Gençlerde Ekonomi Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 22, 5 - 31, 31.12.2020

Fatih Ayhan , Ufuk Bingöl

Öz

Toplumu oluşturan bireyler günlük faaliyetlerinde ekonomi bilgisine ihtiyaç duymaktadır. Ekonomi
bilgisinin oluşturulması ise bireysel ilgi, araştırma ve alınan ekonomi ders geçmişine bağlıdır. Ekonomi
bilgisinin geliştirilmesi ekonomi okuryazarlığı düzeyinin artırılması ile ilişkilidir. İlgili literatürde genellikle
ekonomi okuryazarlığı düzeyi yüksek bireylerin ekonomik kararları daha rasyonel verebildikleri ve
ekonomi olaylarında daha isabetli hesaplamalar yapabildiği kabul edilmiştir.
Bu çalışmada Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi öğrencileri üzerinde demografik değişkenler,
ekonomi olaylarına ilgi ve ekonomi eğitiminin, ekonomi okuryazarlığı düzeyleri üzerindeki etkileri
araştırılmıştır. Çalışmada Gerek ve Kurt (2011) tarafından geçerlilik ve güvenilirlik testleri yapılmış
olan 34 maddelik ekonomi okuryazarlığı ölçeği uygulanmıştır. Ekonomi okuryazarlığının alt boyutları
olan ekonomi bilgisi, ekonomik rasyonellik, sosyoekonomik yansımalar ve bireysel ekonomi planlama
faktörleri ile değişkenler arasındaki ilişki ortaya konulmuştur.
Araştırma sonuçlarına göre cinsiyet, gelir değişkeni ve alınan ekonomi dersi sayısı; ekonomi bilgisi ve
ekonomik akılcılık anlamlı olarak etkilemektedir. Bu sonuçlarla erkeklerde ekonomi bilgisi ve ekonomik
akılcılığı olumlu etkilenmektedir. Gelir değişkeni ekonomi bilgisi ve ekonomik akılcılığı anlamlı şekilde
pozitif etkilemektedir. Ekonomi haberlerini takip sıklığı ile ekonomik rasyonalite üzerinde etkili
olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular ekonomi eğitiminin ekonomi okuryazarlığının artırılması
için önemli bir araç olduğunu ortaya koymuştur. Bu sonuçlar daha bilinçli ve doğru ekonomik
kararların alınabilmesi için toplumda ekonomi okuryazarlığı düzeyinin artırılmasının önemli olduğu
doğrulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ekonomi Okuryazarlığı, Ekonomi Bilgisi, Rasyonel Seçim, Ekonomi Eğitimi, Faktör Analizi.

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurumdan destek alınmamıştır.

Teşekkür

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Ömer Seyfettin Uygulamalı Bilimler Fakültesinde görevli Doç.Dr. Harun YILDIZ'a katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

A RESEARCH ON THE DEFINING THE DETERMINANTS OF ECONOMY LITERACY LEVELS IN YOUTH

Öz

All individuals who make up society need economic knowledge even in their daily activities. The creation of economic knowledge depends on individual interest, research and the history of economics lecture taken. The development of economic knowledge is associated with increasing the level of economic literacy. In the related literature, it is generally accepted that individuals with high economic literacy level can make economic decisions more rationally and make more accurate calculations in economic events.
In this study, the effects of demographic variables, interest in economic events and economic literacy levels of economics education on Bandırma Onyedi Eylül University students were investigated. In this study, the 34-item economic literacy scale, whose validity and reliability tests have been performed by Gerek and Kurt (2011), has been applied. The relationship between economic knowledge, economic rationality, socioeconomic reflections, individual economic planning factors and variables, which are the sub-dimensions of economic literacy, has been revealed.
According to the findings of the research, gender, income variable and number of economics courses taken affect the economic knowledge and economic rationality significantly. With these results, economic knowledge and economic rationality are positively affected in men. The income variable significantly affects the economics computer economic knowledge and economic rationalitiy positively. It has been determined that it is effective on economic rationality with the frequency of following the economic news. Findings revealed that economic education is an important tool for increasing economic literacy in society. These results are confirmed to increase the level of economic literacy in the society in order to make more informed and correct economic decisions.

