Ev Merkezli Diyaloğa Dayalı Okumanın 4-5 Yaş Çocuklarının Dil Gelişimine Olan Etkileri

Yıl 2017, Cilt: 37 Sayı: 2, 789 - 809, 21.08.2017

Nesrin Işıkoğlu Erdoğan , Zeynep Ceren Şimşek Merve Canbeldek

Öz

Ev merkezli diyaloğa dayalı kitap okumanın 4-5 yaş çocuklarının alıcı ve ifade edici dil gelişimlerine olan etkisini inceleyen bu araştırmada paralel karma araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubuna, 32 ebeveyn ve çocukları dâhil edilmiştir. Ebeveynlere diyaloğa dayalı okuma hakkında bilgilendirici seminer verilmiş, daha sonra ebeveynlerden 6 hafta boyunca haftada 3 gün çocuklarına diyaloğa dayalı kitap okumaları istenmiştir. Katılımcı çocukların dil gelişimlerini ölçmek için “TEDİL” ön-son test olarak uygulanmıştır. Nitel veriler ise ebeveynlerle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler ve 6 hafta boyunca tutulan okuma günlükleri aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda ev merkezli diyaloğa dayalı kitap okumanın çocuklarının dil gelişimlerini olumlu etkilediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Diyaloğa Dayalı Okuma, Erken Çocuklukta Okuma, Ev Merkezli Okuma, Okuma Müdahalesi

