Use of Turkish Proverbs in Chemistry Education

Yıl 2024, Cilt: 44 Sayı: 2, 971 - 1000, 30.08.2024

Gıyasettin Aytaş , Nesrin Arıer Karaöz , Yüksel Tufan

https://doi.org/10.17152/gefad.1319682

Öz

Language, which is one of the most important means of communication among people, is also one of the most important indicators of being an individual and a member of a nation. Having and communicating with a language does not always mean that the language is well known. It is necessary to know the language in all its aspects and to use it in accordance with these features. In particular, associations are the richest resources of a language. In this respect, proverbs should be emphasized in terms of showing the richness of language, as well as displaying the memory and mental world of a nation. As reflections of the accumulation obtained as a result of long experiences; proverbs, have been seen not only fed from many fields of science but also closely related to the chemistry science. The importance given to education and training is increasing day by day, therefore, various studies are carried out to improve education and training. These studies mostly focused on teaching abstract concepts to students. Analogy (metaphor) technique is of great importance in teaching abstract concepts. The experiences of the individual enable them to establish relations with other subjects by using this experience. Since chemistry is of an abstract nature, using analogy in chemistry teaching would be an appropriate method. In this study, the effect of using the proverbs we have heard since our childhood on chemistry teaching is investigatedThe effect of using the proverbs selected as a sample in chemistry education has been investigated and it has been understood that this effect is important in the association between concrete and abstract concepts. On the other hand, it has been revealed that those who have sufficient knowledge and experience about proverbs will make them more effective in the learning process.

Anahtar Kelimeler

Chemistry science, chemistry education, proverb, culture and language

Kimya Eğitiminde Türk Atasözlerinden Yararlanma

Öz

İnsanlar arasında en önemli anlaşma araçlarından biri olan dil, diğer taraftan da birey olmanın yanında, bir millete mensup olmanın da en önemli göstergelerindendir. Bir dile sahip olmak, onunla iletişim kurmak her zaman o dilin çok iyi bilindiği anlamına gelmez. Dilin bütün yönleriyle bilinmesi ve bu özelliklerine uygun kullanılması gerekmektedir. Özellikle çağrışımlar bir dilin en zengin kaynaklarıdır. Atasözleri bu bakımdan, dile ait zenginliği göstermenin yanında, bir milletin hafızasını ve zihin dünyasını da sergilemesi bakımından üzerinde durulması gerekmektedir. Uzun tecrübeler sonunda elde edilen birikimin yansıması olan atasözleri, birçok bilim alanından beslendiği gibi kimya bilimi ile de yakından ilgili olduğu görülmektedir. Eğitim ve öğretime verilen önem gün geçtikçe artmakta, bu nedenle eğitim ve öğretimi daha kaliteli hale getirmek için çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar daha çok soyut kavramları öğrenciye öğretmek üzere yoğunlaşmıştır. Soyut kavramların öğretiminde anoloji (metafor) tekniği büyük önem taşır. Bireyin yaşanmışlıkları onun bu yaşanmışlığını kullanarak başka konularla ilişki kurmasına olanak sağlar. Kimya dersinde de kimi konular soyut nitelikte olduğu için kimya öğretiminde anoloji kullanılması uygun bir yöntem olabilir. Bu çalışmada çocukluğumuzdan bu yana duyduğumuz atasözlerinin kullanılmasının kimya öğretimindeki etkisi araştırılmıştır. Örneklem olarak seçilen atasözlerinin kimya eğitiminde kullanılmasının etkisi araştırılmış ve bu etkinin somut ve soyut kavramlar arasındaki ilişkilendirmede önemli olduğu anlaşılmıştır. Diğer yandan, atasözleri hakkında yeterli bilgi ve birikime sahip olanların, bunları öğrenme sürecinde daha etkin hale dönüştüreceği de ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kimya bilimi, kimya eğitimi, atasözü, kültür ve dil

