Ortaokul Öğrencilerinin Boyun Eğici Davranışlar ve Ruhsal Belirti Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 38 Sayı: 3, 1013 - 1035, 30.12.2018

Gazanfer Anlı

https://doi.org/10.17152/gefad.390724

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma boyun eğici
davranışlar ile ruhsal belirtiler arasındaki ilişkiyi incelemek amacı ile
gerçekleştirilmiştir. Araştırma 2016-2017 öğretim yılında İstanbul’da bulunan
bazı ortaokulların 8. sınıflarında öğrenim gören 386 öğrenci ile yapılmıştır.
206’si kız ve 180’i erkek öğrenciden oluşan örneklemin yaş ortalaması 13,22
bulunmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Gilbert ve Allan tarafından
geliştirilip Şahin ve Şahin tarafından Türkçe’ye uyarlaması yapılan Boyun Eğici
Davranışlar Ölçeği ile Derogatis tarafından geliştirilip Türkçeye uyarlaması
ise Şahin ve Durak tarafından yapılan Kısa Semptom Envanteri kullanılmıştır.
Yapılan korelasyon analizi sonucunda boyun eğici davranışların; kısa semptom
envanteri alt ölçekleri olan somatizasyon, obsesif kompulsif, kişilerarası
duyarlılık, depresyon, anksiyete, hostilite, paranoid düşünce, fobik anksiyete,
psikotizm alt ölçekleri ile pozitif yönde anlamlı ilişkide olduğu tespit
edilmiştir. Daha sonra gerçekleştirilen regresyon analizinde boyun eğici
davranışların yordayıcıları olarak düşmanlık, kişilerarası duyarlılık ve
depresyon boyutları tespit edilmiş, kişilerarası duyarlılık boyutunun en güçlü
yordayıcı olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Boyun eğici davranış, Ruhsal belirtiler, Ortaokul öğrencileri

Examining the Relationship Between Middle School Students’ Submissive Behaviors and Psychiatric Symptoms

Öz

This
research was carried out with the aim of examining the relationship between
submissive behaviors and psychiatric symptoms. The study was conducted with 386
students in 8th grade of middle school students in Istanbul in 2016-2017
academic year. The sample consisted of 206 female students and 180 male
students were found to have an average age of 13.22. The data were obtained by
using the Submissive Acts Scale developed by Gilbert and Allan (1994), adapted
to Turkish by Şahin and Şahin and Brief Symptom Inventory developed by
Derogatis, adapted to Turkish
by Şahin and Durak. As a result of the correlation analysis,
submissive behavior is positively correlated with somatization, obsessive
compulsive disorder, interpersonal sensitivity, depression, anxiety, hostility,
paranoid thoughts, phobic anxiety, psychoticism which are Brief Symptom
Inventory subscales. In regression
analysis hostility, interpersonal sensitivity and depression were found as
predictors of submissive behaviors and interpersonal sensitivity was found to
be the strongest predictor.

