Dahi Çocuk Olgusunun İncelenmesi: Sistematik Derleme

Yıl 2021, Cilt: 41 Sayı: 3, 1687 - 1714, 30.12.2021

Sunay Bulgurcu

Öz

On yaşından önce kültürel değer gören bir alanda bir yetişkinin sahip olabileceği profesyonellikte olağanüstü beceri, yetenek ve başarıya sahip birey olarak tanımlanan dahi çocuk son derece ender bir olgudur. Bu sistematik derleme çalışmasında dahi çocuk olarak belirlenmiş bireyleri inceleyen araştırmalara ulaşılması ve bu araştırmaların belli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Dâhil etme ölçütleri (a) ulusal ya da uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış olması (b) İngilizce ya da Türkçe yazılmış olması (c) yetenek alanının çocukluk yılları ya da ergenlik öncesi dönemde ortaya çıkması (d) dahi çocuk/yetişkin katılımcı ile çalışılmış olması ve (e) tam metnine erişim sağlanması olarak belirlenmiş ve 15 makaleye ulaşılmıştır. Araştırmalarda yer alan katılımcılar matematik, müzik, resim, satranç, edebiyat ve astronomi alanında yetenekli otuz erkek ve on kadından oluşmuştur. Üç erkek dâhinin ikinci bir yetenek alanı mevcuttur. Kadınların sayıca daha fazla olduğu tek alan resim olarak belirlenmiştir. Dahi çocuk olgusunun normal üstü zekâ puanı, destekleyici aile, tutku ve çalışma, bellek ve kültürel çevre gibi çok etkenle açıklanabileceği bulunmuş ve ilgili etkenler kişisel ve çevresel etkenler temaları altında değerlendirilmiştir. Dahi çocukların uzun süreli bellek özellikleriyle daha fazla çalışma yapılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dahi çocuk, Sistematik derleme, Kişisel etkenler, Çevresel etkenler

