Özel Gereksinimli Göçmen Çocuklara Sunulan Eğitim Hizmetleri: Amerika Birleşik Devletleri Ve Türkiye Karşılaştırması

Yıl 2022, Cilt: 42 Sayı: 1, 395 - 421, 28.04.2022

Serra Hatipoglu

https://doi.org/10.17152/gefad.958041

Cited By: 2

Öz

Göçmen çocuklar, dünyadaki göçmen nüfusu içerisinde büyük bir paya sahiptir. Bütün dünyada olduğu gibi Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki göçmen nüfus içerisinde de çocuklar ve kadınlar ağırlıktadır. Dünya çapında okul ve özel eğitim hizmetlerine erişim, özel ihtiyaçları olan birçok çocuk için oldukça zordur. Özel ihtiyaçları olan göçmen çocuklar, çifte dezavantajları nedeniyle daha fazla zorlukla karşılaşmaktadır. Ancak göçmen çocuklar, özellikle de özel eğitime ihtiyacı olanlar hakkında çok az şey bilinmektedir. Bu çalışmada, literatür taraması metodu kullanılarak, Türkiye ve ABD'de özel gereksinimli göçmen çocukların hakları ve özel eğitim hizmetlerine erişimleri önündeki engeller tartışılmaktadır. Politika geliştirme ve uygulama açısından, özel eğitim hizmetlerine erişimin önündeki engellere yönelik sunulan genel çözüm önerilerinin yanı sıra, yüksek ebeveyn kültürleşmesinin önemi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göçmen, Özel eğitim, Politika, Özel gereksinimi olan çocuk

Educational Servıces Provıded to Immigrant Children With Special Needs: Comparison of the USA and Turkey*

Öz

The population of immigrant children has a large share of the immigrant population in the world. Likewise, children and women predominate in the immigrant population in Turkey and the United States. Access to school and special education services worldwide is a challenge for many children with special needs. Immigrant children with special needs face more challenges because of their doubled disadvantages. However, little is known about immigrant children, especially those in need of special education. Using a literature review, the rights, and barriers to access of immigrant children with special needs in Turkey and the US were discussed. In terms of policy development and implementation, the importance of higher parental acculturation in front of barriers to access to special education services is discussed as a solution as well as suggestions for general solutions.

Anahtar Kelimeler

Immigrant, Special education, Policy, Children with special needs.

