Yerleşim Yerlerine Göre Anne Baba Tutumlarının Okul Öncesi Çocukların Sosyal Becerilerine Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 39 Sayı: 2, 843 - 871, 01.08.2019

Dudugül Temel Bengü Türkoğlu

https://doi.org/10.17152/gefad.447017

Cited By: 6

Öz

Bu araştırma, köy ve kentte yaşayan, anasınıfına devam eden
çocukların anne baba tutumlarının ve bazı değişkenlerin sosyal becerilerinde
farklılık yaratıp yaratmadığının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma
Konya ili Kadınhanı ilçesine bağlı köylerde, anasınıfına devam eden 140 köy
çocuğu ile Konya ili Karatay ilçesinde anasınıfına devam eden 180 çocuk olmak
üzere toplam 320 çocuk üzerinde yürütülmüştür. Araştırmada çocukların sosyal
becerilerini belirlemek amacıyla “Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği”,
çocuklar ve aileleri ile ilgili bazı bilgileri elde etmek amacıyla araştırmacı
tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” ve anne baba tutumunu belirlemek
amacıyla “Anne- Babalık Stilleri ve Boyutları Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma
sonucunda; anne baba tutumlarından demokratik anne tutumunun, çocukların
cinsiyetinin, anne eğitim düzeyinin ve kardeş sayısının kent merkezindeki
çocukların sosyal becerileri üzerinde anlamlı bir farklılığa yol açtığı tespit
edilmiştir. Anne baba tutumlarından demokratik baba tutumunun, otoriter anne
-baba tutumunun, izin verici anne- baba tutumunun, çocukların yaşının,
anne–baba yaşının, anne-baba mesleğinin, baba eğitim düzeyinin çocukların
sosyal becerileri üzerinde anlamlı bir farklılığa yol açmadığı saptanmıştır.
Anne baba tutumlarından demokratik anne-baba tutumunun, otoriter anne–baba
tutumunun, izin verici baba tutumunun köy merkezinde bulunan çocukların sosyal
becerilerinde anlamlı bir farklılığa neden olduğu tespit edilmiştir. İzin
verici anne tutumunun, çocukların yaşının, cinsiyetinin, anne-baba yaşının,
anne–baba eğitim durumunun, anne–baba mesleğinin ve kardeş sayısının çocukların
sosyal becerileri üzerinde anlamlı bir farklılığa neden olmadığı görülmüştür.  

