Kurumsal Aidiyet ile Girişimcilik Arasındaki İlişkide: Yönetsel Yeterliliğin Aracılık Rolü

Yıl 2019, Cilt: 39 Sayı: 3, 1559 - 1580, 24.12.2019

Savaş Varlık , İlhan Günbayı

Öz

Eğitim yöneticilerinin kurumsal aidiyet düzeylerinin
girişimcilik düzeyleri üzerindeki etkisinde: yönetsel yeterliliğin aracılık
rolünü belirlemeyi amaçlayan bu araştırma, 
genel tarama modelinde ve nicel veriye dayalı ilişkisel tarama modelinde
bir araştırmadır. Araştırma pozitivizmi esas alan felsefesi realizm,
paradigması ise işlevselci paradigmadır. Bu araştırmanın çalışma evreni Konya
ilinde Okul Müdürü, Müdür Baş Yardımcısı ve Müdür Yardımcısı olarak görev yapan
eğitim yöneticilerinden (α=1529) oluşmaktadır. Araştırmada 0.95 güven düzeyinde
ve 0.05 hata düzeyinde gerekli hesaplamalar yapılarak (n=307+) kişiden oluşacak
bir örnekleme grubunun evreni temsil edeceği düşünülmüştür. Örneklem hacminde
yer alan eğitim yöneticileri kolayda örnekleme alma yöntemiyle seçilmiştir.
Araştırmada veri toplama aracı olarak Şahin (2012) tarafından geliştirilen
yönetsel yeterlilik ölçeği, Köybaşı (2016) tarafından geliştirilen yönetici
girişimcilik ölçeği, Keskin ve Pakdemirli (2016) tarafından geliştirilen
kurumsal aidiyet ölçeği kullanılmıştır. Ölçeklerin doğrulayıcı faktör
analizleri, Kendall’ın W uyumluluk katsayıları, intraclass korelasyon
katsayıları ayrı ayrı hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda, kurumsal aidiyet
düzeylerinin girişimcilik düzeyleri üzerindeki etkisinde; yönetsel yeterliliğin
aracılık rolüne sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Aidiyet, Girişimcilik, Yönetsel Yeterlilik