Anahtar Kelimeler

Submissive behaviors, Psychiatric symptoms, Middle school students

Kaynakça

• Davidson, J. R., Zisook, S., Giller, E. ve Helms, M. (1989). Symptoms of interpersonal sensitivity in depression. Comprehensive Psychiatry, 30, 357-368. https://doi.org/10.1016/0010-440X(89)90001-1
• Deluty, R. H. (1981). Adaptiveness of aggressive, assertive, and submissive behavior for children. Journal of Clinical Child Psychology, 10, 155–158. http://dx.doi.org/10.1080/15374418109533038
• Deluty, R. H. (1985). Consistency of assertive, aggressive, and submissive behavior for children. Journal of Personality and Social Psychology, 49(4), 1054–1065.
• Derogatis, L. R. (1992). The Brief Symptom Inventory-BSI administration, scoring and procedures manual-II. USA, Clinical Psychometric Research Inc.
• Derogatis, L. R. ve Lazarus, L. (1994). SCL-90-R, Brief Symptom Inventory, and matching clinical rating scales. In Maruish, M.E. (Ed.), The use of psychological testing for treatment planning and outcome assessment (pp. 217–248). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Gerlsma, C., Emmelkamp, P. M. G. ve Arrindell, W. A., (1990). Anxiety, depression, and perception of early parenting: A meta-analysis. Clinical Psychology Review, 10, 251-277.
• Gilbert, P. (2000). The relationship of shame, social anxiety, and depression: The Role of The Evaluation of Social Rank. Clinical Psychology and Psychotherapy, 7, 174–189. DOI: 10.1002/1099-0879(200007)7:3<174::AID-CPP236>3.0.CO;2-U
• Gilbert, P. ve S. Allan. (1994). Assertiveness, submissive behaviour and social comparison. British Journal of Clinical Psychology, 33, 295-306. DOI: 10.1111/j.2044-8260.1994.tb01125.x
• Gilbert, P., Allan, S., Brough, S., Melley, S. ve Miles, J. N. V. (2002). Relationship of anhedonia and anxiety to social rank, defeat and entrapment. Journal of Affective Disorders, 71: 141-151.
• Gilbert, P., Cheung, M. S-P., Grandfield, T., Campey, F. ve Irons, C. (2003). Assessment recall of threat and submissiveness in childhood: Development of a new scale and ıts relationship with depression, social comparison and shame. Clinical Psychology and Psychotherapy, 10(2), 108–115. DOI: 10.1002/cpp.359
• Allan, S. ve Gilbert, P. (1997). Submissive behavior and psychopathology. British Journal of Psychopathology, 36, 467–488. DOI: 10.1111/j.2044-8260.1997.tb01255.x
• Gilbert, P., Pehl, J. ve Allan, S., (1994). The phenomenology of shame and guilt: An empirical investigation. British Journal of Medical Psychology, 67, 23-36. DOI: 10.1111/j.2044-8341.1994.tb01768.x
• Harb, G. C., Heimberg, R. G., Fresco, D. M., Schneier, F. R. ve Liebowitz, M. R. (2002). The psychometric properties of the interpersonal sensitivity measure in social anxiety disorder. Behaviour Research and Therapy, 40, 961–979. https://doi.org/10.1016/S0005-7967(01)00125-5.
• Kaya, M., Güneş, G., Kaya, B. ve Pehlivan, E. (2004). Tıp fakültesi öğrencilerinde boyun eğici davranışlar ve şiddetle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5, 5- 10.
• Kulaksızoğlu, A. (1999). Ergenlik psikolojisi. (2. Basım) İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Mackinnon, A., Henderson, A. S. ve Andrews, G., (1992) Parental affectionless control as an antecedent to adult depression: A risk factor redefined. Psychological Medicine, 23, 135-14. DOI: https://doi.org/10.1017/S0033291700038927
• O’Connor, E. L., Berry, W. J., Weiss, J., ve Gilbert, P. (2002). Guilt, fear, submission and empathy in depression. Journal of Affective Disorders. 71, 19-27.
• Onstad, S., Skre, I., Torgersen, S. ve Kringlen, E., (1993). Parental representations in twins discordant for schizophrenia. Psychological Medicine, 23, 335-340.
• Öngen, D. (2002). Ergenlerde sorunlarla başa çıkma davranışları. Eğitim ve Bilim, 27(125): 54-61.
• Öngen, D. (2006). The relationships between self-criticism, submissive behavior, and depression among turkish adolescents. Personality and Individual Differences, 41, 793–800. DOI: 10.1016/j.paid.2006.03.013
• Özbay, H,, Sahin, N,, Hınçal, G,, Güngör, S., Öztürk, E,, Mavili-Aktas, A., Aybas, M. ve Göka, E. (1991). Ergenlikte benlik imajı: Çalışan ve öğrenci ergenler arasında karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 2(2), 82-95.
• Anlı, G. ve Şar, A. (2017). Boyun Eğici Davranışları Azaltmaya Yönelik Bilişsel Davranışçı Psiko-Eğitim Programının Kişilerarası Duyarlılık, Öfke ve Düşmanlık (Hostilite) Üzerine Etkisi. Eğitim ve Bilim. 42(192). DOI:10.15390/EB.2017.7266
• Özkan, İ. A. ve Özen, A. (2008). Öğrenci hemşirelerde boyun eğici davranışlar ve benlik saygısı arasındaki ilişki. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7(1), 53–58.
• Parkhurst, J.T. ve Asher, S.R. (1992). Peer rejection in middle school: Subgroup differences in behavior, loneliness and ınterpersonal concerns. Developmental Psychology, 28(2): 231-24.
• Plotnik, R. (2009). Psikolojiye Giriş. (Çev. T. Geniş, S. Çiftçi ve H. Dağ). İstanbul: Kaknüs Yayınları. (Eserin Orijinali 2007’de yayımlandı).
• Santrock, J. W. (2014). Ergenlik. (Çeviri Ed. D. M. Siyez). Ankara: Nobel Yayınları.Savaşır, I. ve Şahin, N. H. (1997). Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları. 4:1-17.
• Steinberg, L. (2013). Ergenlik. (Yayına Hazırlayan: F. Çok). İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları.
• Swets, P. (1998). Ergen çocuğunuzla konuşma sanatı. (Çev. B. Atlamaz). İstanbul: Varlık/Özel Yayınları. (Eserin orijinali 1997’de yayımlandı).
• Şahin, N. H. ve Durak, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 44-56.
• Şahin N. H. ve Şahin N. (1992). Reliability and validity of the Turkish version of the ATQ. Journal of Clinical Psychology, 48(3):334-340. DOI: 10.1002/1097-4679(199205)48:3<334: AID-JCLP2270480311>3.0.CO;2-P
• Troop, N. A., Allan, S., Treasure, J. L. ve Katzman, M. (2003). Social comparison and submissive behaviour in eating disorder patients, Psychology and Psychotherapy, 76(3), 237-249. DOI: 10.1348/147608303322362479
• Tuzcuoğlu, S. ve Korkmaz, B. (2001). Psikolojik danışma ve rehberlik öğrencilerinin boyun eğici davranış ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 135-152
• Boyce, P. ve Parker, G. (1989). Development of a scale to measure interpersonal sensitivity. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 23(3), 341-351. DOI: 10.3109/00048678909068291
• Yavuzer, H. (2016). Çocuk psikolojisi. (39. Basım) İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldırım, İ. ve Ergene, T. (2003). Lise son sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının yordayıcısı olarak sınav kaygısı, boyun eğici davranışlar ve sosyal destek, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 224-234.
• Bryman, A. (2004) Social research methods (2nd edition). Oxford: Oxford University Press.Budak, S. (2003). Psikoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Ceyhan, E., Ceyhan, A. A. ve Kurtyılmaz, Y. (2005). Depression among the turkish female and male university students. Social Behavior and Personality: 33 (4), 329-340.
• Cheung, M. S. P., Gilbert, P. ve Irons, C., (2004). An exploration of shame, social rank, and rumination in relation to depression. Personality and Individual Differences, 36, 1143–1153. doi:10.1016/S0191-8869(03)00206-X
• Compas, B. C, Orosan P. G. & Grant, K. E. (1993). Adolescent stres and coping: implications for psychopatalogy during adolescence. Journal of Adolescence, 16(3), 331-349. DOI: 10.1006/jado.1993.1028