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

• Ataman, A. (2004). Üstün zekâlı ve üstün özel yetenekli çocuklar. M. Şirin., A. Kulaksızoğlu ve A. Bilgili (Eds.), Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi seçilmiş makaleler kitabı (s.155- 168) içinde. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Barrington, D. (1770). Account of a very remarkable young musician. In letter from the honourable Daines Barrington, F. R. S. to Mathey Maty, M. D. Sec. R.S. Philosophical Transactions, 60, 54–64.
• Baumgarten, F. (1930). Wunderkinder: Psychologische untersuchungen. Leipzig: Johann Ambrosius Barth.
• Binet, A. (1892). The latest arithmetical prodigy. Popular Science Monthly,42, 60-70.
• Bloom, B. (1985). Deveoping talent in young people. New York: Ballentine Books.
• Cox, C. (1926). Genetic studies of genius: Vol. II. The early mental traits of three hundred geniuses. Stanford, CA: Stanford University Press.
• Coşkun, B., & Çelikten, M. (2020). Çin Halk Cumhuriyeti eğitim sistemi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(24), 2982-3011. DOI: 10.26466/opus. 669104
• Detterman, D. K., & Ruthsatz, J. M. (1999). Toward a more comprehensive theory of exceptional abilities. Journal for the Education of the Gifted, 22, 148–158.
• DiGiammariion, M. (1990). Functional music skills of persons with mental retardation. Journal of Music Therapy, 27, 209–220.
• Ericsson, K. A., Krampe, R. T., & Tesch-Romer, C. (1993). The role of deliberate practice in the acquisition of expert performance. Psychological Review, 100(3), 363–406. https://doi.org/10.1037/0033-295X.100.3.363 adresinden erişilmiştir.
• Fauvel, J., & Gerdes, P. (1990). African slave and calculating prodigy: Bicentenary of the death of Thomas Fuller. Historia Mathematica, 17(2), 141-151.
• Feldman, D. H. (1984) A follow-up of subjects scor¬ing above IQ 180 in Terman’s “Genetic Studies of Genius.” Exceptional Children, 50(6), 518-523.
• Feldman, D. H. (1987). Extreme giftedness: A bit less mysterious‐an editorial, Roeper Review, (10)2, 72-74, http://dx.doi.org/10.1080/02783198709553088 adresinden erişilmiştir.
• Feldman, D. H. (1993). Child prodigies: A distinctive form of giftedness. Gifted Child Quarterly, 37(4), 188–193. https://doi.org/10.1177/001698629303700408 adresinden erişilmiştir.
• Feldman, D. H., & Goldsmith, L. T. (1986). Nature’s gambit: Child prodigies and the development of human potential. New York: Basic Books.
• Feldman, D. H., & Morelock, M. J. (2011). Prodigies and savants. In R. Sternberg, ve S. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook of intelligence (s. 210–234). New York: Cambridge University Press.
• Goldsmith, L. T. (1987). Girl prodigies: Some evidence and some speculations. Roeper Review, 10, 74-82. http://dx.doi.org/10.1080/02783198709553089 adresinden erişilmiştir.
• Goldsmith, L. T. (2000). Tracking trajectories of talent: Child prodigies growing up. In R. C. Friedman & B. M. Shore (Eds.), Talents unfolding: Cognition and development (s. 89-118). Washington DC: American Psychological Association.
• Gross, M. U. M., & van Vliet H. E. (2005). Radical acceleration and early entry to th college: A review of the research. Gifted Child Quarterly,49(2),154-171.
• Hollingworth, L. S. (1942). Children above IQ 180(S-B): Their origin and development. New York: World Book.
• Howe, M. J. A. (1999). Prodigies and creativity. In R. Sternberg (Ed.), Handbook of creativity (s. 431- 446). New York, NY: Cambridge University Press.
• İlyas, A. (2017). Cumhuriyet’in ideal toplum yetiştirme yolu: 5245 sayılı Harika Çocuk Yasası. Türk İslam Araştırmaları Akademik Araştırmalar Dergisi, 12(23), 165-179
• Jackson, N. E. (2000). Strategies for modeling the development of giftedness in children. In R. C. Friedman ve B. M. Shore (Eds.), Talents unfolding: Cognition and development (s. 27-54). Washington DC: American Psychological Association.
• Leites, N. S. (1960). Intellectual giftedness. Moscow: APN Press.
• Leites, N. S. (1971). Intellectual abilities and age. Moscow: Pedagogica.
• McPherson, G. E. (2006). The child as musician: A handbook of musical development. Oxford, UK: Oxford University Press.
• Milbrath, C. (1998). Patterns of artistic development in children: Comparitive studies of talent. New York, NY: Cambridge University Press.
• Moher, D., Liberati., A., Tezlaff, J., & Altman, D. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta- analyses: The PRISMA statement. British Medical Journal, 339(7716), 332-336.
• Pesenti, M., Seron, X., & Samson, D. (1999). Basic and exceptional calculation abilities in a calculating prodigy: A case study. Mathematical Cognition,5(2), 97-148.
• Révész, G. (1916). Ervin Nyiregyhazi: Psychologische analyse eines musikalisch hervorrangenden kindes. Leipzig: Veit and Company. Reis, S. M., & Renzulli, J. S. (2011). Intellectual giftedness. In R. J. Sternberg ve S. B. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook of ıntelligence (s. 235-252). New York: Cambridge University Press.
• Ruthsatz, J., Ruthsatz, K., & Ruthsatz-Stephens, K. (2014). Putting practice into perspective: Child prodigies as evidence of innate talent. Intelligence, 45, 60–65.
• Sak, U., Öpengin, E., Bal Sezerel, B., Ayas, M. B., Özdemir, N. N., & Demirel, Ş. (2015). Türkiye’de üstün yeteneklilerin eğitiminin eleştirel bir değerlendirmesi. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 5(2) 110-132.
• Schlaug, G., Jancke, L., Huang, Y., & Steinmetz, H. (1995). Increased corpus callosum size in musicians. Neuropsychologica, 33, 1047-1055.
• Shavinina, L. V. (1999). The psychological essence of the child prodigy phenomenon: Sensitive periods and cognitive experiences. Gifted Child Quarterly, 43(1), 25–38.
• Simon, H. A., & Chase, W. G. (1973). Skill in chess. American Scientist, 61(4), 394–403.
• Simonton, D. K. (1999). Talent and its development: An emergenic and epigenetic model. Pscyhological Review,106(3),435-457
• Smith, S. B. (1983). The great mental calculators: The psychology, methods, and lives of calculating prodigies, past and present. New York: Columbia University Press.
• Tannenbaum, A. J. (1983). Gifted children: Psychological and educational perspectives. New York: Macmillan.
• Terman, L. M (1925). Genetic studies of genius: Volume I. Mental and physical traits of a thousand gifted children. Palo Alto, CA: Stanford University Press.
• Treffert, D. A. (2014). Savant syndrome: Realities, myths and misconceptions. Journal of Autism and Developmental Disorder, 44,564-571. https://doi.org/10.1007/s10803-013-1906-8 adresinden erişilmiştir.
• Vandervert, L. R. (2009). The appearance of the child prodigy 10,000 years ago: An evolutionary and developmental explanation. The Journal of Mind and Behavior, 30, 15–32.
• Winner, E. (2000). The origins and ends of giftedness. American Psychologist, 55(1), 159–169