Çokkültürlü Kişilik Özellikleri İle Hoşgörü ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Sosyoloji Bölümü Öğrencileri Örneği

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 32, 43 - 60, 30.04.2024

Fatma Ceyda Baş , Ahmet Faruk Yıldırım

https://doi.org/10.52528/genclikarastirmalari.1330502

Öz

Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin çokkültürlü kişilik özellikleri ile hoşgörü ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Kavramlar ilk kez bir arada ve sosyoloji öğrencileri örnekleminde incelenmiştir. Araştırmanın çalışma gurubunu, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi ve Çankırı Karatekin Üniversitesi sosyoloji bölümünden 275 lisans öğrencisi oluşturmuştur. Çalışma sonuçlarına göre çokkültürlü kişilik özellikleriyle benlik saygısı arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca hoşgörü eğilimi ile benlik saygısı arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Çokkültürlü kişilik özellikleriyle benlik saygısı arasındaki ilişkide aracılık etkisi test edilen hoşgörü eğiliminin kısmi aracılık etkisi ortaya çıkartılmıştır. Bu sonuçlar ve yorumlamaların alan yazına önemli katkılar sunması beklenmektedir. Çünkü üniversite gençliğinin farklılıklara yönelik tutumlarının farklı değişkenlerle ilişki düzeylerinin tespit edilmesiyle barışçıl toplumsal etkileşimlerin desteklenmesine yönelik yaklaşımların geliştirilmesi mümkün olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çokkültürlü Kişilik, Benlik Saygısı, Hoşgörü Eğilimi

Examining the Relationship between Multicultural Personality Traits, Tolerance and Self-Esteem: A Case of Sociology Students

Öz

In this study, it was aimed to examine the relationship between the multicultural personality traits of university students and their tolerance and self-esteem. The concepts were examined together for the first time in a sample of sociology students. The study group of the research consisted of 275 undergraduate students in the Sociology Departments of Nevşehir Hacı Bektaş Veli University and Çankırı Karatekin University. According to the results of the study, a negative and significant correlation was found between multicultural personality traits and self-esteem. In addition, it was observed that there is a positive and significant correlation between tolerance tendency and self-esteem. The partial mediation effect of tolerance, which was tested as a mediator in the relationship between multicultural personality traits and self-esteem, was revealed. These results and their interpretations are expected to make significant contributions to the literature.