Anahtar Kelimeler

: Economic Literacy, Economic Knowledge, Rational Choice, Economic Education

Kaynakça

• Bagozzi, R.P., & Yi, Y. (1988). On the Evaluation of Structural Equation Models. Journal of the Academy of Marketing Science, 16(1), 74-94. Barclay, D. W., Higgins, C. A., & Thompson, R. (1995). The Partial Least Squares Approach To Causal Modeling: Personal Computer Adoption and Use As Illustration. Technology studies 2: 285-309. Başol, O. (2018). OECD Ülkelerinde Yaşam Tatmini Üzerine Bir Değerlendirme. "İş, Güç" Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 20(3), 67-86. Burke, M.A. ve Manz, M.(2014). Economic Literacy and Inflation Expectations: Evidence from a Laboratory Experiment, Journal of Money, Credit and Banking, 46(7): 1421-1456. https://doi.org/10.1111/jmcb.12144 Chin, W. W. (1998). The partial least squares approach for structural equation modeling. Pp. 295-336 in Macoulides, G. A., ed. Modern methods for business research. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. Chin, Wynne W., & Newsted, P. R. (1999). Structural equation modeling analysis with small samples using partial least squares. Pp. 307-341 in R. H. Hoyle, ed. Statistical strategies for small sample research. Thousand Oaks, CA: Sage Publications. Dilek, S., Küçük,O. ve Eleren, A. (2016). Kastamonu Üniversitesi Öğrencilerinin Ekonomi Okuryazarlığı, İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7): 1865-1878. DuPont T. ve Natvig, D. (2010). Economic Literacy In South Carolina, Palmetto Review,10:2-7. Dülgeroğlu, İ., & Başol, O. (2017). İş Stresi ve Çalışma Yaşamı Kalitesi Algısının Yansımaları: Satış Temsilcileri Üzerine Bir Araştırma. Business and Economics Research Journal, 8(2), 293-304 Fornell, C., Larcker, D.F. (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. Gerek, S.ve Kurt, A.A.(2011). Ekonomi Okuryazarlığının Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 59-73. Gerek, S. ve Kurt, A.A. (2008). Economic Literacy of University Students: A Sample From Anadolu University, Erişim Adresi: http://ssrn.com/abstract=1137610 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1137610 (Erişim Tarihi: 08.05.2020). Grimes P.W, Rogers, K.E., ve Smith,R.C.(2010). High School Economic Education and Access to Financial Services, The Journal Of Consumer Affairs, 44(2):317-335. Güler, E.Ö. ve Veysikarani, D. (2019). Ekonomi Okuryazarlığı Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(1): 126-141. Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. & Sarstedt, M. (2013). A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SE). Sage Publications, Inc. Hashim, C.N. and Kayode, B.K.(2013). Economics Literacy among University Students: A Case Study of International Islamic University Malaysia (IIUM). World Applied Sciences Journal 28 (6): 871-875. Jappeli, T. (2010). Economic Literacy: An International Comparision, The Economic Journal, 120 (November), F429-F451. Doi: 10.1 1 1 1/J.1468-0297.2010.02397. Kwong, K., & Wong, K. (2013). Partial Least Squares Structural Equation Modelling (PLS-SEM) Techniques Using SmartPLS. Marketing Bulletin, 24(Technical Note 1), 1-32. Lipshits, R., Barel-Shaked, ve Ben-Zion, U.