Ailelerde Nesiller Arası Normatif Dayanışma: Gençlik Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 11, 37 - 62, 01.01.2017

Oya Hazer Serhat Öztürk

Öz

Ankara’nın düşük, orta ve yüksek sosyo-ekonomik düzeylerini temsil eden 15-29 yaş arası 1006 gencin katılımıyla gerçekleştirilen çalışmada Bengtson’ın Nesiller Arası Dayanışma Teorisi araştırılmıştır. Bu çalışma ile ailelerde nesiller arası normatif dayanışmanın sosyo-demografik faktörler ve diğer nesiller arası dayanışma boyutları yapısal, duygusal, ilişkisel, uzlaşımsal, işlevsel dayanışma ile olan etkileşiminin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada; Nesiller Arası Normatif Dayanışma ile Uzlaşımsal Dayanışma, Yaş, Ebeveyne/Büyük Ebeveyne Yardım Verme İşlevsel Dayanışma , ebeveyn/büyük ebeveyn eğitim durumu lisans ve lisansüstü mezunu olma, kız kardeş sayısı, çalışma durumu çalışmıyor olma, ebeveyn/büyük ebeveyn eğitim durumu lise mezunu olma, cinsiyetin kadın olması ve erkek kardeş sayısı istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Nesiller Arası Normatif Dayanışmayı etkileyen en önemli faktör Uzlaşımsal Dayanışma olurken, diğer faktörler ise sırasıyla, Ebeveyne/Büyük Ebeveyne Yardım Verme İşlevsel Dayanışma , ebeveyn/büyük ebeveyn eğitim durumu lisans ve lisansüstü mezunu olma, kız kardeş sayısı, çalışma durumu çalışmıyor olma, ebeveyn/büyük ebeveyn eğitim durumu lise mezunu olma ve cinsiyetin kadın olması ve erkek kardeş sayısı bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Aile, Nesiller Arası İlişkiler, Nesiller Arası Dayanışma, Nesiller Arası Normatif Dayanışma

