Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımı Modellerinden Rehberli Keşfetme Modelinin Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Fene ilişkin Tutumlarına Etkisi

Yıl 2021, Cilt 41, Sayı 2, 855 - 883, 26.08.2021

Tamer KARAKOÇ Ayşegül ATAMAN

https://doi.org/10.17152/gefad.894583

Öz

Araştırmanın genel amacı; ilköğretim 4. ve 5. sınıf Fen Bilimleri dersinde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımı modellerinden rehberli keşfetme modeli ile geleneksel öğretim yaklaşımına göre işlenen dersin, görme yetersizliği olan öğrencilerin fen dersine ilişkin tutumları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığının belirlenmesidir. Araştırmada deneysel araştırma desenlerinden çok denekli desenlerin içinde yer alan yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın evreni Ankara ili Altındağ ilçesinde bulunan görme engelliler ilköğretim okulu, örneklemi ise deney grubunda (N=20) ve kontrol grubunda bulunan (N=19) toplam 39 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada, öğrencilerin fene ilişkin tutumlarını ölçmek için Geban, Ertepınar, Yılmaz, Altın ve Şahbaz (1994) tarafından hazırlanan "Fen Bilgisi Tutum Ölçeği" kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre; araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının kullanıldığı deney grubundaki öğrencilerin fene ilişkin tutumları, kontrol grubundaki öğrencilere göre anlamlı düzeyde farklılık göstermiştir. Deney grubundaki öğrencilerin cinsiyetlerine, sınıf düzeylerine ve görme düzeylerine fen dersine ilişkin tutumları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Sonuç olarak araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının görme yetersizliği olan öğrencilerin fen dersine ilişkin tutumlarını geliştirmede geleneksel öğretim yaklaşımına göre daha etkili olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımı, Görme yetersizliği olan öğrenci, Rehberli keşfetme modeli, Tutum