Anahtar Kelimeler

Sosyal Beceri, Anne Baba Tutumu, Köy, Kent

Kaynakça

• Avcıoğlu, H. (2003). Okul öncesi dönemdeki çocuklara sosyal becerilerin öğretilmesinde işbirlikçi öğrenme yöntemi ile sunulan öğretim programının etkililiğinin incelenmesi. OMEP Dünya Konsey Toplantısı Ve Konferansı. Kuşadası, Türkiye
• Avcıoğlu, H. (2007). Sosyal becerileri değerlendirme ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması (4-6 yaş), AİBÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2).
• Bacanlı, H. (1999). Sosyal beceri eğitimi. İlköğretimde rehberlik. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Belsky, J. (1981). Early human experience: A family perspective. Developmental Psychology, (17), 3-23.
• Bernstein, G. S. (1982). Research issues in training interpersonal skills for mentallyretarded. Education and Training of the Mentally Retarded, (1), 70-74.
• Bilal, G. (1984). Demokratik ve otoriter olarak algılanan ana-baba tutumlarının çocukların uyum düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Cerrahoğlu, S. (2002). Sosyal beceri eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin öz kavramı düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Çağdaş, A. (2000). Okulöncesi eğitimde sosyal gelişimi ölçmede gözlem formları. Selçuk Üniversitesi anaokulu/anasınıfı öğretmen el kitabı. İstanbul: YA-PA Yayınları.
• Durualp, E. (2009). Anasınıfına devam eden altı yaş çocuklarının sosyal uyum vebecerilerine oyun temelli sosyal beceri eğitiminin etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Efe, K. (2005). Okul öncesi eğitim çağında çocuğu olan ailelerin denetim odağı türü ve çocuklarının sosyal davranışlarını denetlemeleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ekinci Vural, D. (2006). Okul öncesi eğitim programındaki duyuşsal ve sosyal becerilere yönelik hedeflere uygun olarak hazırlanan aile katılımlı sosyal beceri eğitiminin çocuklarda becerilerinin gelişimine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Erbay, E. (2008). Okul öncesi eğitim alan ve almayan ilköğretim birinci sınıföğrencilerinin sosyal becerilere sahip olma düzeyleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Erdinç, S. (2009). Okul öncesi dönem çocuklarında fiziksel ve ilişkisel saldırganlığın çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Eser, V. (2007). 15-49 yaş grubu evli kadınlarda yaşam kalitesi. Aile ve Toplum Eğitim- Kültür ve Araştırma Dergisi, 3 (11), 29-34.
• Gresham, F. M. & Elliott, S. N. (1987). The relationship between adaptive behavior and social skills: Issues in defination and assesment. The Journal of Special Education, 21 (1), 167-181.
• Günindi, N. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden altı yaş çocuklarının sosyal uyum becerileri ile anne-babalarının empatik becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Harkness, S. & Super, C. M. (1996). Introduction. S. Harkness & C. M. Super, (Ed.), Parents’ cultural belief systems: Their origins, expressions, and consequences. New York: The Guilford Press.
• Holland, M. L. & Merrell, K. W. (1998). Social-emotional characteristics of preschool-aged children referred for child find screening and assesment: A comparative study. Research in Developmental Disabilities, 19 (2), 167-179.
• Jamyang, K. (2004). Social competence in preschoolers. An evaluation of thepsychometric properties of the preschool Social Skills Rating System (SSRS). (Unpublished doctoral dissertation). Pace University, USA.
• Kağıtçıbaşı, Ç., Sunar, D. & Bekman, S. (2001). Long-term effects of early intervention: Turkish low-income mothers and children. Applied Developmental Psychology, 22 (4), 333-361.
• Koçak, N. & Tepeli, K. (2006). Dört-beş yaş çocuklarının sosyal ilişkiler ve işbirliği davranışlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. 1. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi. Bildiri Kitabı. II. Cilt. İstanbul.
• Kumru, A., Yağmurlu, B. & Sayıl, M. (2010). Annenin çocuk yetiştirme davranışı, çocuğun kendilik algısı ve duygu düzenleme becerisi arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkiler: büyük ve küçük şehir karşılaştırma çalışması. 16. Ulusal Psikoloji Kongresi (TPK), Mersin, Türkiye.
• Kuzgun, Y. (1987). Sosyo-ekonomik düzey ve psikolojik ihtiyaçlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(2), 55-68.
• Olcay, O. (2008). Bazı kişisel ve ailesel değişkenlere göre okul öncesi dönemdeki çocukların sosyal analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Ömeroğlu, F. (1996). Okul öncesi dönemde çocuğun terbiyesinde annenin rolü ve annelerin çocuk yetiştirme tutumları (Anne tutumlarının demografik bilgilere göre farklılaşıp farklılaşmadığına ilişkin bir araştırma). (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Önder, A. (2004) Ailede iletişim. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Örgün, S. (2000). Anne baba tutumları ile 8.sınıf öğrencilerinin benlik saygıları ve atılganlıkları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özcan, H. (1996). İlkokul öğrencilerinin özgüvenleri, akademik başarıları ve anne-baba tutumları arasındaki ilişkiler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sarı, E. (2007). Anasınıfına devam eden 5-6 yaş grubu çocukların, annelerinin çocuk yetiştirme tutumlarının, çocuğun sosyal uyum ve becerilerine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.