Öğretmenlik Mesleğinin Statüsüne Yönelik Algı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 41 Sayı: 2, 1145 - 1172, 26.08.2021

Aida Meirkulova Yücel Gelişli

https://doi.org/10.17152/gefad.905176

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmen ve aday öğretmenlerin öğretmenlik mesleğinin statüsünü nasıl algıladığını belirlemeye yönelik Likert tipli bir ölçek geliştirmektir. Araştırma tarama modelinde betimsel bir özellik göstermektedir. Araştırmanın örneklemini Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) için 319 katılımcı, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) 960 katılımcı oluşturmuştur. Araştırmada ölçeğin kapsam geçerliği (KGO) için uzman görüşüne başvurulmuş, ikinci aşamada ölçeğin yapı geçerliği için Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve ölçeğin faktör yapısını doğrulamak için Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) uygulanmıştır. AFA sonucunda toplam varyansın % 39,298’ini açıklayan, 25 madden oluşan ve 3 faktörden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Ortaya çıkan faktörler; «Öğretmen ve Öğretmenlik Mesleğinin Değeri» (ÖÖMD), «Öğretmenlik Mesleğine Verilen Önem (ÖMVÖ)», «Öğretmenlik Mesleğini Etkileyen Hususlar» (ÖMEH) olarak adlandırılmıştır. Ölçeğin genel Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı .855 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca ölçeğin güveniliği için bağımsız gruplar t-testi sonucunda, alt-üst %27’lik gruplar arasında madde ve faktörlerin ayırt edici olduğu; madde toplam ve madde kalan korelasyon değerlerinin anlamlı olduğu saptanmıştır. Faktörler arasındaki korelasyon katsayısı, ölçeğin tümü için anlamlı bulunmuştur. AFA ile elde edilen üç faktörlü yapı, DFA ile test edilmiştir. Uyum indeksine göre önerilen üç faktörlü yapı doğrulanmıştır. Gerçekleştirilen analizlere göre ölçeğin gerekli psikometrik özelliklere sahip olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik mesleği, Öğretmenlik mesleğinin statüsü, Algı ölçeği

Kaynakça

• Abiev, J. (2006). Pedagoji tarihi. Almatı: Darın yayınevi.
• Akyüz, Y. (2012). Türkiye’de öğretmenlerin toplumsal değişmedeki etkileri. Ankara: Pegem Akademi.
• Ataünal, A. (2000). Öğretmenlik mesleğine giriş veya nasıl bir öğretmen. Ankara: 20 Mayıs Eğitim Kültür ve Sosyal Dayanışma Vakfı Yayını.
• Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi. (2006). Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-III (açıklamalı dizin ile) Baskı: Divan Yayıncılık LTD. ŞTİ.
• Ayre, C. & Scally, A.J. (2014). Critical values for Lawshe’s content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development. 47(1): 79-86.
• Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research (2nd ed.). New York, NY, US: The Guilford Press.
• Ceylan, T. (2011). Toplumsal sistem analizinde toplumsal statü ve rol. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (1), 89-104.
• Cohen R.J., Swerdlik M.E. (2010). Psychological testing and assessment. Boston: McGraw-Hill Companies.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler çok değişkenli istatistik spss ve lisrel uygulamaları. Ankara: PEGEM AKADEMİ.
• DeVellis, R. F. (2017). Ölçek geliştirme: Kuram ve uygulamalar (Çev. Totan, T.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-1: Temel kavramlar ve işlemler. Ankara: Pegem Akademi.
• Fichter, J. (2015). Sosyoloji Nedir. (Çev.Çeleb, N.). Ankara: Anı Yayıncılılık.
• Giddens, A. (2013). Sosyoloji. (Çev. Güzel,C.). İstanbul: 1.Baskı: Kırmızı Yayınları.
• Kartal, M., Bardakçı, S. (2018). SPSS ve AMOS uygulamalı örneklerle güvenirlik ve Geçerlik Analizleri. Ankara: Akademisyen Kitabevi A.Ş.
• Hargreaves, L. (2009) The Status and Prestige of Teachers and Teaching. L.J. Saha, Dworkin, A.G. International Handbook of Research on Teachers and Teaching, 217–229.
• Hoyle, E. (2001) Teaching Prestige, Status and Esteem. Educational Management & Administration, Vol 29(2) 139–152.
• Hu, L.-t., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6 (1), 1-55.
• Tabachnick, B.,Fidell, L. (2007). Using Multivariate Statistics. Amerika-Boston: Pearson Education.
• Tezcan, M. (1992b). Eğitim Sosyolojisi. Ankara: ZİRVE OFSET. ARASTi
• Tezbaşaran, A. (1996). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Yaşlıoğlu M. Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi Cilt: 46, Özel Sayı 2017, 74-85.