PISA 2012 Matematik Uygulamasına Katılan Türk Öğrencilerin Duyuşsal Özeliklerinin Cinsiyete Göre Ölçme Değişmezliğinin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 37 Sayı: 1, 0 - 0, 27.04.2017

Hamide Deniz Gülleroğlu

Öz

Bu araştırma, PISA 2012 matematik uygulamasına katılan öğrencilerin matematiğe yönelik duyuşsal özelliklerinin cinsiyete göre değişmez olma durumunu incelemeyi amaçladığından tarama modelindedir. Araştırmanın evreni, 2012 yılında 15 yaşında olan Türk öğrencilerdir. Araştırmanın örneklemi, PISA Türkiye uygulamaları bölgelere ve okul türlerine göre tabakalandırılarak tesadüfi yöntemle seçilen toplam 170 okuldan 15 yaş grubu 4848 öğrenci arasından B formunu alan 1598 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma, matematiğe yönelik ilgi, matematik kaygısı, matematiğe yönelik benlik algısı ve matematik öz yeterliliği boyutlarının cinsiyete göre değişmezliğini tespit etmeyi amaçladığından, Çoklu Grup Doğrulayıcı Faktör Analizi (ÇG-DFA) yapılmıştır. Analizler, SPSS programı ve R yazılım dili aracılığıyla test edilmiştir. Matematiğe yönelik ilgi değişkeni dışında diğer değişkenlerden matematik kaygısı, matematik benlik algısı ve matematik öz yeterliliği boyutlarının hepsinde hem kız hem de erkekler için aynı yapının şekilsel olarak var olduğu, bu örtük değişkenlerin gruplar için değişmez olduğu tespit edilmiştir. Matematik kaygısı ve matematik öz yeterliliği boyutları için kız ve erkek grupların maddelere aynı biçimde cevap verdiği ve iki gruptan elde edilen puanları karşılaştırmanın anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Kaynakça

• Akyüz, G. (2014). TIMSS 2011’de öğrenci ve okul faktörlerinin ma-tematik başarısına etkisi. Eğitim ve Bilim, 39(172), 150-162.
• Asil, M. ve Gelbal, S. (2012). PISA öğrenci anketinin kültürler arası eşdeğerliği. Eğitim ve Bilim, 37, 166, 236-249.
• Baş, H. (2005). Hesap verme sorumluluğu ve kamu mali yönetimi ve kontrol kanunu, (Türkiye’de Yeniden Mali Yapılanma, 20. Türkiye Maliye Sempozyumu, 23- 27 Mayıs 2005, Pamukkale), Pamukkale Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü Ya-yınları, No 1, Pamukkale, s. 400-417.
• Baykul, Y. (1992). Eğitim sisteminde değerlendirme. Hacettepe Üni-versitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 85-94.
• Byrne, B. M., Shavelson, R. J., & Muthén, B. (1989). Testing for the equivalence of factor covariance and mean structures: The issue of partial measurement invariance. Psychological Bulletin, 105(3), 456-466.
• Byrne, B. M., & Stewart, S. M. (2006). The MACS approach to tes-ting for multigroup invariance of a second-order structure: A walk through the process. Structural Equation Modeling, 13, 287-321.
• Byrne, B. M., & Watkins, D. (2003). The Issue of Measurement Inva-riance Revisited. Journal of Cross-Cultural Psychology, 34(2),155-175.
• Chan, D. (2000). Detection of differential item functioning on the kirton adaption - innovation inventory using multiple-group mean and covariance structure analysis. Multivariate Behavioral Research, 35(2), 169-199.
• Cheung, G. W., & Rensvold, R. B. (2002). Evaluating goodness-of-fit indexes for testing MI. Structural Equation Modeling, 9, 235-55.
• Çetin, B. (2010). Cross-cultural structural parameter invariance on PI-SA 2006 student questionnaries. Eurasian Journal of Educational Research, 38, 71-89.
