Character Strengths in Kutadgu Bilig: A Qualitative Study From The Perspective of Positive Psychology

Yıl 2024, Cilt: 44 Sayı: 2, 1181 - 1209, 30.08.2024

Sare Terzı Ilhan , Hasan Eşici

https://doi.org/10.17152/gefad.1442961

Öz

Kutadgu Bilig, the first major work of Turkish Literature in the Islamic Period, is described as a book of politics, advice, behavior and morality. Kutadgu Bilig, which means "knowledge that makes you happy", offers individuals ways to achieve happiness in both worlds. It is a work that is used in many fields, especially in the field of Turkish Language and Literature, management science, law, sociology, psychology and education. The Character Strengths and Virtues classification is a classification of characteristics that contribute to the well-being of individuals. It is thought that Kutadgu Bilig, which offers suggestions about the ideal person and ideal society, and the Character Strengths and Virtues classification, which offers good character traits, may have overlapping aspects. In this regard, the aim of this study is to examine Kutadgu Bilig within the framework of character strengths. The method of the study is document review. The study was conducted based on five stages of document review. As a result of the analysis, it was found that the character strengths most emphasized in Kutadgu Bilig are spirituality, kindness and leadership. Courage, enthusiasm for life and humor were not found. As a result, it can be said that Kutadgu Bilig is a work that can be used regarding the development of good character.

Anahtar Kelimeler

Kutadgu Bilig, character strengths, positive psychology, character and value education, document review

Kutadgu Bilig’de Yer Alan Karakter Güçleri: Pozitif Psikoloji Perspektifinden Nitel Bir Çalışma

Öz

İslamiyet Dönemi Türk Edebiyatının ilk büyük eseri olan Kutadgu Bilig, bir siyasetname, nasihatname, davranış ve ahlak kitabı olarak nitelendirilmektedir. “Saadetli kılan bilgi” anlamına gelen Kutadgu Bilig, bireylere iki cihanda mutluluğa ulaşmanın yollarını sunmaktadır. Başta Türk Dili ve Edebiyatı alanı olmak üzere yönetim bilimi, hukuk, sosyoloji, psikoloji, eğitim gibi birçok alanda faydalanılan bir eserdir. Karakter Güçleri ve Erdemler sınıflaması, bireylerin iyi oluşlarına katkıda bulunan özelliklere ilişkin bir sınıflamadır. İdeal insan ve ideal topluma ilişkin öneriler sunan Kutadgu Bilig ile iyi karakter özelliklerini sunan Karakter Güçleri ve Erdemler sınıflamasının örtüşen yönleri olabileceği düşünülmüştür. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı Kutadgu Bilig’in karakter güçleri çerçevesinde incelenmesidir. Çalışmanın yöntemi doküman incelemesidir. Çalışma doküman incelemesinin beş aşamasına dayalı olarak yürütülmüştür. Yapılan inceleme sonucunda Kutadgu Bilig’de en çok vurgulanan karakter güçlerinin maneviyat, nezaket ve liderlik olduğu bulunmuştur. Cesaret, yaşam coşkusu ve mizaha rastlanmamıştır. Sonuç olarak Kutadgu Bilig’in iyi karakterin gelişimine ilişkin yararlanılabilecek bir eser olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Kutadgu Bilig, karakter güçleri, pozitif psikoloji, karakter ve değer eğitimi, doküman incelemesi

Etik Beyan

Bu çalışma bir doküman incelemesi olduğu için Etik Kurul Onayı alınmamıştır. Makale sisteminde Etik Kurul Onay belgesi zorunlu belge olduğu için makaleyi gönderebilmek için ilgili bölüme benzerlik raporu yüklenmiştir.