Kaynakça

• Aksoy Ö.A. (1998), “Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü”, Inkılap Kitabevi. İstanbul.
• Aksoy Ö.A.(Edt) (2004), “Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler I-II”, TDK, Ankara.
• Aksoy, Ö. A. (1970). Gelişen ve Özleşen Dilimiz. 2. Baskı, TDK Yayınları, Ankara.
• Atasoy, B. (2002). Fen Öğrenimi ve Öğretimi. Asil Yayın Dağıtım. Ankara.
• Ausubel, D.P. (1968). Educational Psychology. A Cognitive View. New York: Rineheart And Winston.
• Aytaş, G. (2001). “Türk Yurdu” Türkçe’ye Saygı Özel Sayısı, Ankara, Şubat-Mart, Cilt 21, Sayı 162-163, S. 59
• Bilgin, İ. & Geban, Ö. (2001). “ Benzeşim ( Analoji ) Yöntemi Kullanarak Lise 2. Sınıf Öğrencilerinin Kimyasal Denge Konusundaki Kavram Yanılgılarının Giderilmesi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 20: 26-32
• Chavkin, L. (1997). Readability An Reading Ease Revisited: State- Adopted Science Textbooks. Clearing House, 70 (3), 151.
• Clarken, R. H. (1997). “Five Metaphors For Educators”, Annual Meeting Of The American Educational Research Association, March, 24 – 28, Chicago.
• Crosland, M.P. (2000). Kimya Dili Üzerine Tarihsel İncelemeler. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.
• Demir, Ö. (2007). “Bilim Felsefesi” Vadi Yayınları. 3. Baskı. Ankara
• Elçin, Ş, (1981) “Halk Edebiyatına Giriş”, Akçağ Yayınları, Ankara
• Ernst, V.A., (1976). Bilgi Teorisi ve Mantık, Çev. Macit Gökberk, 2. Baskı, İstanbul, S. 5
• Fry, E. (2002). Readability versus Leveling. The Reading Teacher. 56(3), 286
• Gadamer. H, (2002). Hermeneutik Problemin Evrenselliği, Hermeneutik Hümaniter Disiplinler. Paradigma Yayınları,İstanbul. S.61.
• Gash, S. (1999). Effective Literature Searching for Research (2nd edn). Aldershot: Gower Publishing Ltd.
• Hanson, L. (993).”Affective Response To Learning Via Visual Metaphor”, Annual Conference Of The International Visual Literacy Association, October 13 – 17, New York.
• Herron, J. Dudley. (1996). The Chemistry Classroom Formulas For Successful Teaching. American Chemical Society, Washington Dc
• Johnson, M. (987), The Body İn The Mind: The Bodily Basis Of Meaning, Imagination And Reason, Chicago: University Of Chicago Press.
• Jones, K.H., Evanciew, C.E. & Anderson, D.M. (1995). “Readability Of Textbook. The Technology Teacher”, September, 28.
• Kaplan, Mehmet (2000). “Kültür ve Dil”, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Kaufmann, G. B. (1989). History İn The Chemistry Curriculum. Interchange, 20 (2), 81-94.
• Kıran, Z. & Kıran, A. (2006). “Dilbilime Giriş” Seçkin Yayıncılık, 3. Baskı. Ankara.
• Kim, G. W., Vaswani, R., Kang, W., Nam, M., & Lee, D. (2017). Enhancing ecoliteracy through Traditional Ecological Knowledge in Proverbs. Sustainability, 9, 1182. doi:10.3390/su9071182.
• Kurt, İhsan (1991). Türk Atasözlerine Psikolojik Bir Yaklaşım, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1991, S.1-2
• Lakoff, G. & Johnson, M. ( 1980 ). “Metaphors We Live By” The University Of Chicago Press.
• Leıbnız, G. W. ( 1951 ). “Leibniz Seections”, Ed. Philip P. Newyork.
• Lukasıewıcz, J. (1954). “Aristotle’s Syllogistic” Oxford The Clarendon Press, S. 12.
• Martınıch, A.P. (1996). “The Philosophy Of Language” Oxford University Pres, Third Edition. Oxford.
• Mc. Carthy, E. (2002). “Bilgi Kültürü” Çiviyazıları Yayınları, İstanbul, S. 33
• Mckay, Cary Larson. ( 1999 ). “Metaphors As A Teaching Tool” Claremont Graduate University, ( Unpublished Doctorial Thesis ).
• Mendes, A., Funk, G., & Funk, G. (2006). Extrair conhecimento de bases de dados: O caso dos provérbios. [Getting knowledge from databases: The case of proverbs]. CEEAplA, October 8-10. Retrieved from
• Merzyn, G. (2003) “Research İn Science Education İn Europe” Taylor And Francis Group.
• Mikk, J. (2001). Prior Knowledge Of Text Content And Values Of Text Characteristics. Journal Of Quantitative Linguistic, 8(1), 67.
