Din Psikolojisi Açısından Hz. Ömer’in Bireysel Kişiliği

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 210 - 229, 04.06.2022

Ayşe Bayraktutan

Öz

Kişilik; bir insanın bütün ilgi, tutum, yetenek, konuşma tarzı, dış görünüş ve çevreye uyum biçimini içeren davranış yumağıdır. Kişi-lik, bireyin iç ve dış çevresiyle kurduğu, diğer bireylerden ayırt edici, tutarlı ve yapılaşmış bir ilişki biçimidir. Kişilik, bir kültür içerisinde şekillenir. Bu bakımdan kişiliğin oluşumunu etkileyen birçok unsur bulunmaktadır. Bu bağlamda İslam tarihine kişiliği ve karakteri ile damga vurmuş hem cahiliye döneminde hem de Müslüman olduk-tan sonra adından çok söz ettirmiş kişilerden biri olan Hz. Ömer'i ve onun bireysel kişiliğini Din psikolojisi açısından incelemenin bu boşluğu kapatma noktasında bir gayret sarf etmenin yerinde olaca-ğını düşündük.

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi, Kişilik, Hz. Ömer, Liderlik, Saygınlık

In terms of the psychology of religion Hz. Ömer's Personal Personality

Öz

Kaynakça

• Azimli, Mehmet. Siyeri Farklı Okumak. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013. Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed İbn İsmâil. el-Câmi’us-Sahîh I-VIII. İstan-bul: 1992. Çil, Halit. Halife Ömer b. Hattab Devrinde Etkili Yönetim, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. Sayı: 4, 2012, s. 331-352. Çil, Halit. Liderlik Teorilerine Göre Hz. Ömer’in Liderliği, İnsan ve Toplum Bi-limleri Araştırmaları Dergisi. Sayı: 1, 2012, s. 198-215. Dârîmî, Abdullah b. Abdurrahman es-Semerkandî. Sünenü’d-Dârimî I-III. İs-tanbul: 1992. Demirci, Abdurrahman. Hz. Muhammed’in Öfke Kontrolü (Hz. Ömer’le Di-yalogları Bağlamında), Mukaddime. Sayı: 2, 2014, s. 113-139. Ebû Yusuf. Kitâbu’l-Harac. çev. Ali Özek, İstanbul: Hisar Yayınları, 1973. Ebû Zehra, Muhammed. Hatemu’n-Nebiyyîn. Katar: 1979. el-Belâzürî, Ebu'l-Abbas Ahmed. Ensâbü'l-Eşrâf. thk. Süheyl Zekkâr vd., Bey-rut: 1996. el-Belâzürî, Ebu'l-Abbas Ahmed. Fütûhu’l Büldân. Kültür Bakanlığı Yayınları, 2002. en-Nemerî, İbn Abdilberr. Ebû Ömer Cemâlüddin Yusuf b. Abdillah. el-İstiâb fi Mâ'rifeti'l-Ashâb. Kahire: tsz. en-Nemeriî, Ebû Ömer Yusuf b. Abdullah İbn Abdilberr. ed-Durer fî İhtisâri Meğâzî ve’s-Siyer,. thk. Şevki Dayf, Kahire: Dâru’l-Meârif, 1991. Hamidullah, Muhammed. İslâm Peygamberi. çev. Mehmet Yazgan, İstanbul: Beyan Yayınları, 2011. Hasan, İbrahim Hasan. İslâm Tarihi. çev. İsmail Yiğit, Sadreddin Gümüş, İs-tanbul: Kayıhan Yayınları, 2011. Hattâb, Mahmud Şît. Komutan Peygamber. çev. Ahmed Ağırakça, İstanbul: Bir Yayınları, 1988. Heykel, Muhammed Hüseyin. Hz. Muhammed’in Hayatı. çev. Vahdettin İnce, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2011. Heysemî, Nûreddin Ali b. Ebîbekir. Mecmeu’z-Zevâid ve Menbeu’l-Fevâid