Kaynakça

• Abraído-Lanza, A. F., Armbrister, A. N., Flórez, K. R., & Aguirre, A. N. (2006). Toward a theory-driven model of acculturation in public health research. American journal of public health, 96(8), 1342-1346.
• Adıgüzel, Y. (2017). Göç ve göç sonrası Türkiye’de mevcut durum. Karasu, N., Göv, E. & Bağrıaçık, T. (Ed.), (s. 64-130) içinde. Özel Eğitim Hizmetleri Kılavuz Kitabı, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Adıgüzel, S. (2019). Göçmen çocuğun eğitim hakkı. Beykent Üniversitesi, Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(5), 27-51.
• Akay, S., Hamamcı, Z., & Kurt, M. (2018). Suriyeli öğrencilerle çalışan psikolojik danışmanların yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara ilişkin uyguladıkları çözüm yollarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 23- 47.
• Alonso-Zaldivar, R., Knickmeyer, E., Ben Fox, E. S., Lee, M., & Boak, J. (2021). Biden’s first act: Orders on pandemic, climate, immigration.
• Alpaslan, S. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin Suriyeli öğrenciler hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı İlköğretim Tezli Yüksek Lisans Programı, Antalya.
• Aydın, S. (2020). Zorunlu eğitim çağındaki mülteci öğrencilerin eğitime entegrasyonu: Kanada örneği. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi (ULED), 2(2), 1-18.
• Baker, E., & Hatipoglu, S. (2019). Migration, Emigration, and Immigration: Macmillan Reference USA/Gale, a Cengage Company.
• Basık, R. (2018). Özel gereksinimli mülteci çocuklar ve ilgili eğitim personelinin durumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Özel Eğitim Ana Bilim Dalı. Lefkoşa.
• Berry, J. W. (1997). Article Immigration, Acculturation, and Adaptation. Applıed Psychology: An Internatıonal Revıew, 1, 5-68.
• Boskey, E. (2018). What Does It Mean to Be Cisgender? Cisgender and Transgender Are Ways of Expressing Gender Identity. Retrieved from https://www.verywellhealth.com/what-does-it-mean-to-be-cisgender-3132607
• Bourgonje, P. (2010). Education for refugee and asylum seeking children in OECD countries. Education international, 50, 1-12.
• Boyle, C. A., Boulet, S., Schieve, L. A., Cohen, R. A., Blumberg, S. J., Yeargin-Allsopp, M., Kogan, M. D. (2011). Trends in the prevalence of developmental disabilities in US children, 1997–2008. Pediatrics, 127(6), 1034-1042.
• Brunner, L., & Colarelli, S. M. (2010). Immigration in the twenty-first century: A personnel selection approach. The Independent Review, 14(3), 389-413.
• Chishti, M., & Bolter, J. (2021). Border Challenges Dominate, But Biden’s First 100 Days Mark Notable Under-the-Radar Immigration Accomplishments.
• Cooc, N., & Kiru, E. W. (2018). Disproportionality in special education: A synthesis of international research and trends. The Journal of Special Education, 52(3), 163-173.
• Coşkun, İ., & Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyelilerin eğitiminde yol haritası fırsatlar ve zorluklar. İstanbul: SETA Yayınları.
• Coşkun, İ. & Emin, M., N. (2018). Türkiye’de göçmenlerin eğitimi: Mevcut durum ve çözüm önerileri. İstanbul: İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği.
• Fortuny, K., & Chaudry, A. (2011). A comprehensive review of immigrant access to health and human services. Washington, DC: Urban Institute.
• Gildersleeve, R. E., Rumann, C., & Mondragón, R. (2010). Serving undocumented students: Current law and policy. New Directions for Student Services, 2010(131), 5-18.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü [GİGM]. (2018). Göç İstatistikleri, Geçici Koruma. Web: http://www.goc.gov.tr/icerik6/gecicikoruma_363_378_4713_icerik
• Hall, E., & Cuellar, N. G. (2016). Immigrant health in the United States: A trajectory toward change. Journal of Transcultural Nursing, 27(6), 611-626.
• Hatton, T. J., & Williamson, J. G. (1992). What drove the mass migrations from Europe in the late nineteenth century? : National Bureau of Economic Research Cambridge, Mass., USA.
• Hibel, J., & Jasper, A. D. (2012). Delayed special education placement for learning disabilities among children of immigrants. Social Forces, 91(2), 503-530.
• IDEA. (2004). The Individuals with Disabilities Education Act. Section 1400.
• IDEA. (2010). Thirty-five Years of Progress in Educating 35 YEARS Children With Disabilities Through IDEA. Retrieved from Available at: http://www2.ed.gov/about/offices/list/osers/idea35/history/idea-35-history.pdf
