The Meaning And Value Of Human İn The Context Of Religions Beliefs

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 307 - 351, 15.12.2021

Fatma Demirörs

Öz

The meaning and value that religions ascribe to humans has greatly influenced the position of humans in both religion and society. The meaning and value attributed to people in religions takes shape in the context of the belief system that religions have. In this article, the meaning that religions ascribe to humans; Creation mythology will be discussed in the context of moral principles, the views put forward by the founders of religions and the unique beliefs of religions. While considering the human perspective, evaluations will be made in the context of factors such as the mythology of creation in dualist religions, the caste system in Indian religions and the views that emerged as a reaction to the caste system, the understanding of the universe in the Far East religions and the effect of cultural values on religion. In the monotheistic religions, on the other hand, the meaning and value attributed to the human being by the holy book of each religion are discussed; The messenger of the belief of being chosen in Judaism, of the original sin and the crucifixion in Christianity, and of religion in Islam, The meaning that Prophet Muhammad's Farewell Sermon ascribes to human will be evaluated specially.

Anahtar Kelimeler

Moral Principles, Equality, Universe, Human Life, Rights and Freedoms, Class Discrimination, Creation.

Dini İnançlar Bağlamında İnsanın Anlam ve Değeri

Öz

Dinlerin insana yükledikleri anlam ve değer, insanın hem din hem de toplum içerisindeki konumuna büyük ölçüde etki etmiştir. Dinlerde insana yüklenen anlam ve değer ise dinlerin sahip oldukları inanç sistemi bağlamında şekil almaktadır. Bu makalede dinlerin insana yükledikleri anlam yaratılış mitolojisi, ahlaki ilkeler, dinlerin kurucuları tarafından ortaya konulan görüşler ve dinlerin kendine özgü inanışları bağlamında ele alınacaktır. İnsana bakış açısı ele alınırken düalist dinlerde yaratılış mitolojisi, Hint dinlerinde kast sistemi ve kast sistemine tepki olarak ortaya çıkan görüşler, Uzak Doğu dinlerinde evren anlayışı ve kültürel değerlerin dine etkisi gibi faktörler bağlamında değerlendirmelerde bulunulacaktır. Semavi dinlerde ise her dinin kutsal kitabının insana yüklediği anlam ve değer ele alınmakla birlikte; Yahudilikte seçilmişlik inancının, Hıristiyanlıkta asli günah ve çarmıh hadisesinin, İslam’da ise dinin tebliğcisi Hz. Muhammed’in Veda Hutbesinin insana yüklediği anlam özel olarak değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Ahlaki İlkeler, Eşitlik, Evren, İnsan Hayatı, Hak ve Hürriyetler, Sınıfsal Ayrım, Yaratılış.

Kaynakça

• Adam, Baki. Yahudilik ve Hıristiyanlık Açısından Diğer Dinler. İstanbul: Pınar Yayınları, 2.Basım, 2015.
• Alıcı, Mehmet. Mecusi Geleneğinde Tektanrıcılık ve Düalizm İlişkisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2011.
• Baran Tekin, Dilâ. Mani ve Öğretileri. Çorum: Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Çatlı Özen, Gökçen. "Kapalı Toplumsal Yapı: Kast Sistemi Üzerinden Tabakalaşma". Aydın Toplum ve İnsan Dergisi 2/3, (Ekim 2016), 59-65.
• Erul, Bünyamin. "Veda Hutbesi", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 42/591-593. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
• Güç, Ahmet. "Konfüçyüs ve Konfüçyüsçülük". Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/2 (Haziran 2001), 43-65.
• Güç, Ahmet - Sert, Ekrem. "Budizm'de Dört Temel Gerçek, Sekiz Dilimli Yol ve Nirvana". İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi 5/12 (Haziran 2020), 3-28.
• Gündüz, Şinasi. “Gnostik Mitolojide Düşüş Motifi ve Demiurg Düşüncesi.” Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/9 (Ocak 1997): 121-166.
• Gündüz, Şinasi. Hıristiyanlık. Ankara: İSAM Yayınları, 9. Basım, 2020. Gündüz, Şinasi. “Maniheizm”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 27/575-576. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Gürkan, Salime Leyla. Anahatlarıyla Yahudilik. Ankara: İSAM Yayınları, 6. Basım, 2020.
• Kutsal Kitap: Tevrat, Zebur, İncil. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi - Yeni Yaşam Yayınları, 2018.
• Mete, Duygu. Kutsal Kitaplar Bağlamında İlahi Dinlerde İnsan Kavramı. Erzincan: Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Özcan, Şevket. Dinlerin İnsana Verdiği Değer (Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam Örneği). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
• Özcan, Şevket. "İnsana Verilen Değer Ekseninde Çeşitli Dinlerde İnsan: Dinler Tarihi Açısından Karşılaştırmalı Bir İnceleme". Dini Araştırmalar Dergisi 19/48 (Haziran 2016), 203-224.
• Sayım, Huzeyfe. "Zerdüştîlik'de Kozmogoni ve Yaratılış". Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1/16 (Haziran 2004), 91-101.
• Schimmel, Annemarie. Dinler Tarihine Giriş. İstanbul: Kırkambar Yayınları, 1999.
• Tzu, Lao. Tao Te Ching. çev. Sefer Guseynov, İstanbul: Destek Yayınları, 2018.
• Yaman, Sevde. "Tevrat'a Göre İnsan Hayatı ve Onurunun ve Kutsallığı". İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5/2 (Nisan 2016), 338-354.
• Yılmaz, Nuh. "Caynizm'de Ahlak". Ahlak ve Din Disiplinlerarası Bir Yaklaşım ed. Hasan Yerkazan, 341-383. Ankara: Sonçağ Yayıncılık. 1. Basım, 2021.
• Yitik, Ali İhsan. Doğu Dinleri. İstanbul: İSAM Yayınları, 1. Basım, 2014.