I-X. Kahire: Dâru’r-Reyyân, 1987. İbn Asâkîr, Ebû’l-Kâsım Ali b. Hüseyin b. Hibetullah b. Abdillah. Tarîhu Medîneti Dımaşk. thk. Ömer b. Ğarrame el-Ömerî, Beyrut: Dâru’l-Fıkr, 1997. İbn Hişam, Ebû Muhammed Cemaleddin Abdülmelik. es-Sîretu’n-Nebeviyye. thk. Ömer AbdusselâmTedmûrî, Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1990. İbn Kesîr. Büyük İslam Tarihi (el-Bidâye ve’n-Nihâye). çev. Mehmet Keskin, İs-tanbul: Çağrı Yayınları, 1994. İbn Sa’d, Muhammed b. Sa’d ez-Zührî. et-Tabakâtü’l-Kübrâ I-VIII. Beyrut: tsz. İbn Şebbe, Ebû Zeyd Ömer en-Nemîrî. Târîhu'l-Medîneti'l-Münevvere: Ahbâru'l-Medîneti'l-Münevvere. thk. Fehîm Muhammed Şeltût, Beyrut: trz. İbnu’l-Esîr, el-Cezerî. Camiu’l-Usûl min Ehâdisi’r-Rasul, thk. Muhammed Hamid el-Fakki, Beyrut: Daru İhyai’t-Turasi’l Arabi, 1980. İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Abdurrahman b. Ali. Fünûnü’l-Efnân fî Uyûni Ulûmi’l-Kur’ân. Thk. Hasen Ziyâüddîn Itr, Beyrut: 1987. İbnü’l-Esîr, ‘İzzüddîn Ebu’l-Hasen Abdülkerim eş-Şeybânî. el-Kâmil fi’t-Târîh. Beyrut: 1979. Kandehlevî, M.Yusuf. Hayatu’s-Sahâbe. çev. Ali Arslan, Ankara: Akçağ Yayın-ları, 2004. Kaya, İsmail. Hz. Ömer ve Ailesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: 2013. Kettânî, Muhammed b. Ca’fer. Hz.Peygamberin Yönetimi, çev. Ahmet Özel, İz Yayınları, İstanbul 2003. Kettânî, Muhammed b. Ca’fer. Nazmu’l-Mütenâsir mine’l-Hadîsi’l-Mütevâtir. Haleb: tsz. M. Şerif Şimşek- Tahir Akgemci- Adnan Çelik. Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış. Konya: Adım Matbaacılık, 2003. Münâvî, Muhammed Abdürraûf. et-Tevkîf alâ Mühimmâti’t-Te‘ârif. thk. Mu-hammed Rıdvân ed-Dâye, Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1410. Sallâbi, Muhammed Ali. Sîretu Emiru'1-Mü'minîn Ömer İbnü'1-Hattâb, Bey-rut: Daru'1-Ma'rife, 2007. Sarıçam, İbrahim. Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2002. Sezikli, Ahmet. Hz. Peygamber Devrinde Nifak Hareketleri. Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları, 2013. Şahin, Davut. Hz. Ömer’in Kur’an Anlayışı ve Yorum Yöntemi. Basılmamış Doktora Tezi, Ankara: 2009. Taberî, Muhibbuddîn, Ebû Cafer Ahmet b. Abdillah. er-Riyâdu’n Nadira fi Menakıb-i el-Aşere, Mısır 1951. Tâberî, Muhibbuddîn, Ebû Cafer Ahmet b. Abdillah. Tarih er-Rusûl ve’l-Muluk ve’l-Hulafâ Şerhi. thk. Muhammed Ebu'l-Fadl. İbrahim, Kahire: 1979. Taberî, Muhibbuddîn, Ebû Cafer Ahmet b. Abdillah. Tarihu’l-Ümem ve’l-Mulûk. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1988. Tirmizî, Muhammed b. Îsâ. Sünenü Tirmizî I-V. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992. Yılmaz, Metin. Cahiliye Taasubundan Müslüman Şahsiyetinin Teşekkülü Sü-recine Geçişe Bir Örneklem Olarak Hz. Ömer, Uluslararası Kişilik ve Karakter İnşâsında Dinin Yeri Sempozyumu. Ordu: 2016, s. 517-531.