-37. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1008839 adresinden erişilmiştir.
• Özer, M. (2004). İlköğretim sosyal bilgiler öğretiminde, yaratıcı drama yönteminin demokratik tutumlara ve ders başarısına etkisi (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Özpınar, İ. (2023). Effects of using web 2.0 tools in mathematics ınstruction on academic achievement and attitude and examination of relevant teacher-student views. Kastamonu Eğitim Dergisi, 31(4), 639-650. https://doi.org/10.24106/KEFDERGI-2022-0080
• Öztürk, Ç., ve Korkmaz, Ö. (2020). Teknoloji destekli yaratıcı drama etkinliklerinin öğrencilerin sosyal bilgiler dersine dönük tutumlarına ve problem çözme becerilerine etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 15(1), 1-18.
• Purcu, S. S., ve Berk, Ş. (2019). İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersi öğretmen öz-yeterlik inancı ölçeği geliştirme çalışması. Turkish Studies Educational Sciences, 14(2), 19-39. DOI: 10.7827/TurkishStudies.15190
• Saab, J. F. (1987). The effects of creative drama methods on mathematics achievement, attitudes and creativity (Doctoral dissertation). West Virginia University, College of Human Resources and Education, Virginia.
• Sağlam, H. İ. (2020). İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Sağlam, H. İ., ve Hayal, M. A. (2015). Sınıf öğretmenlerinin insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersinin ilkokul 4. sınıfta yer almasına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 207-217. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2015.15.1-5000128603
• Sanioğlu, H. (2008). Avrupa birliği hukukunda insan hakları, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (74), 77-111. http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2008-74-385 adresinden erişilmiştir.
• San, İ. (2018). Yaratıcı drama ve müze. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Sarı, D. (2017). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde yaratıcı drama yöntemi kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, tutumlarına ve öğretimin kalıcılığına etkisi (Yüksek lisans tezi). Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ordu.
• Şenol-Özyiğit, E. N. (2011). İlköğretim matematik dersinde yaratıcı drama uygulamalarının öğrencilerin problem çözme stratejileri, başarı, benlik kavramı ve etkileşim örüntüleri üzerindeki etkisi (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Şentürk, A. (2020). 4.sınıf sosyal bilgiler dersinde yaratıcı drama yönteminin öğrenci başarısına ve tutumuna etkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Ulubey, Ö. (2015). Vatandaşlık ve demokrasi eğitimi programının yaratıcı drama ve diğer etkileşimli öğretim yöntemleri ile uygulanmasının akademik başarıya ve demokratik değerlere bağlılığa etkisi (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ulubey, Ö., ve Gözütok, F. D. (2015). Yaratıcı drama ve diğer etkileşimli öğretim yöntemleri ile geleceğin vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitimi. Eğitim ve Bilim, 40(182), 87-109. DOI: 10.15390/EB.2015.4845
• Ulubey, Ö., ve Aykaç, M. (2016). Effects of human rights education using the creative drama method on the attitudes of pre-service teachers. The Anthropologist, 23(1-2), 267-279. https://doi.org/10.1080/09720073.2016.11891950
• Uygungül, Ö. (2016). Yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin öğrenme stillerine göre sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarına, akademik başarılarına ve kalıcılığa etkisi (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Ülek, Ş. (2001). İnsan Hakları İhlallerinin Sebebi ve Sonucu Olarak Göç, Mazlumder Makale. https://mazlumder.org/tr/main/yayinlar/makaleler/8/insan-haklari-ihlallerinin-sebebi-ve-sonucu-o/929 adresinden erişilmiştir.
• Ünlü, U. (2019). İlkokul 4. sınıf insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersi öğretim programına yönelik araştırmaların incelenmesi. Türk İdare Dergisi, (489) , 311-330. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/335380/ilkokul-4-sinif-insan-haklari-yurttaslik-ve-demokrasi-dersi-ogretim-programina-yonelik-arastirmalarin-incelenmesi adresinden erişilmiştir.
• Üstündağ, T. (1997). Vatandaşlık ve insan hakları eğitimi dersinin öğretiminde yaratıcı dramanın erişiye ve derse yönelik öğrenci tutumlarına etkisi (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yalım, N. (2003). İlköğretim dördüncü sınıf fen bilgisi dersinin yaratıcı drama yöntemi ile öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına etkisi (Yüksek lisans tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, F., ve Acarlıoğlu, H. (2023). Sınıf öğretmenlerinin eğitimde drama kullanımına ilişkin görüşleri. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 12(1), 86-103. https://doi.org/10.53444/deubefd.1252378
• Tarhan, M. (2018). Yaratıcı dramanın fen öğretimine karşı özyeterlik tutum ve kavramsal anlama becerilerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tashakkori, A., & Creswell, J. W. (2007). The new era of mixed methods. Journal of Mixed Methods Research, 1, 3-7. doi/pdf/10.1177/2345678906293042
• Taşlıçay-Aslan, Ş., ve Demirkan, Ö. (2019). Web 2.0 araçlarının öğretmen adaylarının eğitim teknolojisi standartlarına yönelik öz yeterliklerine etkisi. Turkish Studies Information Technologies and Applied Sciences, 14(2), 295-312. http://doi.org/10.29228/turkishstudies.22838
• Toprak, E., ve Demir, S. B. (2017). İlkokul 4. sınıf insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersinde yaşanan sorunların sınıf öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 2160-2179. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.32772-364005
• Turan, F. (2023). Chatterpix Kid uygulamasının 6. sınıf öğrencilerinin güneş sistemi konusundaki akademik başarıları ve öğrenmenin kalıcılığı üzerine etkisi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çanakkale.
• Zengin, E. (2021). Drama etkinliklerinin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki motivasyonuna, akademik başarısına, tutumuna ve bilgilerin kalıcılığına etkisinin incelenmesi (Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Zourna, C., & Papavassiliou-Alexiou, I. (2022). Developing students’ skills through drama in education. Kulhanek-Wehlend, G., et al. (Eds.), Doing democratic education in school and university (p. 145- 155). Sonderband: Wien.