(2019). Empirical Study Relating Macroeconomic Literacy And Rational Thinking, Research in Economics, 73(3): 209-215. https://doi.org/10.1016/j.rie.2019.07.001 Lusardi, A. and Mitchell, O.S. (2006). Financial Literacy and Retirement Preparedness: Evidence And Implications for Financial Education. Michigan Retirement Research Center, Working Paper 2006-144. Lusardi, A.and Mithcell, O.S. (2014). The Economic Importance of Financial Literacy: Theory and Evidence, Journal of Economic Literature, 52(1): 5-44. Mercan, N. Oyur, E. Altınay, A. ve Aksanyar, Y. (2012). Ekonomi Okuryazarlığına İlişkin Ampirik Bir Araştırma, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 4(2), 109-118. Merwe, E.V.D. (2012). Economic Literacy As A Factor Affecting Allocative. Doctoral Dissertation, University of the Free State Bloemfontein, South Africa. Mirdamadi, M. ve Petersen, L. (2018). Macroeconomic Literacy and Expectations, (May 29, 2018). Erişim Adresi: SSRN: https://ssrn.com/abstract=3187131 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3187131 (Erişim Tarihi: 23.04.2020). Oanea, D.C. and Dornean, A. (2012). Defining and Measuring Financial Literacy, New Evidence From Romanian’ Students of the Master Finance. Scientific Annals of the Alexandru Ioan Cuza” University of Iasi Economic Sciences, 59 (2), 113-129. Ringle, C. M., Wende, S., & Becker, J. (2015). SmartPLS 3. Bönningstedt: SmartPLS. Erişim Adresi: http://www.smartpls.com, (Erişim Tarihi: 14.04.2020) Rivlin, A.M. (1999). On Economic Literacy. Economic Literacy Symposium. 13 May 1999, Minneapolis, Minnesota: ABD. Erişim Adresi: https://www.federalreserve.gov/boarddocs/speeches/1999/199905132.htm (Erişim Tarihi: 01.05.2020) Şantaş, F. ve Demirgil, B. (2015) Ekonomi Okuryazarlığı Düzeyinin Tespitine İlişkin Bir Araştırma, Akademik Bakış Dergisi, 48: 46-60. Tayfun, A. ve Silik, C.E. (2019). Öğrencilerin Ekonomi Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (4), 2920-2941. Ünal, S., Düğer, Y.S. ve Söylemez, C. (2015). Ekonomi Okuryazarlığı ve Kredi Kartı Tutumunun Rasyonel Kredi Kartı Kullanımına Etkisi: Dumlupınar Üniversitesi Tavşanlı MYO Örneği, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi,10(1), 31- 52. Walsh, G. ve Mitchell, V.W. (2005). Demographic Characteristics Of Consumers Who Find İt Difficult To Decide. Marketing Intelligence & Planning, 23(3), 281-295. Walstad, W.B.(2001). Economic Education in US High Schools, Journal of Economic Perspectives, 15, 195-210. Walstad, W.B. ve Rebek K.(2001). Assessing the Economic Understanding of US High School Students, American Economic Review, 91, 452-457. Walstad, W.B. ve Rebek,K. (2002). Assessing the Economic Knowledge and Economic Understanding of Adults, Quarterly Review of Economics and Finance, 42(5), 921-935. Walstad, W. B. ve Soper, J., C. (1988). A Report Card on the Economic Literacy of U.S High School Students, The American Economic Review, 78(2), 251. Wood, C.W. ve Doyle, J.M. (2002). Economic Literacy Among Corporate Employees. The Journal of Economic Education, 33(3), 195-205. Xu, L. ve Zia, B. (2012). Financial Literacy Around The World, An Overview Of The Evidence With Practical Suggestions For The Way Forward. The World Bank, Policy Research Working Paper No. 6107. Yasım, Y. (2019). Niceliksel İş Yükü ve Güvenlik İkliminin İş-Aile Çatışmasına Etkilerinin SMARTPLS ile Analizi: Tekstil Sektörü Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17 (4) , 128-144. Yasmin, F., Kouser, R., Hassan, I. ve Ahmad, W. (2014). Determinants of Economic Literacy At University Level: A Case Of Pakistan. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 8(3), 914-924. Yunus Yeop, N.K., Ishak, S. ve Jalil, N.A. (2010). Economic Literacy Amongst the Secondary School Teachers in Perak Malaysia, Information Management and Business Review. 1(2), 69-78.