Bağımlılıkta Arkadaş Etkisini Anlamaya Yönelik Bir İnceleme: Youtube Videolarına Konuk Olan Madde Kullanıcılarının Röportajları Üzerinden Bir İçerik Analizi

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 28, 90 - 110, 31.12.2022

Melike Semerci Hakan Karaman , Ömer Miraç Yaman

https://doi.org/10.52528/genclikarastirmalari.1007595

Öz

Bireyin uyuşturucu madde kullanımına yol açan çevresel risk faktörlerinden birini akran etkisi oluşturmaktadır.
Akran grubu, madde kullanımının her aşamasında farklı süreç ve şekillerde etkisini göstermektedir. Araştırmamızda
bağımlılık sürecinde arkadaş ilişkilerinin nasıl bir etkiye sahip olduğuna ilişkin Youtube platformu üzerinden bir
içerik analizi çalışması yapılmıştır. Bu kapsamda Youtube platformu üzerinde uyuşturucu madde bağımlılarının
konuk olarak alındığı ve 100.000 üzeri izlenme oranına sahip 11 video incelenmiştir. Bu videolarda bağımlılık
hikayelerini anlatan katılımcıların anlatılarında arkadaşlık ve akran ilişkilerine yönelik yorum ve tecrübeleri
değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda, arkadaş ilişkilerinin bireylerin maddeyi ilk deneyimleme aşamasında
etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca, bağımlılığı devam ettirme ve iyileşme süreçlerinde de arkadaşlar ile olan
ilişkilerin son derece etkin bir rol oynadığı bulunmuştur. Son olarak, arkadaş çevresi ile gelişen madde kullanım
sürecinin; bağımlıların bir kısmı açısından ihtiyaçların karşılanması noktasında satıcılık aşamasına geçtiği tespit
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bağımlılık, Arkadaş İlişkileri, Youtube, İçerik Analizi.

A Study on Understanding the Effect of Friends in Addiction: A Content Analysis on the Interviews of Substance Users Visiting Youtube Videos

Öz

One of the environmental risk factors that lead to the use of drugs is peer influence. Peer group shows its effect in
different processes and ways at every stage of substance use. In our research, a content analysis study was conducted
on the Youtube platform on how peer relations have an effect on the addiction process. In this context, 11 videos with
over 100,000 viewings on the Youtube platform, in which drug addicts were hosted, were examined. The comments
and experiences mentioned by the participants in their addiction stories in these videos on friendship and peer
relations were evaluated. As a result of the study, it was concluded that relationships with friends play an extremely
important role at the first stage of substance use. Moreover, it was found that the relations with friends are also
influential on the likelihood of their continuing substance use and the recovery processes from addiction. Finally, it
was revealed that the substance use process that starts within the circle of friends is taken further in some addicts, and
they switch to the salesman stage to meet their own needs.