Kaynakça

• Akyüz, H. (2002). Kutadgu Bilig'de sosyo pedagojik ve siyasal söylem. Eder Ofset.
• Aktu, Y. (2023) Karakter Güçleri Açısından Mesnevi’den Öyküler’in Değerlendirilmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 165-176.
• Altun, K. (2019). Hüsnü Aşk ‘In Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi. Turkish Studies Educational Sciences, 14(3).
• Altuntaş, A. (2019). Behiç Ak'ın çocuk romanlarında erdemler ve karakter güçler (Master's thesis, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Arat, R. R. (1993). Kutadgu Bilig, MEB. İslam Ansiklopedisi.
• Bilgen, S. (2009). Değerler Eğitimi Açısından Kutadgu Bilig. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Birkan, G. Z. (2017). Kutadgu Bilig'de Değerler Öğretimi. İnönü Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
• Bozkaplan, Ş. A. (2007). Kutadgu Bilig'deki Hayvan Adları Üzerine Bir İnceleme. Electronic Turkish Studies, C.2, S.4. 1110-1118.
• Çağbayır, Y. (2019). Kutadgu Bilig Yusuf Has Hacib. Ötüken Yayınları.
• Çetiner Akalın, T. ve Murat, M. (2024). Okul Öncesi ve İlkokul Öğrencilerine Yönelik Derlenen Anadolu Masalları’nda Karakter Güçlerinin İncelenmesi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (14), 1208-1228.
• Demir, R. ve Murat, M. (2021). Öğrencilerin güçlü yönlerinin/karakter güçlerinin keşfedilmesine yönelik sınıf içi uygulama önerileri. Humanistic Perspective, 3(3), 737-752.
• Demir, R., Aydoğan, M. ve Murat, M. (2022). Güçlü Yönler/Karakter Güçleri Temelli Okul Müdahale Programı. Humanistic Perspective, 4(3), 568-588.
• Dossett, T. H. (2011). The influence of the character strengths of gratitude and kindness on subjective well being (Yayımlanmamış doktora tezi). Louisiana Tech University
• Eker, S. (2006). Yusuf Has Hacip “Kutadgu Bilig”(1069). Türk Edebiyatı Tarihi I, Ed., Talât Sait Halman, Osman Horata, Yakup Çelik, Nurettin Demir, Mehmet Kalpaklı, Ramazan Korkmaz, M. Öcal Oğuz. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Forster, N. (1995). The analysis of company documentation. C. Cassell & G. Symon (Eds). Qualitative methods in organizational research: A practical guide. London: Sage Publications.
• Gillham, J., Adams-Deutsch, Z., Werner, J., Reivich, K., Coulter-Heindl, V., Linkins, M., ... ve Contero, A. (2011). Character strengths predict subjective well-being during adolescence. The Journal of Positive Psychology, 6(1), 31-44.
• Gümüş, İ. (2014). Kutadgu Bilig'de Zekâ Kavramı. Electronic Turkish Studies, C.10, S.16, ss. 593-604.
• Gündeş, O. (2021). Sosyal Bilgiler Öğretiminde" Kutadgu Bilig" in Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Doktora Tezi.
• Işık, Ş., Kılıç, S., Üzbe Atalay, N., Terzi İlhan, S. ve Kaynak, Ü. (2019). İlkokul ve ortaokul öğrencileri için önerilen 100 temel eserde karakter güçlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 839-859.
• Kalkışım, M. M. (2013). Kutadgu Bilig’de “Adâlet” Değeri. Mavi Atlas, S.1. 91-98.
• Kalsın, Ş. (2023). Kelile ve Dimne’den Kutadgu Bilig’e siyasetnamelerde etik değerler. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (10), 588-601.
• Kara Özkan, N. ve Dağdelen, S. (2020). Türkçe Eğitiminde Değerler Eğitimi Bağlamında Kutadgu Bilig Üzerine Bir İnceleme. Edited By Hakan DEDEOĞLU Martina RIEDLER.
• Karasu, H. (2018). İlkokula uyarlanmış Dede Dorkut hikâyelerinde değerler eğitimi (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Kaynak, L. (2012). Değerler eğitimi bağlamında Sevinç Çokum’un hikâyelerinin analizi (Master's thesis, Akdeniz Üniversitesi).
• Keklik, S. ve Kuru, H. (2016). Ayşe Yamaç’ın çocuk romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 217-237.