Kaynakça

• Açıkalın, A. (2005). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı, Yüksel Özden (Editör). Eğitimde insan kaynağının yönetimi. İkinci Baskı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Aksoy, Ş.(2012). İlköğretim Okul Müdürleri İle Eğitim-Öğretim Süreci Arasındaki İlişki (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitimi Bilimleri Anabilim Dalı.
• Altıntaş, N. (2004). “Yetenek Yönetimi Nedir?”,http://www.ortakpayda.com/articles.php?ID=393 (Erişim Tarihi: 27.10.2018)
• Angelo, M. R. (1998). An inftroduction to hospitality today. USA: Educational Institute of The American Hotel&Motel Assosication, Orlando Florida.
• Antoncic, B. (2001). Organizational processes in intrepreneurship: A conseptual integration. Journal of Enterprising Culture, 9 (2), 221-235.
• Artan, S. (1977). İşletmelerde artan yönetici gereksinmesi ve yönetici yetiştirilmesi sorunu. İ.T.İ.A Dergisi, 13(4), Eskişehir.
• Aşkun, İ. C. ve Tokat, B. (2002). Yönetim ders notları ve seçme yazılar. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi İktisadi ve İdari bilimler Fakültesi Yayını.
• Balay, R. (2014), “Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık”, (2. Baskı). Pegem Akademi Yayınları.
• Bandura, A. (1995). Self-Efficacy in Changing Societies. Cambridge: Cambridge University Press.
• Bandura, A. ve Wood, R.E. (1989). Effect of perceived controllability and performance standards on self-regulation of complex decision making. Journal of Personality and Social Psychology, 56 (5), 805-814.
• Barney, J.B. (1986). Organizational culture: Can it be a source of sustained competitive advantage? Academy of Management Review, 11 (3), 656-665.
• Barutçugil, İ.(2011). Kültürler arası farklılıkların yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayınları.
• Basım H.N., Şeşen, H. ve Meydan, C.H. (2009). Bireyin örgütsel adalet algısının iç girişimcilik davranışı ile ilişkisi: Kamuda bir araştırma. A.Ü. SBF Dergisi, 64 (3), 27-44.
• Başar, H. (1993). Eğitim denetçisi: rolleri, yeterlikleri, seçilmesi, yetiştirilmesi. Ankara: Pegem Yayını.
• Başaran, İ. E. (1982). Temel eğitim ve yönetimi. Ankara: Sevinç Matbaası
• Başaran, İ. E. (2000). Örgütsel davranış: insanın üretim gücü. Ankara.
• Beady, A. (1985). Educations the survivors. Journal of Business Strategy, 16(2).
• Boyatzis, R.E. (2008). Competencies in the 21st century. Journal of Manage. Dev. 27 (1): 5-12.
• Brass, D.J. (1984). Being in the right place: A structural analysis of individual influence in an organization. Administrative Science Quarterly, 29 (2), 518-539.
• Bursalıoğlu, Z.(1991). Eğitimde yenileşme ve demokratik liderlik. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2), 669-674.
• Burt, R. S. (1992). Structural holes: The Social Structure of Competition. Massachussets: Harvard University Press.
• Byrne, B. M. (1998). Structural Equation Modeling with Lisrel, Prelis and Simplis: Basic Concepts, Applications and Programming. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Cafoğlu, Z. (1992). Başarılı okul yönetiminde liderlik. Eğitim Dergisi, Sayı:1, ss.49-57.
• Ceylan, A. ve Demircan N. (2002). Girişimcilerin Başarı, Güç ve Yakın İlişki İhtiyaçlarının Kişilik Özellikleri ile İlişkisi Üzerine Düzce Bölgesindeki KOBİ’lerde bir Araştırma, 21. Yüzyılda KOBİ’ler: Sorunlar, Fırsatlar ve Çözüm Önerileri. Kıbrıs: Doğu Akdeniz Üniversitesi Yayınları.
• Cornwall, J.R., ve Perlman, B. (1990). Organizational Entrepreneurship. Boston: Richard Irwin Inc.
• Çayan D.(2011). Yetenek Yönetiminin Çalışanların Performansı Üzerine Etkileri Ve Niğde Sağlık Sektöründe Bir Uygulama, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Çetin, F. (2011). Örgüt içi girişimcilikte öz yeterlilik algısı ve kontrol odağının rolü. Business and Economics Research Journal, 2 (3), 69-85.
• Çırpan, H. (2009). İşletmelerde yenilikçiliği geliştirmede etkili bir araç: yetenek yönetimi. Çerçeve Dergisi, 110-116.
• Çöl, G. (2004), Güçlendirme ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Deniz, M ve Çolak, M. (2008). Örgütlerde çatışmanın yönetiminde gücün kullanımı ve bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 23 (7), 304-332.
• Dhanaraj, C. ve Parkhe, A. (2006). Orchestrating innovation networks. Academy of Management Review, 31 (3), 659-669.
• Dönmez, B. (2007). Pozitif yönetim ve okul yöneticileri. Eğitime Bakış, 3(8), ss.28-33.
• Eren, E. (1991). Yönetim ve organizasyon. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları.
• Ergen, S. (2015), Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeyleri İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Ergün, M. (1987). Eğitim ve toplum. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Fermanoğlu, E. N. (2015), İş Hayatında Motivasyonun Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkileri: İnşaat Sektöründe Bir Uygulama, T.C. Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Gül, H. (2002), “Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi ve Değerlendirilmesi”, Ege Akademik Bakış, Cilt 2, Sayı 1.
• Gümüştekin, E. C. Emet, C. (2007), “Güçlendirme Algılarındaki Değişimin Örgütsel Kültür ve Bağlılık Üzerinde Etkileşimi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 17.
• Günbayı, İ. (2018). Social Paradigms in Guidings Social Research Desing: The Functional, Interpretive, Radical Humanist and Radical Structural Paradigms. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 57-76.
• Günbayı, İ., Dağlı, E., Kalkan, F. (2013). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Destekleyici Davranışları ile Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 2013, Cilt 19, Sayı 4, ss: 575-602
• Hmieleski, K.M. ve Corbett, A.C. (2008). The contrasting ınteraction effects of improvisational behavior with entrepreneurial self-efficacy on new venture performance and entrepreneur work satisfaction. Journal of Business Venturing, 23, 482-496.
• İşcan, Ö. F. Karabey, C. N. (2012), “Örgütsel Özdeşleşme”, Keser, A., Yılmaz, G. ve Yürür, S. (Eds.), Çalışma Yaşamında Davranış, Umuttepe Yayınları.
