Family, Women and Religion in the Teaching of Ideological Sociology: A Content Analysis of Necmettin Sadak’s Book “Toplumbilim”

Yıl 2023, Cilt: 43 Sayı: 3, 1837 - 1864, 30.12.2023

Kadir Sain Beyhan Zabun

https://doi.org/10.17152/gefad.1375360

Öz

Education, as a social phenomenon, interacts with political, social, cultural and economic factors that shape society. Education plays an important role in integrating new generations into society by contributing to the cultural and political norms of the society. At this point, the political socialization function of education comes to the fore. Political socialization refers to the process of directing individuals to participation in political processes and adoption of the political culture of a society. This process involves the individual learning and internalizing the political values, beliefs, norms and behaviours of the society through his/her family, school, media and other social environments, starting from childhood. In the current study, within the context of the political socialization function of education, the book “Toplumbilim” written by Necmettin Sadak and used as one of the high school sociology textbooks of the Republican Era, was analyzed by focusing on the issues of family, women and religion. As a result of the analysis, it was determined that the book was used as a tool of ideological indoctrination.

Anahtar Kelimeler

Sociology Teaching, Political Socialization, Necmettin Sadak, The Book “Toplumbilim”

İdeolojik Sosyoloji Öğretiminde Aile, Kadın ve Din: Necmettin Sadak’ın Toplumbilim Kitabı Üzerine Bir İçerik Analizi

Öz

Toplumsal bir olgu olarak eğitim toplumu şekillendiren siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik faktörlerle etkileşim içindedir. Eğitim bir toplumun kültürel ve siyasal normlarına katkıda bulunarak yeni nesillerin topluma entegre olmasında önemli bir rol oynar. Bu noktada, eğitimin siyasal toplumsallaştırma işlevi ön plana çıkmaktadır. Siyasal toplumsallaştırma, bireylerin siyasi süreçlere katılmaya yönlendirilmesi ve bir toplumun siyasi kültürünü benimseme sürecidir. Bu süreç, bireyin çocukluktan itibaren ailesi, okulu, medya ve diğer sosyal çevreler aracılığıyla toplumun politik değerlerini, inançlarını, normlarını ve davranışlarını öğrenerek içselleştirmesini kapsar. Bu çalışmada, eğitimin siyasal toplumsallaştırma işlevi bağlamında, Cumhuriyet Dönemi’nin lise sosyoloji ders kitapları arasında yer alan ve Necmettin Sadak tarafından yazılan Toplumbilim kitabı aile, kadın ve din konuları merkeze alınarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, kitabın adeta bir ideolojik endoktrinasyon aracı olarak kullanıldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyoloji Öğretimi, Siyasal Toplumsallaştırma, Necmettin Sadak, Toplumbilim Kitabı

Kaynakça

• Anık, M. (2005). Eğitimde yenileşme ve Türkiye’de lise sosyoloji ders kitapları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Anık, M. (2008). Lise sosyoloji ders kitapları üzerine eleştirel bir değerlendirme. Sosyoloji Dergisi, 3(16), 145-191.
• Biçer, B. (2017). Etik ve estetik değer kazanımlarının felsefe dersi öğretim materyalleri ve öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. DPÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi (EBDER), 1(1), 86-95.