Kaynakça

• • Abel, E.K. (1991). Who Cares for the Elderly: Public Policy ve the Experiences of Adult Daughters. Phila- delphia: Temple University Press.
• • Altonji, J. G., Fumio Hayashi, ve Laurence Kotlikoff. (1995). Is the extended family altruistically linked? Direct Evidence using micro data. American Economic Review 82(5): 1177-1198.
• • Attar-Schwartz, S., Tan, J. P. ve Buchanan, A. (2009). Adolescents‘ perspectives on relationships with grandparents: The contribution of adolescent, grandparent, and parent–grandparent relationship vari- ables. Children and Youth Services Review, 31, 1057–1066.
• • Baran, A. G., A. ve Çoban, S. (2012). Kuramsal Açıdan Kuşaklararası Dayanışma: Yaşlı-Genç İlişkileri, Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma Sempozyum Bildirileri, syf. 189, Grafer Tasarım Baskı Am- balaj, Ankara.
• • Bengston, V. ve Robert Roberts. (1991). Intergenerational solidarity in aging families: an example of formal theory construction. Journal of Marriage and the Family, 53: 856-870.
• • Bengston, V., Roseann Giarrusso, J. Beth Mabry, ve Merril Silverstein. (2002). Solidarity, Conflict, and Ambivalence: Complementary or Competing Perspectives on Intergenerational Relationships? Journal of Marriage and the Family, 64: 568-576.
• • Bengtson, V. (2001). Beyond the Nuclear Family: The Increasing Importance of Multigenerational Bonds. Journal of Marriage and Family, 63(1):1-17.
• • Bengtson, V. L., S, Mangen, D. J. (1988). Family intergenerational solidarity revisited: Suggestions for future management. In D.J. Mangen, V.L. Bengtson ve P.H. Landry, Jr. (Eds.), Measurement of Intergen- erational Relations, syf. 222-238. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• • Bengtson, V.L., ve Mangen, D.J. (1988). Generations, families, and interactions: An overview of the re- search program. In D.J. Mangen, V.L. Bengtson, & P.H. Landry, Jr. (Eds.), Measurement of Intergenera- tional Relations, syf. 10-14. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• • Bengtson, V.L., ve Roberts, R.E.L. (1991). Intergenerational solidarity in aging families: An example of formal theory construction. Journal of Marriage and the Family. 53, 856-870.
• • Blieszner, R. , ve Mancini, J. A. (1987). Enduring ties: Older adults’ parental role and responsibilities. Family Relations. 36.176-180.
• • Brackbill, Y., ve Kitch, D. (1991). Intergenerational relationships: A social exchange perspective on joint living arrangements among the elderly and their relatives. Journal of Aging Studies. 5 (1), 77-97.
• • Brody, E.M. , Johnsen, P.T., Fulcomer, M.C, ve Lang, A.M. (1983). Women’s changing roles and help to elderly parents: Attitudes of three generations of women. Journal of Gerontology. 38 . 597-607.
• • Brody, E.M., Johnsen, P.T. , ve Fulcomer, M.C. (1984). What should adult children do for elderly parents? Opinions and preferences of three generations of women. Journal of Gerontology. 39, 736-746.
• • Cevizci, A., Felsefe Sözlüğü, Paradigma Ya., İstanbul, 2000.
• • Cox, D. ve Mark R. Rank. (1992). Inter-Vivos Transfers and Intergenerational Exchange. The Review of Economics and Statistics, 74(2): 304-314.
• • Crimmins, E.M., ve Ingegneri, D.G. (1990). Interaction between older parents and their children: Past trends, present determinants, future implications. Research on Aging. 12 (1), 3-35.
• • Demirbilek, S., (2001). Değişen Aile Yapısı ve Çocuğun Sosyalleşmesine Etkisi, Sosyal Hizmetler Dergisi, C.1, S.12.
• • Fehr, E. ve Fischbacher, U., 2004. Social Norms and Human Cooperation, Trends in Cognitive Sciences, Vol. 8, No. 4, s. 185-190.
• • Field, D. ve Minkler, M. (1988). Continuity and change in social support between young old, old-old, and very old adults. Journal of Gerontology, 43, 100−106.
• • Finley, N.J., Roberts, M.D., ve Banahan, B.F. III. (1988). Motivators and inhibitors of attitudes of filial obligation toward aging parents. The Gerontologist . 28, 73-78.
• • Gauvreau, P.M. (1993). Sampling Theory. Duxbury Press. P. 469-72.
• • Glazer, N.Y. (1990). “The home as workshop: Women as amateur nurses and medical care providers.” Gender and Society, 4 (4), 479-499.
• • Güneş T., Arıkan R. Tarım Ekonomisi İstatistiği. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1988. 1049, p. 303-306.
• • Ha, J., D. Carr, R. L. Utz, and R. Nesse. (2006). “Older Adults’ Perceptions of Intergenerational Support after Widowhood.” Journal of Family Issues, 27(1): 3-30.
• • Hanson, S.L., Sauer, W.J,, ve Seelbach, W.C. (1983). Racial and cohort variations in filial responsibility norms. The Gerontologist . 23., 626-631.
• • Harper, S. ve Levin, S. (2005). Family care, independent living and ethnicity. Social Policy and Society, 4, 157−169.
• • Hazer, O. (2011). Ergenlerin Büyük Ebeveynlerinden Beklentilerini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Hac- ettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E- dergisi >http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/oyahazer- 2makale.pdf< (5 Nisan 2011, Kasım 2015)