• Çıkrıkçı – Demirtaşlı, N. (2004). Nitelikli bilim insanı yetiştirme: Li-sansüstü eğitime öğrenci seçme süreci ile ilgili öğretim üyelerinin gö-rüşlerinin saptanması. Eğitim Araştırmaları, 5(17), 112-129.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Dede, Y. Ve Dursun, Ş. (2008). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin matematik kaygı düzeylerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eği-tim Fakültesi Dergisi, XXI (2), 295-312.
• Demir, İ., & Kılıç, S. (2010). Öğrencilerin matematiğe karşı tutumları-nın matematik başarısı üzerine etkisi. İstanbul Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(4), 50-70.
• Doğan, N. ve Barış, F. (2010). Tutum, değer ve özyeterlik değişkenle-rinin TIMSS-1999 ve TIMSS-2007 sınavlarında öğrencilerin matema-tik başarılarını yordama düzeyleri. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1, 1, 44-50.
• Eurydice. (2010). Eğitim çıktılarında cinsiyet farklılıkları: Avrupa’da alınan tedbirler ve mevcut durum. Eurydice Raporu, Brüksel. 11 Mart 2015 tarihindehttp://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/thematic_reports/120TR.pdf adresinden erişilmiştir.
• Gierl,M.J. (2000). Construct equivalence on translated achievement tests. Canadian Journal of Education, 25(4), 280-296.
• Güzeller, C. O. (2011). Study of cross-cultural equivalence of compu-ter attitude in PISA 2009 student questionnaire. Eğitim ve Bilim, 36(162), 320-328.
• Hedges, L. V., & Nowell, A. (1995). Sex differences in mental test scores, variability, and numbers of high-scoring individuals. Science, 269, 41−45.
• İlhan, M., & Öner Sünkür, M. (2012). Matematik kaygısı ile olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçiliğin matematik başarısını yordama gücü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 178-188.
• İş Güzel, Ç., ve Berberoğlu, G. (2010). Students' affective characteris-tics and their relation to mathematical literacy measures in the prog-ramme for ınternational student assessment (PISA) 2003. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 40, 93-113.
• Kurbanoğlu, N. İ., Takunyacı, M. (2012). Lise öğrencilerinin matema-tik dersine yönelik kaygı, tutum ve özyeterlik inançları bazı değişken-lere göre incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9, 1, 110-130.
• Little, T. D. (1997). Mean and covariance structure (MACS) analyses of cross-cultural data: Practical and theoretical issues. Multivariate Behavioral Research, 32(1), 53-76.
• Lord, F. M. (1980). Applications of item response theory to practical testing problems. Hillsdale, N. J.: Lawrence Erlbaum.
• Miller, L. D., & Mitchell, C. E. (1994). Evaluation achievement in mathematics: Exploring the gender biases of timed testing. Educa-tion, 114(3), 436-438.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2005). Talim terbiye kurulu program geliştir-me çalışmaları. http://ttkb.meb.gov.tr/programlar/prog_giris/prg_giris.pdf adresinden edinilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2010). PISA 2009 uluslararası öğrenci değer-lendirme projesi, ulusal ön rapor. Ankara: Eğitim Araştırma ve Geliş-tirme Dairesi Yayınları. http://www.earged.meb.gov.tr/pdf/pisa2009rapor.pdf adresinden edinilmiştir.
• Meredith, W. (1993). Measurement invariance, factor analysis, and factorial invariance. Pyschometrika, 58, 525-543.
• Mohammadpour, E. (2012). Factors accounting for mathematics achi-evement of Singaporean eighth-graders. The Asia-Pacific Education Researcher, 21(3): 507-518.
• OECD. (2013). PISA 2012 Assessment and analytical framework: Mathematics, reading, science, problem solving and financial literacy, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/9789264190511-en
• OECD. (2014). PISA 2012 technical report. OECD Publishing.
• Orhun, N. (1999). Anadolu Üniversitesi Fen Fakültesi matematik bö-lümü 1. ve 4. sınıf öğrencilerinin matematik benlik kavramları, mete-matiğe yönelik tutumları, matematik yeteneklerinin bazı değişkenler açısından karşılaştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fa-kültesi Dergisi, 49-54.
• Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Es-kişehir: Kaan Kitabevi.