Anahtar Kelimeler

Addiction, Friend Relations, Youtube, Content Analysis

Kaynakça

• • Aka, V., Karaman, H., Yaman, Ö. M. (2020). Gençlerin Esrar Kullanımında Akran/Arkadaşlık İlişkilerinin Etkisi: Bingöl İli Örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(50), 129-161.
• • Aktürk, İ. (2021). Madde Bağımlısı Bireylerin Ailelerinde Babanın Temsili Ve Konumu Üzerine Nitel Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa, İstanbul.
• • Allen, J. P., Chango, J., Szwedo, D., Schad, M., Marston, E. (2011). Predictors of Susceptibility to Peer Influence Regarding Substance Use in Adolescence. Child Development, 83(1), 337–350.
• • Allen, J. P., Porter, M. R., McFarland, F. C. (2006). Leaders and Followers in Adolescent Close Friendships: Susceptibility to Peer Influence as A Predictor of Risky Behavior, Friendship Instability, And Depression. Development and Psychopathology, 18(01), 155-172.
• • Altuner, D., Engin, N., Gürer, C., Akyay, İ., Akgül, A. (2009). Madde Kullanımı ve Suç İlişkisi: Kesitsel Bir Araştırma, Tıp Araştırmaları Dergisi, 7(2), 87-94.
• • Ames, G. M., Duke, M. R., Moore, R. S., & Cunradi, C. B. (2009). The Impact Of Occupational Culture On Drinking Behavior Of Young Adults In The US Navy. Journal of Mixed Methods Research, 3(2), 129-150.
• • Andrews, J., Abd-Ellah, M. F., Randolph, N. L., Kenworthy, K. E., Carlile, D. J., Friedberg, T., Houston, J. B. (2002). Comparative Study of The Metabolism of Drug Substrates by Human Cytochrome P450 3A4 Expressed in Bacterial, Yeast and Human Lymphoblastoid Cells, Xenobiotica, 32(11), 937–947.
• • Arılık, M. (2019). Madde Bağımlılarının Damgalanma Sonrası Bağımlılık Döngüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü.
• • ASAM. (2019). Definition of Addiction. (URL: https://www.asam.org/docs/default-source/quality-science/asam's-2019-definition-of-addiction-(1).pdf?sfvrsn=b8b64fc2_2
• • Bahar, A. (2018). Uyuşturucu Madde Kullanımının Nedenleri Ve Bağımlılık Oluşum Sürecinde İletişimsel Yaklaşımların Rolü Ve Önemi: Polis Kayıtları Üzerinden Olgusal Bir İnceleme, Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences, 55, 1-36.
• • Barret, A., Turner, R. (2006). Family Structure and Substance Use Problems in Adolescence and Early Adulthood: Examining Explanations for the Relationship. Addiction, 101, 109- 120.
• • Beauvais, F., Oetting, E. R. (2002). Variances In The Etiology of Drug Use Among Ethnic Groups of Adolescents. Public Health Reports, 117 (Suppl 1), S8.
• • Bennett, T., Holloway, K., Farrington, D. (2008). The Statistical Association Between Drug Misuse and Crime: A Meta-Analysis, Aggression and Violent Behavior, 13(2), 107–118.
• • Dinges, M. M., Oetting, E. R. (1993). Similarity In Drug Use Patterns Between Adolescents And Their Friends. Adolescence, 28(110), 253.
• • D’Amico, E. J., McCarthy, D. M. (2006). Escalation And Initiation of Younger Adolescents’ Substance Use: The Impact of Perceived Peer Use. Journal of Adolescent Health, 39(4), 481-487.
• • Friedman, A. S., Glassman, K. (2000). Family Risk Factors Versus Peer Risk Factors for Drug Abuse, A Longitudinal Study of An African American Urban Community Sample, Journal of Substance Abuse Treatment, 18, 267-275.
• • Gandhi, D. H., Kavanagh, G. J., Jaffe, J. H. (2006). Young Heroin Users in Baltimore: A Qualitative Study, The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 32, 177-188.
• • Erdem, G., Eke C. Y., Ögel, K., Taner, S. (2016). Lise Öğrencilerinde Arkadaş Özellikleri ve Madde Kullanımı, Bağımlılık Dergisi, 7(3), 111-116.
• • Gerring, J. R., Zimbardo, G. P. (2014). Psikoloji ve Yaşam (Çev. Ed. Gamze Sart), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim ve Danışmanlık.
• • Hammersley, R., Jenkins, R., Reid, M. (2001). Cannabis Use and Social Identity, Addiction Research & Theory, 9(2), 133-150.
• • Kandel, D. B. (1985). On Processes of Peer Influences In Adolescent Drug Use: A Developmental Perspective. Advances in Alcohol & Substance Abuse, 4(3-4), 139-162.
• • Kesgin, D., Yaman, Ö. M. (2021). Madde Bağımlısı Bireylerin Kendine Yardım Gruplarına Katılımı Sonrasında Toplumsal Yaşama Uyum Süreçleri Üzerine Nitel Bir Araştırma: Adsız Narkotik Grupları Örneği, Turkish Studies - Economy, 16(2), 873-892.
• • Knight, D. K., Simpson, D. D. (1996). Influences of Family And Friends on Client Progress During Drug Abuse Treatment, Journal of Substance Abuse, 8(4), 417–429.
• • Koçhan, K., İlhan, T. (2015). Erbaş/Erlerin Ebeveyne Bağlanma Stilleri, Depresyon Düzeyleri ve Stresle Başa Çıkma Stillerinin Madde Kullanımı Açısından İncelenmesi, Addicta: The Turkish Journal on Addictions , (2), 61-109.