• Jenssen, J.I. ve Koenig, H.F. (2002), The effect of social networks on resource access and business start-ups. European Planning Studies, 10 (8), 1039-1046.
• Karslı, M. D. (2004). Yönetsel etkililik. (2.Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Kasalak, G.& Aksu, M. B., (2014). Araştırma Görevlilerinin Algıladıkları Örgütsel Desteğin Örgütsel Sinizm ile İlişkisi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(1), 115-133.
• Katz, R. L. (1993). Skills of an effective administrator. Web: www.sostreassoc.com’dan 27.10.2018 tarihinde alınmıştır.
• Kayıkçı, K. (2001). Yönetici yetiştirme sorunu. Milli Eğitim Dergisi, Sayı:150.
• Keçecioğlu, T., C. Çetin ve B. Çapraz (2005). Temel Yetkinliklerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Hayes Lemmerz Jantaş ve İnci Exide Akü Örnekleri, İstanbul: XIII. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı.277-285.
• Kelly, J. (1980). Organizational behaviour: its data, first principles and applications. (Third Edition). Homewood, Ill.: R.D. Irvin.
• Keskin, R., & Pakdemirli, M. N. (2016). Mesleki Aidiyet Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme, Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt: 9 Sayı: 43 Nisan 2016 ISSN: 1307-9581
• Kıran, H. (1991). Çok amaçlı okul ve yönetimi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara.
• Koçel, T. (1998). İşletme Yöneticiliği (6.Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Koka B.R., Madhavan, R. ve Prescott, J.E. (2006), The evolution of interfirm networks: Environmental effects on patterns of network change. Academy of Management Review, 31 (3), 721-737.
• Köybaşı, F. (2016). Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlilik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi (Yayımlanmamış Doktora Tezi) İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı.
• Krueger, N.F. ve Brazeal, D.V. (1994). Entrepreneurial potential and potential entrepreneurs. Entrepreneurship Theory and Practice, 8 (2), 91-104.
• Lambe, C. J., Wittmann, C. M. ve Spekman, R. E. (2001). Social exchange theory and research on business-to-business relational Exchange. Journal of Business-to-Business Marketing, 8, 1-36.
• Lucia, A. and Lepsinger, R. (1999). The art and science of competency models: pinpointing critical success factors in organizations. Jossey-Bass/Pfeiffer. San Francisco.CA.
• Lumpkin, G.T. ve Dess, G.G. (1996). Clarifying the entrepreneurial orientation construct and linking it to performance. Academy of Management Review, 21 (2), 135-172.
• Mayer, R.C., Davis, J.H. ve Schoorman, F.D. (1995). An integrative model of organizational trust. The Academy of Management Review, 20 (3), 709-734.
• Mehra, A., Kilduff, M. ve Brass, D.J. (2001). The social networks of high and self monitors: Implications for workplace performance. Administrative Science Quarterly, 46, 121-146.
• Misra, S. ve Kumar, E.S. (2000). Resourcefulness: A proximal conceptualisation of entrepreneurial behavior. The Journal of Entrepreneurship, 9 (2), 135-154.
• Neffziger, D.W., Hornsby, J.S. ve Kuratko, D.F. (1994). A propesed research model of entrepreneurial motivation. Entrepreneurship Theory and Practice, 14 (3), 29-42.
• Özçelik, O. (2015). Eğitim ve geliştirme. insan kaynakları yönetimi. Yenilenmiş 7. Baskı. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Pfeffer, J. (2010). Güç: Nasıl Kazanılır? Nasıl Elde Tutarsınız? (İ. Çetin, Çev.). İstanbul: MESS Yayınları.
• Plante, R. P. (1990). An administrator will yearn for the classroom myth on reality. Educational Record, 28.
• Riccio, S. (2010). Talent Management in higher education: developing emerging leaders within the administration at private colleges and universities. Lincoln.
• Russell, R. D. (1989). How Organizational culture can help to institutionalise the sprit of innovation in entrepreneurial ventures. Journal of Organizational Change Management, 2 (3), 7-15.
• Schoorman, F.D., Mayer, R.C. ve Davis, J.H. (2007). An integrative model of organizational trust: past, present, and future. Academy of Management Review, 32 (2), 344-354.
• Spencer, L.M. ve Spencer, S.M. (1993). Competence at work: models for superior performance. John Wiley & Sons, New York.
• Şeşen, H. (2010). Öncülleri ve Sonuçları ile Örgüt İçi Girişimcilik: Türk Savunma Sanayinde Bir Araştırma. (Yayınlanmamış doktora tezi). KHO/SAVBEN - Savunma Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Şeşen, H. (2010). Öncülleri ve Sonuçları ile Örgüt İçi Girişimcilik: Türk Savunma Sanayinde Bir Araştırma. (Yayınlanmamış doktora tezi). KHO/SAVBEN - Savunma Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Şişman, M. ve Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Tabancalı E. ve Korumaz M. (2014). Eğitim örgütlerinde yetenek yönetimi. The Journal of Academic Social Science Studies, 25(I),139-156.
• Taymaz, H. (1986). Okul yönetimi ve yönetici yetiştirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 19(1-2).
• Taymaz, H. (1997). Uygulamalı okul yönetimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• TDK (Türk Dil Kurumu). (1983). Türkçe sözlük. (Genişletilmiş 7. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Uyar, G. (2015), Örgütsel Bağlılık ve Motivasyon, T.C. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Uygur, A. (2009), “Örgütsel Bağlılık ve İşe Bağlılık”, (1. Baskı), Barış Platin Kitabevi.
• Yamada, K. ve Eshima Y. (2011). Impact of entrepreneurial orientation: Longitudinal analysis of small technology firms in Japan. Academy of Management Annual Meeting Proceedings, 13, 1148-1156.
• Yardibi, L. (1991). Okul müdürlerinin yönetimsel davranışı ve öğretmen bağlılığı, Yayımlanmamış Doktora Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara.
• Yukl, G., Gordon, A. and Taber, T. (2002). A hierarchical taxonomy of leadership behavior: integrating a half century of behavior research. Journal of Leadership&Organizatonal Studies, 9(1), 15-32, Summer.
• Zahra, S.A. (1991). Predictors and financial outcomes of corporate entrepreneurship: An explanatory study. Journal of Business Venturing, 6 (4), 259-285.