Alvarlı Efe Hazretleri ve Arapça-Türkçe Gazaliyyâtı

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 4, 1078 - 1098

Zeynep Akbudak

Öz

Asıl adı Hâce Muhammed Lutfi olan Alvarlı Efe Hazretleri, ‘Alvarlı Efe Hazretleri’ lakabıyla şöhret bulmuş Nakşibendi büyüklerinden bir zattır. Hicri 1285 miladi 1868 senesinde Erzurum'un Hasankale'ye bağlı kendi deyimiyle ‘erenler meskeni ve râhat-ı can’ olan 'Kındığı Köyü'nde dünyaya gelmiştir. Babası Hâce Hüseyin Efendi, annesi Seyyide Hadîce Hanım'dır. Önce Hasankale’de imamlık yapan Hazret, daha sonra pederi ile Bitlise Giderek Pîr-i Küfrevî Hazretlerinin huzuruyla müşerref olmuştur. Çeşitli yerlerde görev yapan Alvarlı Efe Hazretleri’nin Alvar imamı olarak anılması 24 sene imamlık yaptığı Alvar köyüyle bağlantılıdır. Hazret bir süre rahatsızlığından sonra 12 Mart 1956 tarihinde Erzurum’da vefat etmiş, Alvar köyüne götürülüp orada toprağa verilmiştir.
‘Gazeliyyât’ kelimesi Klasik Doğu şiirinin en yaygın nazım şekillerinden genellikle 5-12 beyitten oluşan, ilk beyitlerin mısraları aralarında kafiyenin olduğu, diğer beyitlerde ilk mısra serbest ikinci mısra ise matla ile kafiyeli olan ‘gazel’ kelimesinin çoğul kipi anlamında kullanılmıştır. Kelime olarak Gazelliyyât gazelle ilgili, gazel tarzında olan şiirler anlamına gelir.
Tercümesini sunduğumuz Alvarlı Efe Hazretleri’ne ait bu şiirler yine kendisine ait olan 2011 İstanbul baskılı Hulâsâtu’l-Hakâyık ve Mektûbât-ı Hâce Muhammed Lutfî adlı Türkçe divanının 27-46 sayfaları arasında yer alan Arapça gazellerinin Türkçe’ye çevirisidir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Alvarlı Efe, Gazaliyyat, Maktubat, TErcüme

Hazrat Alvarli Efe and His Arabic-Turkish Gazaliyyât

Öz

Alvarli Efe Hazrat, whose real name is Hace Muhammad Lutfi, ‘Alevar Efe Hazretti, who found fame with the nickname Nakshibendi, is a hit from the elders. Hijri was born in 1285 in 1868 in Erzurum's Hassankale, the self-described ‘erenler dwelling and rahat-i can’, 'The village where he lived. His father, Hace Hussein Efendi, was his mother Sayyide Hadith Miss. Hazret, who first implied in Hasankale, then went to Bitlis with her pederi and became prosperous in the presence of the Qur'an Prophet. The mention of the Alvaran Efe Hazrat, who works in various places, as the Alvar imam, is linked to the Alvar village, which he imams for 24 years. Hazrat died on March 12, 1956 after his illness and was taken to Alvar village and buried there.
The word ‘Gazeliyat’ The most common forms of classical Eastern poetry, usually consisting of 5-12 couplets, among which the mares of the first couplets are rhymes, are, in other couplets, the first egyptian free second corn is used in the sense of the plural mode of the word ‘gazel’, which rhymes with matla. In words, Gazelliyat means poems about gazelle in the style of gazel.
these poems belonging to the Alvarli Efe Hazrat which we offer translation are also owned by his 2011 Istanbul printed Hulasatul-Hakiyuk and al-Hajabad al-Hajabad Muhammad Lutfi, which are among the 27-46 pages of the Turkish divan Tabja gazels translation.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Alvarli Efe, Gazaliyyat, Letter, Translation

Kaynakça

• Lutfî, H. M. (2011). Hulâsatü’l- Hakâyık ve Mektûbât-ı Hâce Muhammed Lutfî, İstanbul: Efe Hazretleri Vakfı