Anahtar Kelimeler

Multicultural personality, Self-Esteem, Tolerance Tendency

Kaynakça

• Bakır, M. ve Doğan, V. (2021). Ortak metod varyans: Prosedürel ve metodolojik çözümler. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 13 (2), 401-455.
• Brummett, B. R., Wade, J. C., Ponterotto, J. G., Thombs, B. ve Lewis, C. (2007). Psychosocial well‐being and a multicultural personality disposition. Journal Of Counseling & Development, 85(1), 73-81. https://doi.org/10.1002/j.1556-6678.2007.tb00446.x
• Bulut, M. ve Sarıçam, H. (2016). Okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarında çokkültürlü kişiliğin çokkültürlü eğitim tutumları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 295-322.
• Bushman, B. J. ve Baumeister, R. F. (2017). Social psychology and human nature (4. Ed.). Cengage Learning.
• Çalışkan, H. ve Çavuş, M. (2020). Hoşgörü Eğilim Ölçeği yetişkin formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Değerler Eğitimi Dergisi, 18(40), 181-205. https://doi.org/10.34234/ded.731250
• Çavuş, M. (2019). Hoşgörü Eğilimi Ölçeği yetişkin formunun geliştirilmesi ve yetişkinlerin hoşgörü eğilim düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Çuhadaroğlu, F. (1986). Adolesanlarda benlik saygısı [Yayımlanmamış uzmanlık tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Fietzer, A. W., Ponterotto, J. G., Jackson, M. A. ve Bolgatz, J. (2016). Cultural adjustment and social justice behaviour: The role of individual differences in multicultural personality. European Journal Of Personality, 30(6), 552-563. https://doi.org/10.1002/per.2081
• Goffman, E. (2014). Günlük yaşamda benliğin sunumu (3. Baskı). (B. Cezar, Çev.). Metis Yayınları.
• Hacıbayramoğlu, S. (2021). İnternet bağımlılığı, benlik saygısı ve sosyal onay ihtiyacı arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Kent Üniversitesi.
• Hair, J., Black, W.C., Babin, B. J. ve Anderson, R.E. (2010). Multivariate data analysis. Prentice-Hall Publication.
• Hayes, A. F. (2017). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. Guilford Publications.
• James, W. (1981). The principles of psychology. Harvard University Press.
• Kacar, M. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarında çokkültürlü kişiliğin farklılıklara saygı üzerindeki etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
• Korol, L. D. (2017). Is the association between multicultural personality and ethnic tolerance explained by cross-group friendship? The Journal Of General Psychology, 144(4), 264-282. https://doi.org/10.1080/00221309.2017.1374118
• Korol, L., Gonçalves, G. ve Cabral, M. (2016). The impact of multicultural personality on tolerance of diversity in a sample of Portuguese university students. Psicologia: Teoria E Prática, 18(2), 57-74.
• Köse, D. ve Kolburan, G. Ş. (2019). Anne baba tutumlarının, çocukta benlik saygısı ve empati̇ gelişimi ile ilişkisinin incelenmesi. Social Sciences Studies Journal, 5(47). 5835-5843. http://dx.doi.org/10.26449/sssj.1821
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. Bilim Sanat Yayınları.
• Mead, H. G. (2017). Zihin, benlik ve toplum. Heretik Yayınları.
• Phinney, J. S. (1995). Ethnic identity and self-esteem: A review and integration. A. M. Padilla (Ed.), Hispanic psychology: critical issues in theory and research (s. 57–70) içinde. Sage Publications.
• Podsakoff, P. M. ve Organ, D. W. (1986). Self-reports in organizational research: Problems and prospects. Journal of Management, 12(4), 531-544.
• Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal Of Educational Sciences, 1(1), 154-164.
• Ponterotto, J. G. (2010). Multicultural personality: An evolving theory of optimal functioning in culturally heterogeneous societies. The Counseling Psychologist, 38(5), 714-758.
• Ponterotto, J. G., Costa-Wofford, C. I., Brobst, K. E., Spelliscy, D., Kacanski, J. M., Scheinholtz, J. ve Martines, D. (2007). Multicultural personality dispositions and psychological well-being. The Journal Of Social Psychology, 147(2), 119-135. https://doi.org/10.3200/SOCP.147.2.119-135
• Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self image. Princeton University Press.
• Sarıçam, H. (2014). Öğretmen adaylarının çokkültürlü kişilik düzeyleri ile çokkültürlü eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi. 4th International Symposium Of Policies And Issues On Teacher Education- ISPITE2014, 114-116. Ankara. https://fs.hacettepe.edu.tr/egitim/Bildiri%20Kitaplar%C4%B1/ispite_2014.pdf
• Sarıkaya, A. (2015). 14-18 yaş arası ergenlerı̇n benlı̇k saygısı ve psı̇kolojı̇k dayanıklılık düzeylerı̇ arasındakı̇ ı̇lı̇şkı̇ [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Bilim Üniversitesi.
• Sevim, K. ve Artan T. (2019). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısı ve damgalama eğilimi arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 143-156.
• Şahin, M. H. ve Kılınç, E. (2016). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin çok kültürlü kişilik düzeylerinin belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi (JRET), 5(1), 126-136.
• Tang, T., Fang, E. ve Wang, F. (2014). Is neutral really neutral? The effects of neutral user-generated content on product sales. Journal of Marketing, 78(4), 41–58.
• Van Der Zee, K. I. ve Van Oudenhoven, J. P. (2000). The multicultural personality questionnaire: A multidimensional instrument of multicultural effectiveness. European Journal Of Personality, 14(4), 291-309.
• Van Der Zee, K. I. ve Van Oudenhoven, J. P. (2001). The multicultural personality questionnaire: Reliability and validity of self-and other ratings of multicultural effectiveness. Journal Of Research in Personality, 35(3), 278-288.
• Van Der Zee, K., Van Oudenhoven, J. P., Ponterotto, J. G. ve Fietzer, A. W. (2013). Multicultural personality questionnaire: Development of a short form. Journal Of Personality Assessment, 95(1), 118-124.
• Van Oudenhoven, J. P. ve Van Der Zee, K. I. (2002). Predicting multicultural effectiveness of international students: The multicultural personality questionnaire. International Journal Of Intercultural Relations, 26(6), 679-694. https://doi.org/10.1016/S0147-1767(02)00041-X.
• Van Oudenhoven, J. P., Mol, S. ve Van Der Zee, K. I. (2003). Study of the adjustment of western expatriates in Taiwan roc with the multicultural personality questionnaire. Asian Journal of Social Psychology, 6(2), 159-17.
• Verkuyten, M. (2009). Self-Esteem and multiculturalism: an examination among ethnic minority and majority groups in the Netherlands. Journal of Research in Personality, 43(3), 419-427. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2009.01.013
• West, S. G., Finch, J. F. ve Curran, P. J. (1995). Structural equation models with nonnormal variables: problems and remedies. R. H. Hoyle (Ed.), Structural equation modeling: Concepts, issues, and applications (s.56–75). Sage Publications.