Öğretmenlerin Okullarına Duygusal Bağlılıklarının Müdürlerin Sosyal Becerileri, Kullandıkları Güç Kaynakları ve Etik Liderlik Davranışları Açısından İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 35 Sayı: 3, 0 - 0, 31.12.2015

Asım Özdemir

Öz

ÖZ

Bu araştırmanın amacı, ilkokul müdürlerinin algılanan sosyal becerileri, kullandıkları güç kaynakları ve etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin okullarına olan duygusal bağlılıkları arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında random tekniği ile seçilen Ankara’da devlete bağlı 36 ilkokulda görevli 495 öğretmen oluşturmaktadır.  Araştırmada veriler “Sosyal Beceri Ölçeği” , “Güç Kaynakları Ölçeği” , “Etik Liderlik Ölçeği” ve “Duygusal Bağlılık Ölçeği” ile belirlenmiştir. Verilerin analizinde ortalama, standart sapma, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve Regresyon Analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma bulguları, algılanan sosyal beceriler, etik liderlik, temsil, uzman, yasal ve ödül gücü ile öğretmenlerin okullarına olan duygusal bağlılıkları arasında olumlu bir ilişki olduğunu göstermiştir.  Baskı gücü ile duygusal bağlılık arsında anlamlı bir ilişki yoktur. Ayrıca regresyon analizi sonuçlarından sosyal becerilerin diğer değişkenlere göre öğretmenlerin okullarına olan duygusal bağlılıklarının daha fazla yordayıcısı olduğu anlaşılmaktadır. Bulgular bazı teorik ve pratik çıkarımlar ile birlikte tartışılmıştır. 

