A Holistic Evaluation of the Approach Of Neo-Liberalism, One of the Dominant Theories of International Relations to Security Problems

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 3, 990 - 1017, 24.09.2025

Bedri Şahin

Öz

The new security debate triggered by the terrorist attacks of September 11, 2001, the security problems of the countries where new solutions are needed as well as the traditional solutions, as well as the military ones such as terrorism; it also consists of the need to integrate the non-military, human dimension of the economy and human rights, and the risks of damaging certain protective actions to those they protect. In the neoliberal era, security approaches are focused on the security of capital, which has shown great change on a global scale and has the feature of free movement. This situation; Providing new investment areas, markets, access to cheap labor and raw material resources are vital for the security of capital accumulation. Fulfillment of all these requirements will be possible with the functional and structural transformation of nation states. Within the framework of the said transformation, the downsizing of the state with neo-liberal strategies and the transfer of even the security affairs, which are considered to be the most important of the primary duties of the state, to the private sector are of great importance, and security strategies are also used as a tool to achieve this transformation.

Anahtar Kelimeler

Security Debate , Security Strategies , Terrorism , Neo-liberal Strategies

Uluslararası İlişkiler Başat Teorilerinden Neo-Liberalizmin Güvenlik Sorunlarına Yaklaşımının Bütünsel Olarak Değerlendirilmesi

Öz

11 Eylül 2001’deki terörist saldırıların tetiklediği yeni güvenlik tartışması, geleneksel çözüm yollarının yanı sıra yeni çözüm yolarına da ihtiyaç duyulan ülkelerin güvenlik sorunları, terörizm gibi askeri olanların yanı sıra; ekonomi ve insan hakları gibi askeri olmayan, insan' boyutunu entegre etme ihtiyacından ve belirli koruyucu eylemlerin koruduklarına zarar verme risklerinden de oluşmaktadır. Neo-liberal dönemde güvenlik yaklaşımları, küresel ölçekte büyük değişim gösteren ve serbest dolaşım özelliği olan sermayenin güvenliğine odaklı bir yaklaşımdır.
Bu durum; yeni yatırım alanlarının, pazarların sağlanması, ucuz emek gücüne ve hammadde kaynaklarına ulaşılabilmesi sermaye birikiminin güvenliği için yaşamsal bir öneme sahiptir. Bütün bu gerekliliklerin yerine getirilmesi ise ulus devletlerin işlevsel ve yapısal dönüşümüyle mümkün olacaktır. Sözü edilen dönüşüm çerçevesinde neo-liberal stratejilerle devletin küçülmeye gitmesi ve devletin asli görevlerinden en önemlisi kabul edilen güvenlik işlerinin dahi özel sektöre devri büyük öneme sahiptir ve bu dönüşümün sağlanabilmesi güvenlik stratejilerinden de bir araç olarak yararlanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik Tartışması , Güvenlik Stratejileri , Terörizm , Neo-liberal Stratejiler