• • La Greca, A. M., Prinstein, M. J., Fetter, M. D. (2001). Adolescent Peer Crowd Affiliation: Linkages with Health Risk Behaviors and Close Friendships, Journal of Pediatric Psychology, 26: 131-143
• • Lynskey, M. T., Heath, A. C., Bucholz, K. K., Slutske, W. S., Madden, P. A., Nelson, E. C., Martin, N. G. (2003). Escalation Of Drug Use In Early-Onset Cannabis Users vs Co-Twin Controls. Jama, 289(4), 427-433.
• • Lundholm, L., Haggard, U., Möller, J., Hallqvist, J., Thiblin, I. (2013). The Triggering Effect of Alcohol and Illicit Drugs on Violent Crime in A Remand Prison Population: A Case Crossover Study, Drug and Alcohol Dependence, 129(1-2), 110–115.
• • Mutlu, E. (2018). Madde Bağımlılığı ve İnsan Evrimi, Bağımlılık Dergisi, 19(1), 17-22.
• • Nurco, D. N. (1998). A Long-Term Program Research on Drug Use and Crime, Substance Use and Misuse, 33( 9), 1817-1837.
• • Ögel, K., Tamar, D., Evren, C., Sır, A. (2018). Madde Kullanımı ve Suç, http://www.ogelk.net/makale/suc_madde_yayin.pdf
• • Ögel, K., Armağan, E., Eke, C. Y., Taner, S. (2007). Madde Deneyen ve Denemeyen Ergenlerde Sosyal Aktivitelere Katılım: İstanbul Örneklemi, Journal of Dependence, 8, 18-23.
• • Ögel, K. (2010). Bağımlılık Yapan Maddeler. (İçinde: Sigara, Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları: Tanı, Tedavi ve Önleme) İstanbul: Yeniden Yayınları.
• • Ögel, K., Tamar, D., Evren, C., Çakmak, D. (2000). Bir Geçiş Maddesi Olarak Esrar. Türk Psikiyatri Dergisi, 2, 30-35.
• • Polat, G. (2014). Madde Bağımlılığı Tedavisinde Sosyal Hizmet Mesleği, Okmeydanı Tıp Dergisi 30 (Ek sayı 2), 143-148.
• • SEKAM, Türkiye Gençlik Raporu Gençliğin Özellikleri, Sorunları, Kimlikleri ve Beklentileri, İstanbul, 2016.
• • Seal, K. H., Cohen, G., Waldrop, A., Cohen, B. E., Maguen, S., Ren, L. (2011). Substance Use Disorders In Iraq And Afghanistan Veterans In VA Healthcare, 2001–2010: Implications For Screening, Diagnosis And Treatment. Drug And Alcohol Dependence, 116 (1-3), 93-101.
• • Segal, S., Silverman, C. (2002). Determinants of Client Outcomes in Self-Help Agencies, Psychiatric Services, 53, 304-309.
• • Sevin, D. M. (2017). İkinci Kez AMATEM’de Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• • Sevin, D. M., Erbay, E. (2021). Eroin Arkadaşlığı: Çevresi İçerisinde Birey Perspektifi İle Madde Bağımlılarının Yaşam Deneyimleri, Journal of Dependence, 22(1), 65-75.
• • Sevincok, L., Küçükardalı, Y., Dereboy, C. (1997). Askerlik Çağındaki Gençlerde Madde Kullanım Bozukluklar, 33. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özet Kitabı içinde (s. 75). Antalya: Türkiye Psikiyatri Derneği.
• • Steinberg, L. (2013). Ergenlik, Ankara: İmge Kitabevi.
• • Svensson, R. (2000). Risk Factors for Different Dimensions of Adolescent Drug Use, Journal of Child & Adolescent Substance Abuse, 9, 67-90.
• • Teeters, J. B., Lancaster, C. L., Brown, D. G., Back, S. E. (2017). Substance Use Disorders In Military Veterans: Prevalence And Treatment Challenges. Substance Abuse And Rehabilitation, 8, 69.
• • Tsakpinoglou, F., Poulin, F. (2017). Best Friends’ Interactions and Substance Use: The Role of Friend Pressure and Unsupervised Co-Deviancy, Journal Of Adolescence, 60, 74–82. • TUBİM (Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi), Bağımlılık Yapıcı Maddeler ve Bağımlılık ile Mücadele, 2019 Türkiye Raporu, Ankara: TUBİM. http://www.narkotik.pol.tr/kurumlar/narkotik.pol.tr/TUB%C4%B0M/Ulusal%20Yay%C4%B1nlar/2019-TURKIYE-UYUSTURUCU-RAPORU.pdf
• • United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC), 2016, World Drug Report, Vienna. https://www.unodc.org/doc/wdr2016/WORLD_DRUG_REPORT_2016_web.pdf
• • Uzun, B., Kırca, N. B., Çetinkaya, Z., Yaman, Ö.M., Karaman, H. (2020). Adsız Alkoliklere Devam Eden Bireylerin İlk Kullanımdan Ayık Kalmaya Evrilen Serüvenine Bir Bakış: Nitel Bir Araştırma, Turkhis Studies – Social Sciences, 15 (3), 1605 – 1624.
• • Ünlü, A., Evcin, U. (2014). 2008 ve 2010 Yılları Arasında İstanbul Bağcılar İlçesinde Gençler Arasında Madde Kullanım Yaygınlığı, Risk ve Koruma Faktörlerinin Değerlendirilmesi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 127-140.
• • West, R. (2001). Theories of Addiction, Addiction, 96, 3-13.
• • Yang, M. S., Yang, M. J., Liu, Y. H., Ko, Y. C. (1998). Prevelance and Related Risk Factors of Licit and Illicit Substances Use by Adolescent Students in Southern Taiwan, Public Health, 112, 347-352.
• • Yıldırım, A. Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• • Zemore, S. E., Kaskutas, L. A., Ammon, L. N. (2004). In 12-Step Groups, Helping Helps The Helper, Addiction, 99, 1015-1023.