Erken Yıllar İçin Geliştirilen Doğa Temelli Eğitim Programının Çocukların Doğaya Yaklaşımına Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 44 Sayı: 1, 209 - 242, 30.04.2024

Merve Bulut Öngen , Ebru Ersay

https://doi.org/10.17152/gefad.1384370

Öz

Araştırmanın amacı, bir müdahale programı olan “Doğa Temelli Eğitim Programı-Erken Yıllar (DOTEP-E)”nin 60-72 aylık çocukların doğaya yaklaşımı üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmanın yöntemi nitel modelde durum çalışması deseni olarak tasarlanmıştır. Çalışma grubunu; deney gruplarında 31(D1=16, D2=15), kontrol gruplarında 29 (K1=16, K2=13) olmak üzere toplam 60 çocuk oluşturmuştur. Araştırma verileri; 8 hafta süren DOTEP-E programı öncesinde ve sonrasında gruplarla yapılan görüşmeler ile sadece deney gruplarına yapılan izleme görüşmesi neticesinde toplanmıştır. Verilere “Bir Doğa Çiz-Görüşme Formu” aracılığıyla ulaşılmış ve veriler içerik analiziyle çözümlenmiştir. DOTEP-E’nin doğaya yönelik olumlu yaklaşım geliştirme üzerinde etkili olduğu; çocukların ekolojik bilinç, doğaya yönelik farkındalık, olumlu duygular ve sürdürülebilir olumlu davranışlar kazanmasına katkı sağladığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Doğa, doğa temelli eğitim programı, okul öncesi

The Effect of Nature-Based Education Program Developed for Early Years on The Children’s Approach to Nature

Öz

The purpose of this study is to examine the effect of "Nature-Based Education Program-Early Years (DOTEP-E)", an intervention program, on 60-72 month-old children's approach to nature. The research method was designed as a case study design in a qualitative model. The study group consisted of 60 children: 31 in the experimental groups (D1=16, D2=15) and 29 in the control groups (K1=16, K2=13). Research data were collected as a result of interviews with the groups before and after the DOTEP-E program, which lasted 8 weeks, and follow-up interviews conducted with the experimental groups. The data was accessed through the "Draw a Nature Interview Form" and analyzed by content analysis. It has been concluded that DOTEP-E effectively develops a positive approach towards nature and contributes to children's acquisition of ecological consciousness, awareness towards nature, positive emotions and sustainable positive behaviors.