Kaynakça

• Akpullukçu, S. (2011). Fen ve teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenme ortamının öğrencilerin akademik başarı hatırda tutma düzeyi ve tutumlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Akpullukçu, S., & Günay, Y. (2013). Fen ve teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenme ortamının öğrencilerin akademik başarı hatırda tutma düzeyi ve tutumlarina etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 14(1), 67-89.
• Aslan, C., & Savaş, M. A. (2020). Görme yetersizliği olan öğrenciler için zeka oyunlarıyla fen eğitimi. Y. Çıkıllı & İ. Yüksel (Ed.), Özel eğitim gereksinimi olan öğrenciler için zeka oyunlarıyla fen eğitimi ve etkinlik örnekleri içinde (s. 107-136). Ankara: Nobel.
• Atalay, S. (2019). Görme engelli 5. sınıf öğrencilerinin Fen dersine yönelik tutum, öz yeterlik ve motivasyonlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Belhan, Ö. (2012). Bilim fen teknoloji kulübünün öğrencilerin fen ve teknoloji okur yazarlığı ve fene yönelik tutumlarına etkisi Yüksel lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Campbell, D. T., & Stanley, J. G. (1996). Experimental and quasi-experimental. Design for research. Ran McNally, Chicago, III.
• Can, Ş., & Dikmentepe, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin fen ve teknoloji dersi ile fen deneylerine yönelik tutumlarının araştırılması (Muğla ili örneği). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 44-58.
• Carin, A. A., Bass, J. E., & Contant, T. L. (2005). Teaching science as inquiry. New Jersey: Prentice Hall.
• Çakır, N. K., Şenler, B., & Taşkın, B. G. (2007). İlköğretim 2. kademe öğrencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarinin belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 637-655.
• Doğruöz, P. (1998). Effect of science process skill oriente lesson on understanding of fluid force concepts. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Esntitüsü, Ankara.
• Erden, E. (2007). Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimi öz yeterlilik inançlarının öğrencilerin fen tutumları ve akademik başarıları üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Esntitüsü, İzmir.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education (Vol. 7). New York: McGraw-Hill.
• Geban, Ö., Ertepınar, H., Yılmaz, G., Altın, A., & Şahbaz, F. (1994, Eylül). Bilgisayar destekli eğitimin öğrencilerin fen bilgisi başarılarına ve fen bilgisi ilgilerine etkisi. I. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu'nda sunulmuş bildiri, İzmir.
• Güden, C., & Timur, B. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimlerine yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi (Çanakkale örneği). International Journal of Active Learning, 1(1), 49-72.
• Güzel-Özmen, R., & Karakoç, T. (2020). Fen bilgisi öğretimi. H. İ. Diken (Ed.), İlköğretimde kaynaştırma içinde (s. 519-556). Ankara: Pegem.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). Tutum değişimine kuramsal yaklaşımlar. İstanbul: İnsan ve İnsanlar.
• Kahyaoğlu, M., & Yangın, S. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının mesleki öz yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 73-84.
• Karakaya, İ. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 57-83). Ankara: Anı.
• Karakoç, T. (2016). Görme yetersizliği olan öğrencilerin araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımı modellerinden rehberli keşfetme modelinin deneysel işlem becerilerine, akademik başarılarına ve fen bilimleri dersine yönelik tutumlarına etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Esntitüsü, Ankara.
• Kaya, H., & Böyük, U. (2011). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin fen ve teknoloji derslerine ve fen deneylerine karşı tutumları. TÜBAV Bilim Dergisi, 4(2), 120-130.
• Kızılaslan, A., & Sözbilir, M. (2017). Görme yetersizliği olan öğrenciler için tasarlanan etkinliğin bilimsel süreç becerilerine göre analizi. SDU International Journal of Education Studies, 4 (2), 86-95.
• Koç, A., & Böyük, U. (2012). Basit malzemelerle yapılan deneylerin fene yönelik tutuma etkisi. Türk Fen Eğitim Dergisi, 9 (4), 102-118.
• Lord, T., & Orkwiszewski, T. (2006). Moving from didactic to inquiry-based instruction in a science laboratory. The American Biology Teacher, 68(6), 342-345.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara.
• Marlow, M. P., & Ellen, S. (1999, March). Science teachers attitudes about inquiry-based science. Paper presented at The Annual Meeting of The National Association for Research in Science Teaching, Boston.
• Mastropieri, M. A., & Scruggs, T. E. (1995). Teaching science to students with disabilities in general education settings. Teaching Exceptional Children, 27(4), 10-13.
• Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD) (2007). PISA 2006 Science Competencies for Tomorrow's World [online]. (23 April 2019), http://www.pisa.oecd.org.
• Okçu, B., Yazıcı, F., & Sözbilir, M. (2016). Ortaokul düzeyindeki görme yetersizliği olan öğrencilerin okuldaki öğrenim sürecine dair görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 51-83.
• Patton, J. R. (1995). Teaching science to students with special needs. Teaching Exceptional Children, 27(4), 4-6.
• Sakar, Ç. (2010). Araştırmaya dayalı kimya öğretiminin öğrencilerin akademik başarı ve tutumları üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Saracaloğlu, A., Kesercioğlu, T., Gökler, J., & Serin, O. (2001, Haziran). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından karşılaştırılması. X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi'nde sunulmuş bildiri, Bolu.
• Schibeci, R. A. (1983). Selecting appropriate attitudinal objectives for school science. Science Education, 67(5), 595-603.
• Sözbilir, M., Zorluoğlu, S. L., Okçu, B., Kızılaslan, A., Gül, Ş., Bülbül, M., & Yazıcı, F. (2017). Görme yetersizliği olan bireylere fen öğretimi. M. Ergun (Ed.), Fen bilimleri öğretiminde yeni yaklaşımlar İçinde (s. 35-66). Ankara: Nobel.
• Uyanık, G. (2017). İlkokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine yönelik tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Türk Bilim Araştırma Vakfı, 10 (1), 86-93.
• Tatar, N. (2006). İlköğretim fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının bilimsel süreç becerilerine, akademik başarıya ve tutuma etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tekin-İftar, E., & Kırcaali-İftar, G. (2006). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Yazıcı, F. (2017). 6. sınıf görme engelli öğrencilere “vücudumuzdaki sistemler” ünitesinde yer alan kavramların öğretimi. Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, T., & Çavuş, M. (2021). Probleme dayalı öğrenmenin 5. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi, 5(1), 1-24.
• Yüksel, İ., & Aslan, C. (2020). Özel eğitim, zeka oyunları ve fen eğitiminde temel kavramlar. Y. Çıkıllı & İ. Yüksel (Ed.), Özel eğitim gereksinimi olan öğrenciler için zeka oyunlarıyla fen eğitimi ve etkinlik örnekleri içinde (s. 1-16). Ankara: Nobel.