• Morgan, G. (1997). “ Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor” Sage Publications, Çev: Gü28ndüz Bulut, Mess Yayın No: 280, Ankara.
• Nippold, M., Allen, M., & Kirsch, D. (2000). How adolescents comprehend unfamiliar proverbs: The role of top down and bottom-up processes. Journal of Speech, Language and Hearing Research, 43, 621-630.
• Onan, Bilginer (2011). “Türk Atasözlerinde Dil Farkındalığı ve İşlevsel Dil Kullanımı”, Millî Folklor, 23(91), 91-100.
• Osborn, M. ( 1997 ). “The Play Of Metaphors”, Education, Fall97, Vol: 118, Issue: 1.
• Ötüken, Adnan Ötüken, “Türk Atasözleri ve Deyimleri” Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1970, S. Iıı
• Öztelli, Cahit (1974). “Dil Yazıları I” Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Palmquist, Ruth. A. ( 2001 ). “Cognitive Style And Users’ Metaphors Fo The Web: An Exploratory Study”, Journal Of Academic Librarianship, Vol : 27 Issue: 1
• Par, Arif Hikmet. (1991). Atasözleri, Serhat Yayınları, İstanbul.
• Pıenta N.J., Cooper M.M., Greenbowe, T.J. (2005) “Chemists’ Guide To Effective Teaching” Pearson Prentice Hall. New Jersey.
• Ramsted, G. (2006) La Calssification Des Variantes De La Langue Turque.
• Russell, B. (1961). Aristotale’ S Logic. The Basic Writingsof Bertrand Russell, Ed. By Roben E. Egner And Leaster E. Denon, Britain, P. 276.
• Sanchez, A. , Barreiro, J. M., Maojo, V. (2000). “Desing Of Virtual Reality Systems For Education: A Cgnitive Approach” Education And Information Technologies, Vol: 5. No: 4.
• Savory, T.H. (1953) “ The Language Of Science” Andre Deutsch. London.
• Shelley, M. C. & Schuh, J.H. (2001). Are The Best Higher Education Journals Really The Best? A Meta- Analysis Of Writing Quality And Readability. Journal Of Scholarly Publishing , October, 11.
• Soykan, Ö. N. (2006). “Wittgenstein Yaşamı Felsefesi Yapıtları”. Mvt Yayıncılık. 1. Baskı. İstanbul.
• Spinks, N. & Barron, W. (1993). Readability: A Textbook Selection Criterion. Jounal Of Education For Business, 69(2).
• Stavy, R. (1990). “ Pupil’s Problems İn Understanding Conservation Of The Matter.” International Journal Of Science Education. 12: 501-512
• Strenskı, E. ( 1989 ). “Disciplines And Communities, Armies And Monasteries And The Teaching Of Composition”, Rhetoric Review, Vol: 8, No: 1.
• Ströker, E. (1990). “Bilim Kuramına Giriş” Ara Yayıncılık. İstanbul. S. 10 – 11
• Şahin, H. (2006). “Türk Atasözlerinde Kadın” , Akademik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 29, İstanbul.
• Şahin, T. E. “Bilgi, Bilimler ve Bilgi Alanları” Dikey Yayıncılık. Ankara Sayafavsayısıs
• Taber, K. S. (1996), “The Secret Life Of The Chemical Bond: Student’s Anthropomorphic And Animistik References To Bonding” International Journal Of Science Education 18-5. S. 557- 568.
• Tansel, Fevziye Abdullah (1962), İyi ve Doğru Yazma Usûlleri I., Milli Kültür Yayınları, Ankara.
• Taylor, W. (1984). “Metaphors Of Education”, Heineman Educational Books Ltd. London.
• Tezel, Naki Tezel, “Türk Halk Bilmeceleri”, Milli Eğitim Bakanlığı Basımevi, İstanbul, 2000, S.Iv
• Treagus, D. F. , Chittlebarough, G. & Thapelo, L. M., (2003), “The Role Of Submisroscopic And Symbolic Represntations İn Chemical Explanations”, International Jounal Of Science Education, 25. 11. 1353 – 1368.
• Turgut, İ. (1991). Eğitim Üzerine Felsefi Bir Deneme, Bilgehan Matbaası, İzmir.
• Türk Atasözleri ve Deyimleri (1992). Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Uekermann, J., Thoma, P., & Daum, I. (2007). Proverb interpretation changes in aging. Brain and Cognition, 67, 51-57. doi: 10.1016/j.bandc.2007.11.003.
• Yager, R. E. & Chiang-Soong, B. (1993). Readability Levels Of The Science Textbooks Most Used İn Secondary Schools. School Science And Mathematics. 93(1), 24.
• Yalgın, Çağrı.(2004). “Türkçe ve Bilim”, Aydınlanma 1923. Yıl 8, Sayı 51, S. 43-48
• Yılar, Ö. (2007). “Halk Bilimi ve Eğitim”, Pegem Yayıncılık, Ankara
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.