Kaynakça

• Adler, A. P. & Adler, P. (1988). Intense loyalty in organizations: A case study of college. Administrative Science Quarterly, 33 (3), 401-417.
• Alvesson, M. (2000). Social identity and the problem of loyalty in knowledge-intense companies. Journal of Management Studies, 37 (8), 1101-1123.
• Arononson, E. (2001). Integrating leadership styles and ethical perspectives. Canadian Journal of Administrative Sciences, 18, 244-256.
• Babcock-Roberson, Me & Strikland, Oj (2010). The relationship between charismatic leadership, work engagement, and organizational citizenship behaviors. J Psychol,144(3), 313-326.
• Bandura, A. (1999). Moral disangegement in the perpetration of inhumanities. Personality and Social Psychology Review, 3, 193-209.
• Beauchamp & Childress (2001). Principles of Biomedical Ethics. New York: Oxford Üniversity Press.
• Becker, R. E., Billings,R.S. Eveleth, D. M. & Gilbert, N.L. (1996). Foci and bases of employee commitment: Implications for job performance . Academy of Management Journal, 39, 464-482.
• Brown, M. E. &Trevino, L. K. (2006). Ethical Leadership; A review and future directions. The Leadership Quarterly, 17, 595-616.
• Brown, M. E., Trevino, L. K., & Harrison, D. A. (2005) Ethical leadership : A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97, 117-134.
• Buchanan, B. (1974). Building organizational commitment : The socialization of managers in work organizations. A ministrative Science Quarterly, 19 (1), 533-546.
• Burger, M. J. (2004). Kişilik, (Çev.İnan Deniz,Ergun Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Byrman, A. (1986). Leadership and organizations. London: Rout Ledge & Kegan Paul.
• Carson, P. P.,Carson, K. D., & Roe,W. (1993). Social power bases: A meta-analytic examination of interrelationships and outcomes. Journal of Applied Social Psychology, 23, 1150-1169.
• Çelik, V.(1999). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• De Hoogh, A. H. B., Den Hartog, D. N.(2008). Ethical and despotic leadership, relationships with leader’s scoial responsibility, top management team effectiveness and subordinates optimism: A multi-methot study, The Leadership Quarterly, 19, 297-311.
• Drucker, P. F. (1999). Knowledge-worker productivity: The biggest challenge. California Management Review, 41 (2), 79-94.
• Ferris, G. R.,Witt, L. A. & Hochwarter,W. A. (2001). Interaction of social skill and general mental ability on job performance and salary. Journal of Applied Psychology, 86, 1075-1082.
• Fichter, J. (2004). Sosyoloji nedir ? (Çev. : Nilgün Çelebi) Ankara : Anı Yayıncılık.
• French, J. R. P., & Raven, B. (1968).The bases for social power. In D. Cartwright (Ed.), Studies in social power LPP. 150-167. Ann Arbor, M1:University of Michigan Press.
• Fukuyama, F. (1995). Trust: Social virtues and the creation of prosperity. New York: Free Press.
• George, J. M. & Bettenhause, K. (1990). Understanding prosocial behavior sales performance and turnover : A group level analysis in a service contex. Journal of Applied Psychology, 75, 698-709.
• Goleman, D. (1998). Working with emotional intelligence. New York: Bantum Books.
• Gumusluoğlu, L. ve Karakitapoğlu-Aygün, Z. (2010) . Bilgi çalışanlarının adalet ve güçlendirme algılarının örgüte, lidere ve işe bağlılık üzerindeki etkileri. Türk Psikoloji Dergisi, 25 (66) 21-36.
• Gut, M. D. & Safran, P. S. (2002). Cooperative learning and soial stories: effective social skills strategies for reading teachers. Reading & Writing Quarterly, 18, 87-91.
• Haas, J. W. & Arnold, C.L. (1995). An examination of the role of listening in judgements of communication competence in co-workers. The Journal of Business Communication, 32, 123-139.
• Hartog, D. N., Hoogh, A. H. B., (2009). Empowering behavior and leader fairness and integrity: Studying perceptions of ethical leader behavior from a lejels-of-analysis perpective. European Journal of Work and Organizational Psychology, 18 (2), 199-230.
• Hochwarter, W. A. ,Witt, L. A. ,Treadway, D. C. &Ferris, G. R. (2006) .The interaction of social skill and organizational support on job performance. Journal of Applied Psychholohy, 91 (2), 482-489.
• Hogan, R. (2009). Kişilik ve kurumların kaderi, (Çev. S. Y. Kölay). Ankara: Remzi Kitapevi.
• Horan, S. M. & Myers, S. A. (2009). An exploration of college instructors’ use of classroom justice, power, and behavior alternation techniques. Communication Education 58 (4), 483-496.
• Howell, J. M., & Avolio, B. J. (1992) The ethics of. Charismatic leadership: Submission or liberation? Academy of Management Executive, 6, 43-54.
• Hoy, W.K., &Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi (Çev. Edit. S. Turan). Nobel Yayın Dağıtım , Ankara.
• Jacobson, C.& House, R. J. (2001). Dynamics of charismatic leadership: a process theory, simulation model ,and tests. Leadeship Quarterly, 12, 75-112.
• Kanungo, R. N. (2001). Ethical values of transactional and transformational leaders. Canadian Journal of Administrative Sciences, 18, 257-265.
• Karasar, N. (2006).Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel, Ankara.
• Knapp, R. (1990, Spring). Power tactics. Education Canada,15-19.
• Kotler, P. (1988). The leadership factor. New York: Free Press.
• Larson, A. (1968). The president nobody knew. New York : Popular Library, N.Y.
• Marlove, H. A. (1996). Social intelligence: Evidence for multidimensionality and construct independence. Journal of educational psychology, 78, 52-58.
• Mathieu, J. & Zajac, D. M. (1990).A Review and meta-analysis of the antecedents, correlates and consequences of organizational commitment.Psychological Bulletin, 108, 171-194.
• Mengüşoğlu, T. (1968). Felsefeye giriş, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Meyer, J.Stanley, D., Herscovitch, L. &Topolnytsky, L. (2001). Affective, continuance, and normative commitment to the organization :Metaanalysis of antecedents, correlates, and consequences. Journal of Vocational Behavior, 61, 20-52.
• Meyer,J. P. & Allen, N. J. (1991). A Three component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1, 61-89.
• Meyer, J. P. & Allen, N.J. (1997). Commitment in work place: Theory,research,and application. London: Sage.
• Özdemir, A. (2010). Ilköğretim okullarında algılanan yönetici desteğinin ve bireycilik- ortaklaşa davranışcılığın örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1,93-112.
• Payne, J. H. (2005). Reconceptualizing social skills in organizations: exploring the relationship between communations competence, job performance, and supervisory roles. Journal of Leadership and Organizational Studies, 11 82), 63-77.
• Penly, L. E., Alexander, E.R., Jernigan, I.E., & Henwood, C.I. (1991). Communication abilities of managers: The relationship to performance. Journal of Management, 17, 57-76.
• Rahim, M. A. (1988). The development of a leader power inventory. Multivariate Behavioral Research, 23, 491-503.
• Rahim, M. A., Antonioni,D., & Psenicka,C. (2001). A structural equations model of leader power ,subordinates’ steyles of handling conflict, and job performance. The İnternational Journal of Conflict, Management,12(3),191-211.
• Richmond, V. P. (1990). Communication in the classroom: Power and motivation. Communication Education, 39, 181-195.
• Richmond, V. P. & Roach, K. D. (1992). Willingness to communicate and employee success in U.S. organizations. Journal of Applied Communication Research, 20, 95-116.
• Sargut, A. S .(2001). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Saylan, N. (2010). Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi. Tübitak ve Pegem Akademinin Katkılarıyla.
• Sosik, J. J. & Megerian, L. E. (1999). Understanding leader emotional intelligence and performance . Group and Organization management, 24, 367-390.
• Sosik, P. E. (2001). Self-other agrement on charismatic leadeship. Group and organizational Management, 26, 484-511.
• Yüksel, G. (1998). Sosyal beceri envanterinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (9), 39-48.
• Zorn,T. E. & Violanti, M.T. (1996). Communication abilities and individual achievement in organizations. Management Communication Quarterly, 10, 139-146.