Tarihin Ruhu Belgeselinin Tarih Öğretimi Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt 42, Sayı 1, 957 - 995, 28.04.2022

Yusuf Ziya AKTAŞ

https://doi.org/10.17152/gefad.862357

Öz

TRT 2 ekranlarında 2019 yılında yayınlanmaya başlayan “Tarihin Ruhu” belgeseli tarih öğretimi açısından önemli bir materyal olarak değerlendirilebilir. Belgesel yakın tarihimizin önemli olaylarına ve şahıslarına ışık tutması açısından değerli görüntüler içermektedir. Bu bağlamda tarih öğretiminde birincil kaynak olarak kullanabileceğimiz bu türden arşiv filmleri, öğrencinin zihninde geçmişe olan bilinmezliği ve soyutluğu, somutlaştıracak, ilgi ve merak uyandıracaktır. Şimdiye dek 52 bölümü yayınlanmış olan belgeselin özellikle Tarih, Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük derslerinde pek çok konunun aktarımında faydalı olacağı öngörülmektedir. Yerli ve yabancı arşiv kaynakları kullanılarak hazırlanan Tarihin Ruhu belgeseli, yalnızca arşiv filmlerini sunmakla kalmamış, bir tarihçi titizliği ile görüntülerin nasıl analiz edilebileceğini, görsel kaynağa ne tür sorular sorulması gerektiğini de izleyicisine aktarmaktadır. Belgeselde dönemin görüntülerinin yanı sıra fotoğraf ve gazete gibi birinci elden kaynaklarından yararlanılmıştır. Edinilen bilgiler mukayeseli bir şekilde incelenerek izleyiciye sunulmaktadır. Tarihin Ruhu belgeseli tarih öğretimi açısından derslerde kullanılması gereken önemli bir materyaldir.

Anahtar Kelimeler

Tarihin ruhu, Arşiv filmleri, Tarih eğitimi

Evaluation on The Documentary of Tarihin Ruhu in View of the History Teaching

Öz

The documentary named as The Spirit of History which is started running in 2009 in channel TRT 2 is thought to be an important material in teaching of history. This documentary contains very important images it sheds light on important events and people of our recent history. In this context this kind of archive films can be used as a primary source in teaching of history and arise curiosity and interest of students, because it can concretize the abstractness and unknown of their mind. It is predicted that this documentary which is broadcasted 52 episodes on the channel is very important in teaching of History and Republic of Turkey Revolution History and Kemalism. The documentary of the spirit of history is not only present an archive films but also conveys to the audience how to analyse the images with the meticulousness of historian. This documentary is prepared by using domestic and foreign archive source. The primary source as newspaper and photos of that period are used in documentary obtained information presents to the audiences as comparatively. The Spirit of History is an important material to use in history lessons.

Anahtar Kelimeler

Tarihin ruhu, Archive films, Teaching history

Kaynakça

• Acun, F. (2004). Görsellik ve yakın dönem tarihi araştırmalarında kullanımı. Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, (18), 95-118.
• Akbaba, B. (2003). Tarih öğretiminde fotoğraf kullanımı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akbaba, B. (2005). İnkılâp tarihi öğretiminde fotoğraf kullanımı. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 65-78. Akbaba, B. (2005). Tarih öğretiminde fotoğraf kullanımı. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 185-197.
• Akbaba, B. (2009). Atatürk ilkeleri ve inklap tarihi öğretiminde çoklu ortam kullanımının akademik başarı ve tutumlara etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi),Gazi Üniversitesi: Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akıncı, A. (2011). Ilköğretim sosyal bilgiler öğretiminde temsili resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aktekin, S. & Çoban, Z. (2012). Tarih derslerinde tarihi film ve dizilerin kullanımına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri: Trabzon örneği. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 7(13), 141-160.
• Altun, A. (2010). Tarih öğretiminde mizah ve karikatür, İçinde M. Safran (Ed.). Tarih nasıl öğretilir. (ss.272-284),İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Andreetti, K. (1993). Teaching History from Primary Evidence. London: David Fulton.
• Ata, B. (2002). Tarih derslerinde “dokümanlarla öğretim” yaklaşımı. Türk Yurdu, (175), 80-86.
• Demircioğlu, İ. H. (2007). Tarih öğretiminde filmlerin yeri ve önemi. Bilig, 42, 77-93.
• Fogarty, R. J. (2012). How to teach thinking skills within the common core: 7 key student proficiencies of the new national standards. Solution Tree Press.
• Heıtzzman, W. R. (1979). The newspaper in the classroom. what research says to the teacher. Washington: National Education Association.
• Işık, H. (2008). Tarih öğretiminde doküman kullanımının öğrencilerin tarihsel düşünme becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• MEB (2018). Orta öğretim tarih dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=344.
• MEB (2018). Orta öğretim inkılâp tarihi ve atatürkçülük dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=346.
• MEB (2018). Orta öğretim çağdaş türk ve dünya tarihi dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=337.
• MEB (2018). 8.Sınıf İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=355.
• MEB (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354.
• Öztaş, S. (2007). Tarih öğretimi ve filmler: tarih öğretiminde film kullanımının öğrenci başarısı üzerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Öztaş, S. (2008) Tarih öğretimi ve filmler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 543-556.
• Öztaş, S. (2015). Tarih öğretiminde tarihî film ve tarihî dizilerin kullanılmasına ilişkin tarih bölümü öğrencilerinin görüşleri (Kırklareli Üniversitesi örneği). Turkish History Education Journal, 4(2), 1-37.
• Öztaşkın, Ö. B. (2013). Sosyal bilgiler derslerinde belgesel film kullanımının akademik başarıya ve bilinçli farkındalık düzeylerine etkisi. Eğitim bilimleri araştırmaları dergisi, 3(2), 147-162.
• Palaz, T. (2010) İlköğretim 8. sınıf inkılâp tarihi ve atatürkçülük dersinde karikatür kullanımının öğrenci başarısına ve derse karşı tutumuna etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Stradling, R. (2003). 20. yüzyıl avrupa tarihi nasıl öğretilmeli (Çev. Ayfer Ünal), İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Şimşek, A. (2003). Tarih öğretiminde görsel materyal kullanımı. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 141-155.
• Thompson, K., & Austin, H. (2014). Examining the evidence: Seven strategies for teaching with primary sources. Capstone Classroom.
• Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.(2002). Avrupa Konseyi Değişime Çağırıyor. (Çev. Eda Cerrahoğlu), Toplumsal Tarih, (100), 58-59.
• Tangülü, Z. (2011). 8.sınıf Türkiye Cumhuriyeti inkılâp tarihi ve Atatürkçülük dersinde gazete kullanımı ve buna ilişkin öğretmen görüşleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yahşi, İ. (2011). Tarih Öğretiminde Gazete Kullanımın Çok Perspektifliğe Etkisi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Anabilim Dalı Tarih Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Yıldırım, A ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.