Kaynakça

• Akoğlu,G., Ergül,C. ve Duman, Y. (2014). Etkileşimli kitap okuma: Korunmaya muhtaç çocukların alıcı ve ifade edici dil becerilerine etkileri. İlköğretim Online, 13(2), 622-639. Anderson, A., Anderson, J., & Shapiro, J. (2005). Supporting multiliteracies: Parents’ and children’s talk within shared storybook reading. Mathematics Education Research Journal, 16, 5-26. Aram, D., Fine, Y., & Ziv, M. (2013). Enhancing parent–child shared book reading interactions: Promoting references to the book's plot and socio-cognitive themes. Early Childhood Research Quarterly, 28(1), 111-122. Arı, M. (2005). Türkiye'de erken çocukluk eğitimi ve kalitenin önemi. M. Sevinç, (Ed.), Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar 1 içinde (31-36). İstanbul: Morpa Yayınvevi. Berk, L. E. (2013). Bebekler ve çocuklar doğum öncesinden orta çocukluğa. (N. Işıkoğlu Erdoğan, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık. (Orijinal çalışma basım tarihi 2011.) Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları Chera, P., & Wood, C. (2003). Animated multimedia ‘talking books’can promote phonological awareness in children beginning to read. Learning and Instruction, 13, 33–52. Chow, B. W.-Y., McBride-Chang, C., & Cheung, H. (2008). Dialogic Reading and Morphology Training in Chinese Children: Effects on Language and Literacy. Developmental Psychology, 44, 233-244. Creswell, J.W. (2006). Understanding mixed methods research, (Chapter 1). http://www.sagepub.com/upm-data/10981_Chapter_1.pdf adresinden erilşilmiştir. Creswell, J.W. (2014). Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları: Araştırma deseni. Ankara: Eğiten Kitap. Dickinson, D. K., & McCabe, A. (2001). Bringing it all together: The multiple origins, skills, and environmental supports of early literacy. Learning Disabilities Research and Practice 16(4), 186-202. Doyle, B. G., & Bramwell, W. (2006). Promoting emergent literacy and socialemotional learning through dialogic reading. The Reading Teacher, 59(6), 554–564 Gonzalez, J. E., Pollard-Durodola, S., Simmons, D., Taylor, A., Davis, M., Fogarty, M., et.al. (2013). Enhancing preschool children's vocabulary: Effects of teacher talk before, during and after shared reading. Early Childhood Research Quarterly, 29, 214-226 Güven, S. & Topbaş, S. (2014) Adaptation of the test of early language development third edition (TELD-3) into Turkish: Reliability and validity study.  International Journal of Early Childhood Special Education, 6(2),151-176 Elmonayer, R.A. (2013). Promoting phonological awareness skills of Egyptian kindergarteners through dialogic reading. Early Child Development and Care, 183(9), 1229–1241 Hargrave, A. C., & Senechal, M. (2000). A book reading intervention with preschool children who have limited vocabularies: The benefits of regular reading and reading. Early Childhood Research Quarterly, 15, 75–90. Isbell, R., Sobol, J., Lindauer, L., & Lowrance, A. (2004). The effects of storytelling and story reading on the oral language complexity and story comprehension of young children. Early Childhood Education Journal, 32(2), 157–163. İnan, D.D. (2005). İlköğretim I. kademe öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul. Johnson, R. B., & Onwuegbuzie, A. J. (2004). Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7), 14-26. Kotaman, H. (2008). Impacts of dialogical storybook reading on young children's reading attitudes and vocabulary development. Reading Improvement, 45(2), 55-61. Krauss, L., Januszka, C. M., & Chae, C. (2010). Development of dialogic reading inventory of parentchild book reading. Journal of Research in Childhood Education, 24, 266-277 LeRoux, K.D. (2013). Does parent ımplemented dıalogıc readıng strategıes ıncrease vocabulary acquısıtıon ın preschool aged chıldren? (Unpublished master thesis). California State University, Chico. Lever, R., & Sénéchal, M. (2011). Discussing stories: How a dialogic reading intervention improves kindergarners' oral narrative construction. Journal of Experimental Child Psychology, 108, 1-24. Martin-Chang, S., & Gould, O. N. (2012). Reading to Children and Listening to Children Read: Mother–Child Interactions as a Function of Principal Reader. Early Education and Development, 23(6), 855-876. Opel, A., Ameer, S.S.& Aboud, F.E. (2009). The effect of preschool dialogic reading on vocabulary among rural Bangladeshi children. International Journal of Educational Research 48(1), 12-20. Reese, E., Leyva, D., Sparks, A., & Grolnick, W. (2010). Maternal elaborative reminiscing increases lowincome children’s narrative skills relative to dialogic reading. Early Education and Development, 21(3), 318-342. Shapiro, J., Anderson, J. & Anderson, A. (2002). Storybook reading: What we know and what we should consider. In O. Saracho and B. Spodek (Eds.), Contemporary Perspectives in Early Literacy (pp. 77-97). Greenwich, CT: Information Age Publishing. San Bayhan, P. ve Artan, İ. (2007). Çocuk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Morpa Yayınevi. Senemoğlu, N. (2011). Gelişim, öğrenme ve öğretim; kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Sim, S. S. H., Berthelsen, D., Walker, S., Nicholson, J. M., & Fielding-Barnsley, R. (2013). A shared reading intervention with parents to enhance young children’s early literacy skills. Early Child Development and Care, 184(11), 1531–1549 Sutton, M., Sofka, A., Bojczyk, K., & Curenton, S. (2007). Assessing the quality of storybook reading. In K. Pence (Ed.), Assessment in emergent literacy (pp. 227- 265). San Diego: Plural Publishing. Şimşek, Z., C. ve Işıkoğlu Erdoğan, N., (2015). Effects of the dialogic and traditional reading techniques on children’s language development. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 197, 754–7587. Tetik, G. (2014). Diyaloğa dayalı hikâye okuma tekniği ile okunan öykülerin 4-5 yaş (48-60 ay) çocuklarının dil gelişimine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli. Trivette, C. M., & Dunst, C. J. (2007). Relative effectiveness of dialogic, interactive, and shared reading interventions. Center for Early Literacy Learning, 1(2), 1-12. Wasik, B. A. & Bond, M. A. (2001). Beyond the pages of a book: Interactive book reading and language development in preschool classrooms. Journal of Educational Psychology, 93(2), 243-250. Whitehurst, G. J., Arnold, D. S., Epstein, J. N., Angell, A. L., Smith, M. & Fischel, J. E. (1994). A Picture book reading intervention in day care and home for children from low – income families. Developmental Psychology, 30, 679–689. Whitehurst, G. J., Falco, F. L., Lonigan, C. J., Fischel, J. E., DeBaryshe, B. D., Valdez-Menchaca, M. C., et. al. (1988). Accelerating language development through picture book reading. Developmental Psychology, 24(4), 552-559. Zevenbergen, A. A.,& Whitehurst, G. J. (2003). Dialogic reading: A shared picture book reading intervention for preschoolers. New York: State University of New York.