• Kandemir, M. (2018). Türkiye ve Kanada mülteci politikalarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karasu, N., Baydık, B., Aykut, Ç., Gürgür, H., Atbaşı, Z., Koç, H. & Kol, Ç. (2017). MEB Özel Eğitim Hizmetleri. Karasu, N., Göv, E. & Bağrıaçık, T. (Ed.), (s. 64-130) içinde. Özel Eğitim Hizmetleri Kılavuz Kitabı, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Kargın, T. (2004). Baş makale: Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitiim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13.
• Kargın. T. (2006). Kaynaştırma: Temel Kavramlar, Tarihçe ve İlkeler. Sucuoğlu, B. & Kargın, T. (Ed.), (s.27-72) içinde. İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları Yaklaşımlar Yöntemler Teknikler, İstanbul: MORPA.
• Kaya, S. & Öz, A., Ş. (2020). Göç Eden Çocuklar Özel Eğitime İhtiyaç Duyar mı? Demir, R. (Ed.), (s.3-29) içinde. Çeşitli Açılardan Göç ve Eğitim: Multidisipliner Bir Çalışma, Ankara: İKSAD Publishing House.
• Kim, J. (2013). Unheard Voices: Korean Immigrant Mothers' Experiences with the United States Special Education System. ProQuest LLC.
• Lipkin, P. H., & Okamoto, J. (2015). The Individuals with Disabilities Education Act (IDEA) for children with special educational needs. Pediatrics, 136(6), e1650-e1662.
• Martin, P. L., & Midgley, E. (2003). Immigration: shaping and reshaping America.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2014). Yabancılara Yönelik Eğitim-Öğretim Hizmetleri Genelgesi. Ankara.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. 07/07/2018 Tarihli ve 30471 Sayılı Resmî Gazete.
• Morales, S. (2015). Nuestras escuelas: A grounded theory study of the barriers to family involvement in special education faced by undocumented Mexican immigrant families: New Mexico State University.
• Nicholson, M. D., & Team, C. I. (2017). The facts on immigration today: 2017 edition. Center for American Progress, April, 20.
• Pearce, E. (2017). ‘Ask Us What We Need’: Operationalizing Guidance on Disability Inclusion in Refugee and Displaced Persons Programs.
• Reilly, R. (2008). Disabilities among refugees and conflict-affected populations: Women's Refugee Commission (formerly Women's Commission for Refugee Women)
• Tanrıkulu, F. (2017). Türkiye’de yaşayan Suriyeli çocukların eğitim sorunu ve çözüm önerileri. Liberal Düşünce Dergisi, 22(86), 127-144.
• Turan, S. & Özen, H. (2013). Dokümanlardan Verilerin Toplanması. S., B. Merriam, S., M. (Ed.), (s.131-155) içinde. Qualitative Research A Guide to Desing and Implementation. Ankara: Nobel Yayın.
• TÜİK (Türkiye İstatisitik Kurumu), (2010). Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması 2010. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı-Türkiye İstatistik Kurumu. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası.
• Türkiye Özürlüler Araştırması (2002). Türkiye Özürlüler Araştrması. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı-Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası 2009.
• UN. (2021). International Migration 2020 Highlights. Retrieved from https://www.un.org/en/desa/international-migration-2020-highlights
• UNHCR. (2018). UNHCR. Retrieved from http://www.unhcr.org/tr/18778- grandi-urges-aid-turkeys-refugee-hosting-effort.html
• UNHCR, & USA. (2016). UNHCR viewpoint: ‘Refugee’ or ‘migrant’ – Which is right? Retrieved from https://www.unhcr.org/news/latest/2016/7/55df0e556/unhcr-viewpoint-refugee-migrant-right.html
• UNHCR. (2013). UNHCR's Mental Health and Psychosocial Support. [Global Review]. USA for UNHCR: The UN Refugee Agency. What is a refugee. Retrieved from https://www.unrefugees.org/refugee-facts/what-is-a-refugee/
• Uyanık, A. (2019). Mülteci öğrencilerin eğitim gördüğü okullardaki rehberlik ihtiyaçlarının rehber öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Williamson, R. L., & Çetin, B. (2019). The Participation of Refugee Children with Disabilities in Educational Options in Turkey: A Systematic Review. International Journal of Educational and Pedagogical Sciences, 13(6), 899-904.
• WHO. (2011). Mental Health Atlas 2011. Retrieved from https://applications.emro.who.int/dsaf/emropub_2013_1578.pdf
• Yalçın, C. (2004). Göç Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yazıcıoğlu, T. (2018). Kaynaştırma uygulamalarının tarihsel süreci ve Türkiye’de uygulanan kaynaştırma modelleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 8(1), 92-110.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, A. (2015). Uluslararası göç ve Türkiye: Türkiye’deki çocuk göçmenler ve sığınmacı ailelere tanınan haklar ve daha iyi uygulamalar için öneriler. Akademik Bakış Dergisi, 49, 475-493.