Besin Zinciri Konusunun Kavratılmasında Disiplinler Arası Bir Yaklaşım

Yıl 2018, , 1101 - 1119, 30.12.2018

Dilek Ceran , Ahmet Selçuk Onarıcıoğlu

https://doi.org/10.17152/gefad.379200

Öz

Bir ders ve öğrenme alanı olarak Türkçenin imkânlarından disiplinler
arası yaklaşımla pek çok alanda faydalanmak mümkündür. Öncelikle iletişimin
dille yapılıyor olması Türkçeyi disiplinler arası yaklaşımdaki vazgeçilmez bir
ana alan hâline getirmektedir. Ayrıca farklı öğrenme alanlarına ait konuların
öğretiminde; dilin yapısal özellikleri, Türkçedeki tematik anlayış ve ana dilin
en önemli araçları olan metinler disiplinler arası bir yaklaşımla
kullanılabilir. Araştırma, fen konularından biri olan “Besin Zinciri” ile fabl
metinlerinde besin zincirine ait unsurların disiplinler arası bir yaklaşımla
ele alınabileceğini değerlendirmeye yönelik bir çalışma olduğundan betimsel
niteliklidir ve tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma materyali olarak Kelile
ve Dimne isimli kitapta yer alan kırk metinden “Gerçeği Gören Aslan” fablı
seçilmiştir. Bu fablda besin zincirine, üretici basamağından başlayıp tüketici
basamağının son halkasına kadar yer verildiği görülmektedir. Dolayısıyla hem
Türkçe hem de Fen ve Teknoloji / Biyoloji dersinin imkânları bir arada
kullanılmak suretiyle “Besin Zinciri” konusunun hatırda kalıcı olarak
kavratılabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe, Biyoloji, Disiplinler arası yaklaşım

Kaynakça

• Aksoy, O. (2011). İlköğretim 6. sınıf İngilizce ile Fen ve Teknoloji Programlarına yönelik disiplinlerarası uygulama sonuçları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kara Elmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Zonguldak.
• Apostel, L.(1970), “Interdisciplinarty; problems of teaching and research in universities”. Paris: OECD.
• Aslan Yolcu, F. (2013). İlköğretim düzeyinde performans görevi ve proje uygulamaları sürecinde disiplinler arası yaklaşımın etkililiği üzerine bir çalışma.(Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aybek, B. (2001). Disiplinlerarası (bütünleştirilmiş) öğretim yaklaşımı. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3, 1-7.
• Budak Coşkun, S. & Altun, S. (2012). İlköğretim 8. sınıf Matematik dersinin disiplinler arası yaklaşım ilkelerine göre işlenmesinin öğrencilerin matematik başarısı üzerindeki etkisi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 2(2), 91-122.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Çelik, K. (2014). Çoklu zekâ ve disiplinler arası yaklaşım temelli fen ve teknoloji dersi ve uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Çelik, Ö. (2016). Disiplinler arası yaklaşımla değer öğretiminde yaratıcı drama yönteminin kullanılması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çetin, G. (2004). Besin zinciri ve besin ağı kavramlarının anlaşılması üzerine kültürler arası bir çalışma: İngiltere ve Türkiye örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 69-79.
• Güven, E. (2012). Disiplinler arası yaklaşıma dayalı çevre eğitiminin ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarına ve davranışlarına etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Jacobs, H. H. (1989). Interdisciplinary curriculum: design and implementation. VA: Association for supervision and curriculum development. Alexandria.
• Kaçar, S. (2012). Görsel sanatlarla bütünleştirilmiş probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin fen akademik başarılarına, bilimsel yaratıcılıklarına ve sanat etkinlikleriyle fen öğrenme tutumlarına etkileri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kızılay, E. (2016). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının disiplinler arası yaklaşıma ilişkin görüşleri. Journal of European Education, 6(2), 88-110.
• Kline, S.J. (1995). Conceptual foundations for multidisciplinary thinking. Stanford: Stanford University Pres.
• Korkmaz, H. & Konukaldı, I. (2015). İlköğretim fen ve teknoloji eğitiminde disiplinlerarası tematik öğretim yaklaşımının öğrencilerin öğrenme ürünleri üzerine etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 1-22.
• MEB (2017a). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB (2017b). Ortaöğretim Biyoloji Dersi Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Özkök, A. (2005). Disiplinler arası yaklaşıma dayalı yaratıcı problem çözme öğretim programının yaratıcı problem çözme becerisine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 159-167.
• Perkins, D. N. (1994). The Intelligent eye. Santa Monica, CA: The Getty center for education in the arts.
• Tan, Ş., Elbir, B., Sevinç, Ö. S. & Erdoğmuş, E. (2009). Disiplinler arası bir yaklaşım denemesi olarak imlâ. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(1), 228-239.
• Ungan, S. (2006). Fabl türünün çocuk edebiyatındaki yeri ve günümüzde bu türden yararlanma olanakları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 105-114.
• Ürey, M. & Çepni, S. (2014). Fen temelli ve disiplinlerarası okul bahçesi programının öğrencilerin Fen ve Teknoloji dersine yönelik tutumları üzerine etkisinin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 537-548.
• Yalçın, P. ve Yıldırım, H. (1998). Disiplinler arası öğretim üzerine bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 146-150.
• Yıldırım, A. (1996). Disiplinlerarası öğretim kavramı ve programlar açısından doğurduğu sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 89-94.