Floods and Turkey

Yıl 2006, Cilt: 26 Sayı: 1, 35 - 50, 01.03.2006

Esin Özcan

Öz

Flood is still one of the most damaging and devastating natural disasters which results in heavy losses of life and property in Turkey as in the rest of the world. The most important aspects of floods are climatic-meteorological factors, geological-geomorphologic factors and the qualities of forests. Floods, 52% of which take place in the Black Sea Region and the rest in the Mediterranean Region and the Marmara Region, most frequently occur during winter, spring and summer months.

Anahtar Kelimeler

Flood, Floods in Turkey

Sel Olayı ve Türkiye

Öz

Sel, Dünya’nın hemen her yerinde olduğu gibi ülkemizde de kolayca afete dönüşerek büyük mal ve can kaybına neden olan bir“doğal tehlike”dir. Selin oluşumu, büyüklüğü ve verdiği zararların boyutu, önemli ölçüde o yerin klimatolojik-meteorolojik, jeolojik-jeomorfolojik, biyolojik özellikleri ve insanların çeşitli etkinlikleriyle doğrudan ilişkilidir. Türkiye doğal özellikleri, sosyo-ekonomik ve kültürel yapısı nedeniyle selin ve sel afetinin çok sık ve yaygın olarak görüldüğü bir ülkedir. İlkbahar sonları ve yaz başları, sel olaylarının daha çok görüldüğü dönemlerdir. Bu dönemdeki seller daha etkili olmakta çoğunlukla da afet boyutuna varmaktadır. Türkiye’de sel olaylarının %51’i ilkbahar sonları ve yaz başlarında yaşanırken, geriye kalanın çok büyük bir kısmı kış, çok az bir kısmı da sonbahar aylarında görülmektedir. Ülkemizde sel olayının en fazla görüldüğü bölgeler ise, sırasıyla Karadeniz, Akdeniz ve Marmara Bölgeleridir. Sellerin %52

Anahtar Kelimeler

Sel, Türkiye de sel olayları

Kaynakça

• Atalay, İ., (1986).Uygulamalı Hidrografya –I, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova-İzmir.
• Balcı, A. N., Öztan, Y., (1987). Sel Kontrolü, Karadeniz Üniv. Orman Fak., Yayın No. 12, Trabzon.
• Bozkurt, S., (1991). Türkiye Tarihi Taşkınları ve Meydana Getirdiği Zararlar, Yağış, Sel, Heyelan Sempozyumu Bildiriler Kitabı (7-9 Ekim, 1991), s. 1-20, Ankara.
• Ceylan, A., (2003). Meteorolojik Karakterli Doğal Afetlerin Zamansal ve Bölgesel Dağılımı, III. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu 19-21 Mart, s:455-465, İstanbul.
• Çelik, H. E., (1991). Bitki Örtüsünün Seller Üzerindeki Etkileri,Yağış, Sel, Heyelan Sempozyumu Bildiriler Kitabı (7-9 Ekim, 1991), s. 310-316, Ankara.
• DMİ, (1974). Ortalama ve Ekstrem Kıymetler Bülteni, Ankara.
• DSİ, (1998). Türkiye Akarsu Havzaları Taşkın Yıllığı, Ankara.
• Doğu, A.F., Çiçek, İ., Gürgen, G., (1986). 23 Haziran 1988 Çatak Heyelanı (TrabzonMaçka), Atatürk Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Coğrafya Araştırmaları, Cilt 1, Sayı 1, s. 103-109, Ankara.
• Gafur, A., (1986). Sosyo- Ekonomik Bakış Açısından Sel ve Taşkınların Sebep olduğu Felaketlerden Korunma ve Kontrolü, DMİ Dergisi, Sayı 26,s.64-71, Ankara.
• Gafur, A., (1986). Sosyo- Ekonomik Bakış Açısından Sel ve Taşkınların Sebep olduğu Felaketlerden Korunma ve Kontrolü, DMİ Dergisi, Sayı 27,s.38-45, Ankara.
• Gemmel, K., (1998). Fırtınalar ve Kasırgalar (Çeviri: Utku Sümer), TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, Nurol Matbaacılık, Ankara.
• Günay, T., (1991). Türkiye’de Toprak Aşınımı, Sel ve Heyelan Olayları İle Ormansızlaşma ve Yanlış arazi kullanımları arasındaki İlişkiler. Yağış, Sel, Heyelan Sempozyumu Bildiriler Kitabı (7-9 Ekim, 1991), s. 232-238, Ankara.
• Kömüşçü, A. Ü., Ceylan, A., (2004). Yağış Şiddeti ve Tekerrür Periyotlarına Göre Türkiye’de Sel ve Taşkın Oluşumuna Eğilimli Alanların Belirlenmesi, IV. Ulusal Hidroloji Kongresi, 23-25 Haziran 2004, İTÜ Süleyman Demirel Kültür Merkezi, İstanbul.
• Sezer, L.İ., (1997). İzmir’de 3-4 Kasın 1995 Karşıyaka Çiğli Yağış-Sel Felaketinin Meteorolojik-Klimatolojik Özellikleri ve Yağış Tekerrür Analizi, Meteorolojik Karakterli Doğal Afetler Sempozyumu (7-9 Ekim 1997) Kitabı, s. 277-291, Ankara.
• Sür, Ö., (1972). Heyelan Olaylarına Sebep olan Faktörler ve Bunların Türkiye’de Etkili bulunduğu Alanlar, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı 1-2, S. 215-223, Ankara.
• Şahin,C., (1991). Türkiye Afetler Coğrafyası. Gazi Üniv. Yay. No: 172, Gazi Eğitim Fakültesi Yay. No: 21, Ankara.
• Şahin, C., Karabağ, S., (1998).Sel-Su Baskınları ve Türkiye’deki Durumu, G.Ü. Eğit.Fak.Der. S:1, s:23-43, Ankara. Şahin, C., Sipahioğlu, Ş., (). Doğal Afetler ve Türkiye, Gündüz Eğitim Yayıncılık, Ankara, 2003.
• Ünaldı, Eser, Ü., (2003). Erciyes Dağının Fiziki Coğrafyası, Çantay Kitabevi, İstanbul,.