• Pajares, F., & Miller, M. D. (1994). The role of self-efficacy and self-concept beliefs in mathematical problem-solving: A path analysis. Jo-urnal of Educational Psychology, 86, 193-203.
• Randhawa, B. S. (1994). Self-efficacy in mathematics, attitudes, and achievement of boys and girls from restricted samples in 2 countries. Perceptual and Motor Skills, 79, 1011-1018.
• Sarıer, Y. (2016). Türkiye’de Öğrencilerin Akademik Başarısını Etki-leyen Faktörler: Bir Meta-analiz Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-19. DOI:10.16986/HUJE.2016015868.
• Schulz, W. (2003). Validating questionnaire constructs in international studies. two examples from pisa 2000. Paper Presented at the Annual Meetings of the American Educational Research Association (AE-RA) in Chicago, 21-25 April.
• Schulz, W. (2005). Testing parameter invariance for questionnaire indices using confirmatory factor analysis and item response theory. Paper Presented at the Annual Meetings of the American Educational Research Association (AERA) in San Francisco, 7-11 April.
• Schulz, W. (2008). Questionnaire construct validation in the internati-onal civic and citizenship education study. Paper presented to the 3rd IEA International Research Conference inTaipei, September.
• Somer, O., Korkmaz, M., Dural, S. ve Can, S. (2009). Ölçme eşdeğer-liğinin yapısal eşitlik modellemesi ve madde cevap kuramı kapsamın-da incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 24 (64), 61-75.
• Stark, S., Chernyshenko, O. S. ve Drasgow, F. (2006). Detecting dif-ferential item functioning with comfirmatory factor analysis and item response theory: Toward a unified strategy. Journal of Applied Psyc-hology, 91(6), 1292- 1306
• Steenkamp, Jan-Benedict, E.M. and Baumgartner, H. (1998). Asses-sing measurement ınvariance in cross-national consumer research, Jo-urnal of Consumer Research, 25(1), 78-90.
• Taşdemir, C. (2015). Ortaokul öğrencilerinin matematik kaygı düzeyle-rinin incelenmesi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi; 5, 1, 1-12.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (4th ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tavşancıl, E. & Yalçın, S. (2015). A determination of turkish student’s achievement using hierarchical linear models in trends in international mathematics-science study (TIMSS) 2011. Anthropologist, 22(2): 390-396.
• Turkan, A., Uner, S., ve Alci, B. (2015). 2012 PISA matematik testi puanlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ege Eğitim Dergi-si, 16, 2, 358-372.
• Umay, A. (2003). Okul öncesi öğretmen adaylarının matematik öğret-meye ne kadar hazır olduklarına ilişkin bazı ipuçları. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 194-203.
• Uzun, B., Öğretmen T. (2010). Fen başarısı ile ilgili bazı değişkenlerin tımss-r örnekleminde cinsiyete göre ölçme değişmezliğinin değerlen-dirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35, 155, 26-35.
• Vandenberg, R. J., & Lance, C. E. (2000). A review and synthesis of the measurement invariance literature: Suggestions, practices, and re-commendations for organizational research. Organizational Research Methods, 3(1), 4-69.
• Wu, D. A., Li, Z., and Zumbo, B. D. (2007). Decoding the meaning of factorial invariance and updating the practice of multi-group confir-matory factor analysis: A demonstration with TIMSS data. Practical Assessment, Research & Evaluation, 12(3), 1-26.
• Yıldırım, H. H., Yıldırım, S., Ceylan, E., Yetişir, I. (2013). Türkiye perspektifinden TIMSS 2011 sonuçları. May, TEDMEM Analiz Dizisi I, Ankara.
• Yılmaz, H. B. ve Aztekin, S. (2012). Türkiye’deki 15 yaş grubu öğren-cilerin matematik okuryazarlığı başarılarını etkileyen bazı faktörlerin okul ve öğrenci düzeyine göre incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri Ve Matematik Eğitimi Kongresi Niğde (2012).
• Zakaria, E., & Nordin, N. M. (2008). The effects of mathematics anxi-ety on matriculation students as related to motivation and achieve-ment. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Educa-tion, 4(1), 27–30.