Kaynakça

• Adalı, Cahit. “Günümüz Kapitalizmi ve Devleti Üzerine”. İstanbul: Sarmal Yayınları, 1997.
• Adda, Jean. “Ekonominin Küreselleşmesi”. Çev. S. İnece. İstanbul: İletişim Yayınları, 2002.
• Aksoy, Şaban. “Yeni Sağ, Kamu Yönetimi ve Yerel Yönetim: Eleştirel Bir Yaklaşım”. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi 7/1 (1998), 3-13.
• Aktan, Coşkun Can. “Gerçek Liberalizm Nedir?”. İstanbul: T Yayınevi, 1996.
• Arı, Tuncay. “Uluslararası İlişkiler Teorileri”. Bursa: MKM Yayıncılık, 2010.
• Başkaya, Fikret. “Küreselleşmenin Karanlık Bilançosu”. Ankara: Özgür Üniversite Kitaplığı, 2002.
• Bauman, Zygmunt. “Siyaset Arayışı”. Çev. Tuncay Birkan. İstanbul: Metis Yayınları, 2000.
• Bozdağlıoğlu, Yahya. “Yapılandırmacı Yaklaşım (Konstrüktivizm)”. Uluslararası İlişkiler: Giriş, Kavram ve Teoriler. Der. Haydar Çakmak. 137-150. Ankara: Platin Yayınları, 2007.
• Bozdağlıoğlu Yücel , Özen Çınar .  “Liberalizmden Neoliberalizme Güç Olgusu ve Sistemik Bağımlılık”. Uluslararası İlişkiler Dergisi, Cilt: 1 Sayı: 4, 59 - 79, 2004.
• Castells, Manuel. “The Power of Identity”. Malden: Blackwell, 2003.
• Duman, M. Zeki. “Neo-liberal Küreselleşmenin Zaferi”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8/1 (2011), 670.
• Erdoğan, Mustafa. “İslam ve Liberalizm (2)”. Liberal Düşünce Topluluğu. http://www.liberal.org.tr/sayfa/islam-ve-liberalizm-2-mustafa-erdogan,237.php (erişim 30 Eylül 2023).
• Eren, Veysel. “Kamu Yönetiminde Rekabet, Rekabetin Kurumsallaştırılması ve Rekabet Mekanizmaları”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 58/4 (2003), 83-105.
• Foucault, Michel. “Security, Territory, Population: Lectures at the Collège de France”. 1977-78. London: Palgrave MacMillan, 2007.
• Fukuyama, Francis. “Tarihin Sonu ve Son İnsan”. Çev. Zeynep Dicleli. İstanbul: Gün Yayıncılık, 1999.
• Gambetti, Zeynep. “İktidarın Dönüşen Çehresi: Neoliberalizm, Şiddet ve Kurumsal Siyasetin Tasfiyesi”. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 40 (2009), 40.
• Gorz, André. “Yaşadığımız Sefalet”. Çev. N. Tutal. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2001.
• Güzelsarı, Selma. “Kamu Yönetimi Disiplininde Yeni Kamu İşletmeciliği ve Yönetişim Yaklaşımları”. AÜ SBF Geta Tartışma Metinleri Serisi (2004), 4.
• Hayek, Friedrich A. Von. “Kölelik Yolu”. Çev. Turhan Feyzioğlu ve Yavuz Arsan. Ankara: Liberte Yayınları, 2004.
• Heywood, Andrew. “Siyaset”. Çev. Bekir Berat Özipek vd. Ankara: Adres Yayınları, 2019.
• Jolly, Richard, Louis Emmerij ve Thomas Weiss. “UN Ideas That Changed the World”. Bloomington: Indiana University Press, 2009.
• Kardaş, Tuncay. “Güvenlik: Kimin Güvenliği ve Nasıl? Uluslararası Politikayı Anlamak: Ulus Devletten Küreselleşmeye”. Der. Zeynep Dağı. 125-152. İstanbul: Alfa Yayınları, 2007.
• Kern, Anna. “Produktion von (Un-) Sicherheit: Urbane Sicherheitsregime im Neoliberalismus.”. Dampfboot Verlag, 2016.
• Kloby, John. “Küreselleşmenin Sefaleti”. Çev. Osman Düz. İstanbul: Güncel Yayıncılık, 2005.
• Martínez, Lorenz. “Neoliberalismo y securitización de la migración”. Barcelona: Bellaterra, 2020.
• Mearsheimer, John J. “The False Promise of International Institutions”. International Security 19/3 (1995), 7.
• Milanović, Branko. “Globalization and Goals: Football Transfers and Capital Flows”. World Development 33/6 (2005), 829-850.
• Newman, Edward. “Human Security and Constructivism”. International Studies Perspectives. Oxford: Blackwell, 2001, 247.
• Polanyi, Karl. “Büyük Dönüşüm: Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri”. Çev. Ayşe Buğra. İstanbul: İletişim Yayınları, 2003.
• Ripsman, Norrin M. ve T. V. Paul. “Globalization and the National Security State: A Framework for Analysis”. International Studies Review. Oxford: Blackwell, 2005.
• Safi, İhsan. “Neo-Liberalizmin Öncüsü Hayek’in Toplumsal ve Siyasal Kuramı”. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 9/16 (2018), 1780-1781.
• Savran, Sungur. “Kod Adı Küreselleşme”. İstanbul: Yordam Kitap, 2008.
• Savran, Sungur. ““Küreselleşmenin Ekonomik Boyutu”. Ankara: TMMOB Yayını, 2002.
• Şaylan, Gencay. Küreselleşme, Neo-Liberalizm ve Demokrasi”. Ankara: İmge Kitabevi, 2003.
• Toker, Bayram. “Demografik Değişkenlerin İş Tatminine Etkileri: İzmir’deki Beş ve Dört Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Uygulama”. Doğuş Üniversitesi Dergisi 8/1 (2007), 92-107.
• Tomlinson, John. “Küreselleşme ve Kültür”, Çev. Ahmet Eker. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2004.
• Ünal, Serhan “Uluslararası Siyasi Ekonomide Neoliberal Dönüşüm ve Yapısal Güç”, Sayı: 80, 100 - 116, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2024, https://doi.org/10.51290/dpusbe.1395610
• Waltz, Kenneth N. “Realist Thought and Neorealist Theory”, Journal of International Affairs 44 (1990), 21-37.