• Kocasavaş, Y. (2012). Kutadgu Bilig'de Eğitim-Öğretim Anlayışı. HAYEF Journal of Education, C. 3, S. 2, 53-66. Köprülü, F. (1980). Türk Edebiyatı Tarihi. Ötüken Yayınları.
• Leming, J. S. (2000). Tell me a story: An evaluation of a literature-based character education programme. Journal of Moral education, 29(4), 413-427.
• Narvaez, D. (2002). Does reading moral stories build character?. Educational Psychology Review, 14, 155-171.
• Önler, Z. (2008). Kutadgu Bilig'de Toplumsal Kabul ve Geleneklerden Yansımalar. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.9, S.15), 441-455.
• Özkan, N. (2020). İyilikseverlik ve Alçak Gönüllülük Bağlamında Kutadgu Bilig ile Kültür Aktarımı. Milli Folklor, C.16, S. 127, 209-222.
• Park, N ve Peterson, C. (2008). The cultivation of character strengths. In Teaching for wisdom: Cross-cultural perspectives on fostering wisdom. : Springer Netherlands.
• Park, N., Peterson, C. ve Seligman, M. (2004). Strengths of character and well-being. Journal of social and Clinical Psychology, C.23, s.5, 603-619.
• Peterson C. (2006). A primer in positive psychology. Oxford university press.
• Peterson, C. ve Seligman, M. (2004). Character strengths and virtues: A handbook and classification (Vol. 1). Oxford University Press, 2004.
• Seligman, M. ve Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychological Association .C.55, S, 1, 5.
• Sheldon, K. ve King, L. (2001). Why positive psychology is necessary. American psychologist, C. 56, S.3, 216.
• Shoshani, A., & Aviv, I. (2012). The pillars of strength for first-grade adjustment–Parental and children's character strengths and the transition to elementary school. The Journal of Positive Psychology, 7(4), 315-326.
• Shoshani, A. ve Slone, M. (2013). Middle school transition from the strengths perspective: Young adolescents’ character strengths, subjective well-being, and school adjustment. Journal of Happiness Studies, 14(4), 1163- 1181.
• Silahdaroğlu, F. (1996). Günümüz Türkçesi ile Kutadgu Bilig. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Strauss, A. ve Corbin, J. (2014). Basics of qualitative research techniques. Sage Pub, 2014.
• Şimşek, T. (2021). Değerler Eğitimi Bağlamında Kutadgu Bilig. Kesit Akademi Dergisi, C.7, S.27, 327-341.
• Şimşek, Ş. (2015). Kemalettin Tuğcu’nun romanlarında değerler eğitimi. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 1(1), 79-104.
• Şimşek, T. ve İnce, Ö. (2020). Kutadgu Bilig ile değerler eğitimi. Turkish Studies, C. 15, S. 1, 507- 528.
• Tekşan, K. (2012). Türkçe Dersi Değerler Eğitiminde Kutadgu Bilig’in Kullanımı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 13, S. 3, 1-17.
• Tezcan, R. (2019). Sosyal bilgiler öğretiminde Kutadgu Bilig: Adalet, hak ve sorumluluk değerleri bakımından değerlendirme ve öğretmen görüşleri (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Usta, S. ve Yıldırım, A. (2023). Türk Kamu Yönetiminde Etik İlke ve Değerlerin Kutadgu Bilig Üzerinden Okunması. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 6(4), 1118-1129.
• Yavuz, K. (2009). Yusuf Has Hacib ve Kutadgu Bilig. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. 37, S. 37, 137-180.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Weber, M. ve Ruch, W. (2012). The role of a good character in 12-year-old school children: Do character strengths matter in the classroom?. Child Indicators Research, 5(2), 317-334.
• Wynne, E. A. (1997). Chapter V: For-Character Education. Teachers College Record, 98(6), 63-76.
• Yilmaz, E. (2012). Ziya Gökalpın şiirlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Yilmaz, A. (2018). Değerler eğitimi bağlamında Aytül Akalın çocuk romanları (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).