Samples of Children's Literature Works for Teaching Values in Social Studies 4th Grade Curriculum

Yıl 2022, Cilt: 42 Sayı: 2, 1497 - 1534, 29.08.2022

Esra Üçarkuş Kübra Tuğçe Bingöl

https://doi.org/10.17152/gefad.989833

Cited By: 1

Öz

The aim of this study is to suggest children's literature works in accordance with the values of 7
learning areas in the 4th grade social studies curriculum. For this purpose, the children's
literature works of Timaş, Genç Hayat, Taze Kitap, Cezve and Doğan Egmont publishing houses,
which were determined by the opinions of 32 teachers, were examined within the scope of social
studies, values, class and age criterias. The data of this study, which was carried out with the document analysis method, were analyzed with descriptive analysis. As a result of the research, it
has been determined that there are books suitable for the value of each learning area. It has been
determined that there are works of children's literature related to the value of sensitivity to
cultural heritage the most, and the works of the value of giving importance to family unity and
savings are the least. Based on this study, it can be suggested to examine the children's literature
works of publishing houses in the context of the values that are aimed to be gained in the
curriculum of different classes. It can also be suggested to use these works together with the value
teaching approaches of the classroom teachers who take the social studies course.

Anahtar Kelimeler

Children, Value education, Social studies, Document analysis

Sosyal Bilgiler 4. Sınıf Öğretim Programındaki Değerlerin Öğretimine Yönelik Örnek Çocuk Edebiyatı Eserleri

Öz

Bu çalışmanın amacı, 4. sınıf sosyal bilgiler öğretim programında yer alan 7 öğrenme alanının
değerlerine uygun örnek çocuk edebiyatı eserleri önermektir. Bu amaç doğrultusunda 32
öğretmenin görüşleri ile belirlenen Timaş, Genç Hayat, Taze Kitap, Cezve ve Doğan Egmont
yayınevlerinin çocuk edebiyatı eserleri sosyal bilgiler, değerler, sınıf ve yaş ölçütü kapsamında
incelenmiştir. Doküman analizi metoduyla gerçekleştirilen bu çalışmanın verileri, betimsel analiz
ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, her öğrenme alanının değerine uygun kitapların olduğu
tespit edilmiştir. En fazla kültürel mirasa duyarlılık değeri ile ilgili çocuk edebiyatı eserlerinin
olduğu, en az ise aile birliğine önem verme ve tasarruf değerine yönelik eserlerin olduğu tespit
edilmiştir. Bu çalışmadan hareketle, yayınevlerinin çocuk edebiyatı eserlerinin farklı sınıfların
öğretim programında kazandırılması amaçlanan değerler bağlamında incelenmesi önerilebilir.
Bu eserleri sosyal bilgiler dersine giren sınıf öğretmenlerinin değer öğretim yaklaşımları ile
birlikte kullanmaları da önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk edebiyatı, Değer eğitimi, Sosyal bilgiler, Doküman analizi