Anahtar Kelimeler

Nature, nature-based education program, preschool

Kaynakça

• Aaron, R. F., & Witt, P. A. (2011). Urban students' definitions and perceptions of nature. Children Youth and Environments, 21(2), 145-167. doi:10.7721/chilyoutenvi.21.2.0145.
• Brenneman, K., Stevenson-Boyd, J., & Frede, E. C. (2009). Math and science in preschool: Policies and practice. Preschool Policy Brief, 19, 1-12.
• Burgess, D. J., & Mayer-Smith, J. (2011). Listening to children: Perceptions of nature. Journal of Natural History Education and Experience, 5, 27-43.
• Chawla, L. (2006). Learning to love the natural world enough to protect it. BARN -Forskning om barn og barndom i Norden, 2(2), 57-78. doi:10.5324/barn.v24i2.4401.
• Chawla, L. (2007). Childhood experiences associated with care for the natural world: A theoretical framework for empirical results. Children Youth and Environments, 17(4), 144-170. doi: 10.1353/cye.2007.0010.
• Çukur, D., & Özgüner, H. (2008). Kentsel alanda çocuklara doğa bilinci kazandırmada oyun metni tasarımının rolü. Turkish Journal of Forestry, 9(2), 177-187.
• Engin, K., & Demiriz, S. (2022). 60-72 aylık çocuklar için Doğayla Bağlantı Kurmaya Eğilim Ölçeği’nin (DOBKEÖ) geliştirilmesi ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 55(55), 106-130.
• Engleson, D. C., & Yockers, D. H. (1994). Environmental education. A guide to curriculum planning. Wisconsin: Wisconsin Department of Public Instruction. Bulletin Number 94371.
• Eskidemir Meral, S., Yaşar, F. T., & Yıldırımoğlu, L. Ş. G. (2023). Çocukların gözünden doğa. Educatione, 2(1), 34-53. doi:10.58650/educatione.1277089.
• Garcia-González, E., & Schenetti, M. (2022). Education in nature and learning science in early childhood: a fertile and sustainable symbiosis. Journal of Outdoor and Environmental Education, 25, 363-377. doi:10.1007/s42322-022-00110-4.
• García-González, E., Jiménez-Fontana, R., & Azcárate, P. (2020). Education for sustainability and the sustainable development goals: Pre-service teachers’ perceptions and knowledge. Sustainability, 12(18), 7741. doi:10.3390/su12187741.
• Garner, M. A., Taft, E. D., & Stevens, C. L. (2015). Do children increase their environmental consciousness during summer camp? A comparison of two programs. Journal of Outdoor Recreation, Education, and Leadership, 7(1), 20-34. doi:10.7768/1948-5123.1238.
• Gill, T. (2011). Sowing the seeds: Reconnecting London's children with nature. Executive summary. London: Greater London Authority.
• Gülay, H. (2011). Anne-babaların kabul red boyutlarının 5-6 yaş çocuklarının sosyal beceri düzeyleri üzerindeki yordayıcı rolü. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(2), 163-176.
• Güler, T. (2010). Ekoloji temelli bir çevre eğitiminin öğretmenlerin çevre eğitimine karşı görüşlerine etkileri. Eğitim ve Bilim, 34(151), 30-43.
• Honold, J., Lakes, T., Beyer, R., & van der Meer, E. (2016). Restoration in urban spaces: Nature views from home, greenways, and public parks. Environment and Behavior, 48(6), 796-825. doi: 10.1177/0013916514568556.
• Kahriman Pamuk, D. (2020). An exploration of parents' perceptions concerning the forest preschool. International Electronic Journal of Environmental Education, 10(2), 237-250.
• Kalvaitis, D., & Monhardt, R. (2015). Children voice biophilia: The phenomenology of being in love with nature. Journal of Sustainability Education, 9(March), 1-15.
• Keliher, V. (1997). Children's perceptions of nature. International Research in Geographical and Environmental Education, 6(3), 240-243. doi:10.1080/10382046.1997.9965051.
• Köşker, N. (2019). Okulöncesi çocuklarında doğa algısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 294-308. doi:10.17240/aibuefd.2019.19.43815-443217.
• Köşker, Y. (2013). Köyde ve kentte yaşayan 6 yaş çocukların okul olgunluklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Lind, T. (1998). Quantifying the area of edge zones in Swedish forest to assess the impact of nature conservation on timber yields (Rapor no. 38 1998). Sveriges Lantbruksuniversitet: Umea, İsveç.
• Milligan, C., & Bingley, A. (2007). Restorative places or scary spaces? The impact of woodland on the mental well-being of young adults. Health & Place, 13(4), 799-811. doi:10.1016/j.healthplace.2007.01.005.
• Nawaz, H., & Blackwell, S. (2014). Perceptions about forest schools: Encouraging and promoting Archimedes Forest Schools. Educational Research and Reviews, 9(15), 498-503. doi:10.5897/ERR2014.1711.
• Phenice, L. A., & Griffore, R. J. (2003). Young children and the natural world. Contemporary Issues in Early Childhood, 4(2), 167-171. doi:10.2304/ciec.2003.4.2.6.
• Rios, J. M., & Brewer, J. (2014). Outdoor education and science achievement. Applied Environmental Education & Communication, 13(4), 234-240. doi:10.1080/1533015X.2015.975084.
• Roe, J., & Aspinall, P. (2011). The restorative outcomes of forest school and conventional school in young people with good and poor behaviour. Urban Forestry & Urban Greening, 10(3), 205-212. doi:10.1016/j.ufug.2011.03.003
• Samways, M. J. (2007). Rescuing the extinction of experience. Biodiversity and Conservation, 16(7), 1995-1997. doi:10.1007/s10531-006-9144-4.
• Shepardson, D.P., Wee, B., Priddy, M., & Harbor, J. (2007). Students' mental models of the environment. Journal of Research in Science Teaching, 44(2), 327-348. doi:10.1002/tea.20161.
• Strommen, E. (1995). Lions and tigers and bears, oh my! Children's conceptions of forests and their inhabitants. Journal of Research in Science Teaching, 32(7), 683-698. doi:10.1002/tea.3660320704.
• Taşkın, Ö., & Şahin, B. (2008). " Çevre" kavramı ve altı yaş okul öncesi çocuklar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-12.
• Thompson, C. W., Aspinall, P., Bell, S., Findlay, C., Wherrett, J., & Travlou, P. (2004). Open space and social inclusion: local woodland use in central Scotland. Edinburgh: Forestry Commission Scotland.
• Trundle, K. C., & Sackes, M. (2010). Look! It is going to rain. Science and Children, 47(8), 29-31.
• Ulrich, R. S. (1984). View through a window may influence recovery from surgery. Science, 224(4647), 420-421. doi:10.1126/science.6143402.
• Ulrich, R. S., Simons, R. F., Losito, B. D., Fiorito, E., Miles, M. A., & Zelson, M. (1991). Stress recovery during exposure to natural and urban environments. Journal of Environmental Psychology, 11(3), 201-230. doi:10.1016/S0272-4944(05)80184-7.
• Wells, N. M., & Lekies, K. S. (2006). Nature and the life course: Pathways from childhood nature experiences to adult environmentalism. Children Youth and Environments, 16(1), 1-24.
• Wilson, R. A. (1996). Environmental education programs for preschool children. The Journal of Environmental Education, 27(4), 28-33. doi:10.1080/00958964.1996.9941473.
• Yardımcı, E., & Bağcı Kılıç, G. (2010). Çocukların gözünden çevre ve çevre sorunları. İlköğretim Online, 9(3), 1122-1136.
• Yılmaz, S., & Olgan, R. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının doğaya yakınlık (biyofili) seviyelerinin araştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1106-1129. doi:10.17860/mersinefd.328340.