• • Hazer, O. (2012). Büyük Ebeveynlerinin Ergenler Tarafından Algılanan Özelliklerini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. Cilt 29 Sayı 1.
• • Heller, P.L. (1976). Familism scale: Revalidation and revision. Journal of Marriage and the Family . 38., 423-429.
• • Kağıtçıbaşı, Ç., (2008), Günümüzde İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş, EvrimYayınları., İstanbul.
• • Kalaycıoğlu, S. (2012). Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma, Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma Sempozyum Bildirileri, syf. 51, Grafer Tasarım Baskı Ambalaj, Ankara.
• • Kalmijn, M. Gender differences in the effects of divorce, widowhood and remarriage on intergenerational support: Does marriage protect fathers? Social Forces, 2007. 85, 1079-1104.
• • Kıral, G. ve Billor, N. (2001). Bacon Temel Bilesenler Analizi ile Sapan Değerlerin Belirlenmesi. 5. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, Adana.
• • Landry, P.R., Jr. ve Martin, M.E. (1988). Measuring intergenerational consensus. In D.J. Mangen, V.L. Bengston, & P.R. Landry, Jr. (Eds.), Measurement of Intergenerational Relations , pp. 126-155. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• • Lee, G.R. (1987). Aging and intergenerational relations. Journal of Family Issues . 8 (4) , 448-450.
• • Lee, G.R., Coward, R.T. , ve Netzer, J.K. (1994). Residential differences in filial responsibility expectations among older persons. Rural Sociology . 59 (1), 100-109.
• • Lee, G.R., Netzer, J.K., ve Coward, R.T. (1994b). Filial responsibility expectations and patterns of inter- generational assistance. Journal of Marriage and the Family . 56 (3), 559-565.
• • Lowenstein, A. ve Ruth Katz. (2005). Living arrangements, family solidarity, and life satisfaction of two generations of immigrants in Israel. Ageing and Society, 25: 749- 767.
• • Mancini, J.A. , ve Simon, J. (1984). Older adults’ expectations of support from family and friends. Journal of Applied Gerontology . 3, 150-160.
• • Mangen, D.J., ve Miller, R.B. (1988). Measuring intergenerational contact in the family. In D.J. Mangen, V.L. Bengtson, & P.H. Landry, Jr. (Eds.), Measurement of Intergenerational Relations , pp. 98-125. New- bury Park, CA: Sage Publications.
• • Mangen, D.J., ve Westbrook, G.J. (1988). Measuring intergenerational norms. In D.J. Mangen, V.L. Bengtson, & P.H. Landry, Jr. (Eds.), Measurement of Intergenerational Relations , pp. 187-206. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• • Mangen, D.J., Bengtson, V.L., ve Landry, P.H. Jr. (1988). Measurement of Intergenerational Relations. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• • McGarry, K. ve Robert Schoeni. (1995). Transfer behaviour: measurement and the redistribution of re- sources within the family. Journal of Human Resources, 30(4): S184-S226.
• • Netzer, J. K., Intergenerational solidarity and plans for care in later life families. Yayınlanmamış Doktora tezi, University of Florida, Amerika Birleşik Devletleri, 1994.
• • Roberts, R.E.L., ve Bengtson, V.L. (1990). Is intergenerational solidarity a unidimensional construct? A second test of a formal model. Journals of Gerontology . 45 (1) , S12-20.
• • Roberts, R.E.L., Richards, L.N. , ve Bengtson, V.L. (1991). Intergenerational solidarity in families: Untan- gling the ties that bind. Marriage and Family Review . 16, 11-45.
• • Rossi, A. S. ve Rossi, P. H. (1990). Of human bonding: Parent–child relations across the life course. New York: Aldine.
• • Ruiz, S.,A. ve Silverstein, M. (2007). Relationships with Grandparents and the Emotional Well-Being of Late Adolescent and Young Adult Grandchildren. Journal of Social Issues. 63 (4), 793–808.
• • Seelbach, W.C, ve Sauer, W.J. (1977). Filial responsibility expectations and morale among aged parents. The Gerontoloqist , 17, 492-499.
• • Seelbach, W.C. (1977). “Gender differences in expectations for filial responsibility.” The Gerontoloqist . 17, 421-425.
• • Seelbach, W.C. (1978). Correlates of aged parents’ filial responsibility expectations and realizations. Family Coordinator . 27, 341-349.
• • Silverstein, M. ve Vern L. Bengtson. (1997). Intergenerational Solidarity and the Structure of Adult Child-Parent Relationship in American Families. The American Journal of Sociology, 103(2): 429-460.
• • Smith, P. K. (Ed.). (1991). The psychology of grandparenthood: An international perspective London: Routledge.
• • Stoller, E.P. (1983) . Parental caregiving by adult children. Journal of Marriage and the Family . 45, 851- 858.
• • Sussman, M.B. (1991). Reflections on intergenerational and kin connections. Marriage and Family Re- view . 16, 3-9.
• • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2015). İstatistiklerle Yaşlılık. >www.tuik.gov.tr> (Kasım 2015).
• • Werner, E. E. ve Smith, R. S. (1982). Vulnerable but invincible: A study of resilient children. New York: McGraw-Hill.
• • Yamane, T., Alptekin, E., Apaydın, C., Bakır, M.A., Gürbüzsel, E.,. Temel Örnekleme Yöntemleri. Literatür Yay. İstanbul. 2001. P. 323.