Kaynakça

• Akay, İ. (2018). Ahmet Yılmaz Boyunağa’nın çocuk romanlarında yer alan kök değerler. Turkish Studies, 13(28), 1-30. Doi: 10.7827/TurkishStudies.14430
• Aktan, O. & Kılıç, A. (2015). Sosyal bilgiler öğretim programındaki değerleri 100 temel eserde bulunan değerlerin destekleme durumu. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(30), 7-68. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ded/issue/29166/312328 adresinden erişilmiştir.
• Arısoy, E. (2014). Ayla Çınaroğlu’nun çocuk romanlarında dilin kullanımı ve evrensel değerler. (Yayımlanmamış yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Bacanlı, H. (2006). Duyuşsal davranış eğitimi. Ankara: Nobel Yayın.
• Bulut, K. (2021). Ayla Kutlu’nun ‘merhaba sevgi’ adlı çocuk romanının değerler eğitimi ve on kök değer açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 57, 248-272. Doi: 10.21764/maeuefd.771465
• Bütün Kar, E. (2018). Sosyal bilgiler öğretiminde kanıt ve edebi eserlerin kullanımı.
• Çalışkan, H. & Kılcan, B. (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi (284-310) içinde. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Calp, Ş. & Calp, M. (2019). Küçük kara balık ve küçük prens kitaplarının Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’ndaki temel beceriler, değerler ve 4. sınıf kazanımları açısından incelenmesi. SETSCI Proceedings, 4(4), 61-69. http://www.set-science.com/manage/uploads/ISAS2019 EDS_0041/SETSCI_ISAS2019-EDS_0041_006.pdf adresinden erişilmiştir.
• Çalışkan, A. (2016). İlköğretim 100 temel eser içerisinde yer alan dünya edebiyatına ait eserlerin değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Dilidüzgün, S. (2018). Çağdaş çocuk yazını: Yazın Eğitimine Atılan İlk Adım (3. Baskı) Ankara: Tudem Yayınları.
• Edgington, W. D. (2002) To promote character education, use literature for children and adolescents. The Social Studies, 93(3), 113-116, Doi:10.1080/00377990209599893
• Eryeşil, O. (2015). Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın çocuk şiirlerinde evrensel değerler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Üniversitesi, Ankara.
• Genç, H. N. (2019). Çocuk yazını ürünü “mor dinazor kıvılcım” serisinde değerler eğitimi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 7(1), 25-36. Doi: 10.35233/oyea.450332
• Güran Yiğitbaşı, K. (2018). Çocuk yayınları ve dışa açılım. Ankara: Çizgi Kitabevi.
• Gürsoy Tavuş, Z. (2015). Gülten Dayıoğlu’nun hikâyelerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Halstead, J. M. (2005). Values and values education in schools. In J. M. Halstead & M.
• J. Taylor (Eds.), Values in education and education in values (pp.1-13). London: The Falmer Press.
• İpek, D. (2017). Çok satılan yazınsal çocuk kitaplarında evrensel değerler üzerine bir inceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İpşiroğlu, Z. (2007). Çocuk yazını eleştirisi. S. Sever (Yay.Haz.), Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi (COGEM) 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 173-176) içinde. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Kantar, Ş. (2014). İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde 100 temel eser yoluyla değerler eğitimi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Karagöz, B. (2017). Emin Özdemir’in çocuk kitaplarına değerler eğitimi bağlamında bir bakış: bir çözümleme çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 63-85. Doi: 10.30794/pausbed.414620
• Karatay, H. (2011). Karakter eğitiminde edebi eserlerin kullanımı. Turkish Studies, 6(1), 1439-1454. https://turkishstudies.net/turkishstudies mod=makale_tr_ozet&makale_id=149 49 adresinden erişilmiştir.
• Kavaklı, T. (2019). Mavisel Yener’in masal kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Kavcar, C. (1982). Edebiyat ve eğitim. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Kuru, H. (2018). Hamdullah Köseoğlu’nun “küçük balık” adlı çocuk kitabında değerler ve dil zenginliği. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(13), 211-221. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gusbd/issue/36957/373843 adresinden erişilmiştir.
• Kuru, H. & Keklik, S. (2016). Ayşe Yamaç’ın çocuk romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 217-237. http://sosbilder.igdir.edu.tr/Makaleler/758666199_12_Kuru_(217-237).pdf adresinden erişilmiştir.
• Leming, J. S. (1997). Whither goes character education? Objectives, pedagogy, and research in education programs. Journal of Education, 179(2), 11-34. https://doi.org/10.1177/002205749717900203
• Leming, J. S. (2000). Tell me a story: An evaluation of a literature-based character education programme, Journal of Moral Education, 29(4), 413-427, Doi:.1080/71367938810
• Leming, J. S. (1981). Curricular effectiveness in moral/values education: A review of research. Journal of Moral Education, 10(3), 147-164, Doi:10.1080/0305724810100301
• McGowan T. & Guzzetti, B. (1991). Promoting social studies understanding through literaturebased instruction, The Social Studies, 82(1), 16-21, Doi:10.1080/00377996.1991.9958300
• Memişoğlu, S. (2019). Türkçe öğretiminde değerler eğitimi bağlamında Refik Halid Karay’ın hikâyelerinin analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Otmar, Ö. (2017). Yalvaç Ural’ın çocuk yapıtlarının evrensel değerler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Öztürk, H. (2013). İlköğretim 100 temel eserdeki manzum metinlerde değerler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Öztürk, C. & Otluoğlu, R. (2002). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller. Ankara: Pegem.
• Pilav, S. & Orhan, M. (2020). 6 – 12 Yaş Grubu TÜBİTAK çocuk kitaplarının değerler eğitimi yönünden incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 434-453. Doi: 10.18026/cbayarsos.759891.
• Savage, M. K. & Savage, T. V. (1993) Children's literature in middle school social studies, The Social Studies, 84(1), 32-36. Doi: 10.1080/00377996.1993.9956244
• Sever, S. (2019). Çocuk ve Edebiyat (10. Baskı). Ankara: Tudem Yayınları.
• Superka, D. P., Ahrens, C., Hedstrom, J. E., Ford, L. J. & Johnson, P. L. (1976). Values education sourcebook: Conceptual approaches, material analyses and an annotated bibliography. Colorado: Social Science Education Consortium, ERIC Clearinghouse for Social Studies/Social Science Education.
• Şahin, T. G. & Bayrak, Ö. (2020). Birsen ekim özen’in çelebi zinciri adlı eserinin değerler eğitimi ve türkçe ders kitaplarında yer alan temalara uygunluk açısından incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 775-798. Doi: 10.33437/ksusbd.755557
• Şimşek, Ş. (2015). Kemalettin Tuğcu’nun romanlarında değerler eğitimi. International Journal of Humanities and Education, 1(1), 79-104. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/357542 adresinden erişilmiştir.
• Şirin, M. R. (2019). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış –Çocuk edebiyatı nedir ne değildir?- (2. Baskı). İstanbul: Uçan At Yayınları.
• Şirin, M. R. (2000). 99 soruda çocuk edebiyatı. (3. Baskı). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Tahirova, K. (2019). Abdulla Şaik'in eserlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Tillman, D. (2014). 8-14 yaş grubu öğrencileri için yaşayan değerler eğitimi etkinlikleri. (Çev. Aktepe, V.). Konya Eğitim Yayınevi.
• Üstündağ, A. (2017). 8-10 yaş çocuklarına yönelik çocuk kitaplarının değerler açısından incelenmesi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 62, 1-10. https://asosindex.com.tr/index.jsp?modul=journalvolumeissue& volume=-&issue=62&year=2017&journal-id=410 adresinden erişilmiştir.
• Veugelers, W. (2000). Different ways of teaching values, Educational Review, 52(1), 37-46. Doi: 10.1080/00131910097397
• Yalçın, A. & Aytaş, G. (2014). Çocuk edebiyatı. (7. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yel, S. & Aladağ, S. (2015). Sosyal bilgilerde değerlerin öğretimi. Safran, M. (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi. (s. 120-150) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Yeniay, S. (2019). Behiç Ak’ın hikâyelerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yılmaz, A. (2018). Değerler eğitimi bağlamında Aytül Akal’ın çocuk romanları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü