Said Nursî’nin Lemalar İsimli Eserinde Bazı İşarî Tefsir Örnekleri

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 60 - 91, 29.06.2021

Mehmet Seyid Gecit Mürsel Bakan

Öz

Kur’ân, çeşitli hastalıkların ilaçlarını bulunduran bir eczahane gibidir. İnsanlığın kişisel, sosyal, ekonomik ve siyasî hastalıklarının bünyelerine muvafık ve hazm edebileceği şekilde ilaçları barındırır.
Kur’ân’ın anlam zenginliği okyanusun derinliğinde bulunan cevherlere benzer. Her bir müfessir de o okyanusa dalıp cevherleri gün yüzüne çıkaran dalgıç gibidir. Dalgıçlık yeteneklerine sahip olmak ve cevherleri tanımak nispetinde kişi ancak Kur’ân’dan istifade edebilir. İlk muhatap ve müfessir Hz. Muhammed’dir (s.a.s). O, bu deryaya gözü açık bir şekilde dalmış ve cevherleri çıkarmıştır. Bu cevherlerden büyük bir kısmını kendisine tabi olanlara tanıtmış ve istifade etmeleri için kılavuzluk etmiştir. Ondan ders alan sahabe de kendinden sonraki asrın insanlarına ulaştırmışlardır. Daha sonra bu vazifeyi âlimler ve müfessirler omuzlamışlardır.
İşte bu makalede Kur’ân’ı, asrın fehmine ve idrakine göre ders vermeyi gaye edinen Bediüzzaman Said Nursî’nin Lem’alar adlı eserinde idrak, ilham ve keşif yoluyla aldığı bazı işârî yorumları ortaya çıkarmaya çalışılmıştır. Bu yorumların işârî tefsir kabul şartlarına uygunluğunu sağlamak için işârî tefsire ilişkin kısaca bazı bilgiler de sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İşarî, Sarih, İşarî mana, İşarî Tefsir, Said Nursî, Lemalar.

Some Isharî Tafsir Examples in Said Nursi's Work entitled Lemalar

Öz

The Quran is like a pharmacy holding medicines for various diseases. It contains remedies for the personal, social, economic and political illnesses of humanity.
The richness of the Quran is similar to the ores found in the depths of the ocean. Each commentator is like a diver who dives into that ocean and unearths the ores. In proportion to having diving skills and knowing the ores, one can only benefit from the Quran. The first addressee and commentator is the Prophet Mohammed. He dived into this sea and extracted the ores with open eyes. He introduced most of these ores to his subordinates and guided them to benefit from them. The Companions, who took lessons from him, delivered them to the people of the next century. After that, scholars and commentators shouldered this duty.
This article is an attempt to reveal some inspiration and revelation based ishari interpretations in the book of Lem’alar (The Flashes) by Bediuzzaman Said Nursî, who aims to teach the Quran according to the understanding and comprehension of the century. In order to ensure that these interpretations conform to the terms of acceptance of the ishari tafsir, some brief information about the ishari tafsir is also provided.

Anahtar Kelimeler

Ishari, sarih (explicit), ishari meaning, Said Nursî, Lem’alar (The Flashes).

Kaynakça

• Ateş, Süleyman, İşârî Tefsir Okulu, 2. Basım, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul, 1998.
• Askalânî, Ahmed bin Ali bin Hacer, Ebû’l-Fadl, Fethu’l-Bârî Şerhu Sahîhu’l-Buhârî, Beyrut, Daru’l- Marife, 1959.
• Avni, İlhan, “Bâtıniyye”, DİA, İstanbul, 1992.
• Birışık, Abdulhamit, “Tefsir”, Türkiye Diyanet Vakfı Diyanet İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul, İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Yayınları, 2011.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail, Ebû Abdillah, Sahîhi’l-Buhârî, Daru İbn-i Kesîr, Beyrût, 1987.
• Cürcânî, Kitabu’t-Ta’rifât, Ali b. Muhammed eş-Şerîf el-Cürcânî, Dâru’n-Nefâis, (Thk., Muhammed Abdurrahman, el-Mer’aşlî), Beyrût, 2012.
• Demirci, Muhsin, Tefsir Tarihi, İstanbul, Marmara üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayınları, İstanbul, 2006.
• Gecit, Mehmet Seyid, Molla Sadra’nın Kur’ân Yorumu Kur’ân’ın Akli, Nakli ve İrfani Yorumu, Endülüs Yayınları, İstanbul, 2019.
• Gördük, Yunus Emre, Tarihsel ve Metodolojik Açıdan İşârî Tefsir, İnsan Yay., İstanbul, 2013.
• İbn Aşûr, Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed Tâhir en-Tûnusî, et-Tahrîr ve’t-Tenvîr, Dâru’t-Tûnûsîye, Tûnus, 1984.
• İbn Hibân, Muhammed b. Hiban b. Ahmet b. Hibân b. Muaz b. Ma’bet et-Temîmi Ebû Hatem ed-Daremî, el-İhsân fi Takrîbi’s-Sahihi İbni Hibân, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 1988.
• İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmâil b. Ömer b. Kesîr, Fedâilu’l-Kur’ân, Mektebetu İbn-i Teymiye, y.y., 1416 h.
• İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd, Ebû Abdullah, Sünen-i İbn-i Mâce, I-II, Dâru’l-Fikr, Beyrût, tsz.
• Koçkuzu, Ali Osman, “Hz. Peygamber’in Mîzâcı ve Hadîste İşârî Tefsir”, IÖ. Kutlu Doğum Sempozyumu Tebliğler, Isparta 2001.
• Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebîbekir b. Fereh el-Ensârî, el-İ’lâm bima fi Dinî Nesârâ mine’l-Fesâdi ve’l-Evhâm ve İzhâri Mehâsini İslâm, (Thk., Ahmet Hicâzî es-Sukâ) Dâru’t-Turâsi’l-A’râbî, Kâhire, tsz.
• Muhtar, Ahmed Abdulhamid Ömer, Arabiyyetü’l-Muasıra, Kahire, 2008.
• Müslim, Ebû’l-Hüseyin Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî, el-Câmiu’s-Sahîhi Müslim, I-V, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrût, trz. Uludağ, Süleyman, “İşârî Tefsir”, DİA, İstanbul, 2001.
• Nursî, Said, İşârâtü’l-İ’caz, Envâr Neşriyat, İstanbul 2014.
• Nursî, Said, Lem’alar, Envâr Neşriyat, İstanbul, 2006.
• Nursî, Said, Sözler, Envâr Neşriyat, İstanbul, 2006.
• Nursî, Said, Tarihçe-i Hayat, Envar Neşriyat, İstanbul, 2010.
• Nursî, Said ’Risale-i Nur Külliyatı’, 1. Baskı, 2014.
• Nursî, Sait, Şualar, Envar Neşriyat, İstanbul, 2014
• Koçkuzu, Ali Osman, “Hz. Peygamber’in (sav) Mizacı ve Hadiste İşârî Tefsir”, IÖ. Kutlu Doğum Sempozyumu, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2001.
• Polat, Ahmet Ferit, “İşârî Tefsirin Kabul şartları çerçevesinde Fihi ma Fih’te Yer Alan Kur’ân Yorumlarının Kritiği”, Uluslararası Mevlânâ ve Mevlevîlik Sempozyumu, Harran üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2017.
• Sadrâ, Muhammed b. İbrahim, Mefâtihu’l-Gayb, I-II, Müessesetu’t-Tarihi’l-Arabî, Beyrût, 1999, I, 89.
• Selvi, Dilaver, ’Her âyetin Bir Zâhiri Bir Bâtını Vardır Hadisindeki Zâhir ve Bâtın Kavramları üzerinde Değerlendirmeler”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, 2011.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr, Câmiü'l-Beyân an Te'vili Âyi'l-Kur'ân, (Tahk.: Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî), I-XXVI, Riyad 2003.
• Tirmizî, Muhammed b. İsa, Ebû İsa, el-Câmiu’s-Sahîh Sünenü’t-Tirmîzî, I-V, Dâru’l-İhyai’t-Turasi’l-‘Arabî, Beyrût, tsz.
• Tûsî, Ebû Nasr es- Serrâc, el-Lüma’, thk., Tâhâ Abdülbaki Surûr, Kahire, Dârü’l-Kütübi’l-Hadîse, 1960.
• Zervarlı, M. Sait “Melek”, DİA, XXIX, 2004.
• Özgel, İshak, “Çağdaş Tefsir Yönelişleri Açısından Bediüzzaman Said Nursî’nin Tefsir Yöntemi”, Ekev Akademi Dergisi, (Kış 2015).
• Polat, Ahmet Ferit “İşârî Tefsirin Kabul şartları çerçevesinde Fihi ma Fih’te Yer Alan Kur’ân Yorumlarının Kritiği”, Uluslararası Mevlânâ ve Mevlevîlik Sempozyumu, Harran üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2017.
• Yazır, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur’ân Dili, İstanbul, Fazilet Yayınevi, 2015.
• Zerkânî, Muhammed Abdu’l-Azîm, (Thk., Fevvaz Ahmed Zemerlî), Menâhilu’l-İ’rfân fî U’lumi’l-Kur’ân, Daru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrût, 2002.