The Effect of Social Appearance Anxiety And Desire To Be Liked By Young People On Acceptance Of Aesthetic Surgery

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 32, 61 - 81, 30.04.2024

Sümeyye Özmen , Firdevs Çelik

https://doi.org/10.52528/genclikarastirmalari.1357731

Öz

In this study, it was aimed to examine the effect of social appearance anxiety and desire to be liked on acceptance of aesthetic surgery in young people. Face-to-face questionnaire method was preferred as the data collection method in the research. As a data collection tool, a questionnaire form consisting of 4 sections was preferred. The questionnaire form consists of sociodemographic questions, social appearance anxiety, desire to be liked and acceptance of aesthetic surgery scales. This research was carried out on 242 students attending a public university. According to the analysis results, women living in metropolitan areas, having had plastic surgery before, spending more time on social media and frequently sharing photos have higher levels of acceptance of plastic surgery. A positive relationship was determined between the variables of acceptance of aesthetic surgery, social appearance anxiety and desire to be liked. Social appearance anxiety and the desire to be liked explain the acceptance of plastic surgery by 14.4%. As a result of the research, it is understood that the desire to be liked and social appearance anxiety make young people prone to aesthetic operations. Restricting the time spent by young people on social media may have positive results in terms of protecting mental health and reducing health expenditures as a result of unnecessary operations.

Anahtar Kelimeler

Social appearance anxiety, Esthetic Surgery, Social Media, Teens

Gençlerde Sosyal Görünüş Kaygısı ve Beğenilme Arzusunun Estetik Cerrahiyi Kabul Etme Üzerine Etkisi

Öz

Bu çalışmada gençlerde sosyal görünüş kaygısı ve beğenilme arzusunun estetik cerrahiyi kabul etme üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak yüzyüze anket yöntemi tercih edilmiştir. Veri toplama aracı olarak ise 4 bölümden oluşan anket formu tercih edilmiştir. Anket formu, sosyodemografik sorular, sosyal görünüş kaygısı, beğenilme arzusu ve estetik cerrahiyi kabul etme ölçeklerinden oluşmaktadır. Bu araştırma, bir kamu üniversitesinde eğitim gören 242 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizlere göre kadınların, büyükşehirde yaşayanların, daha önce estetik operasyon yaptıranların, sosyal medyada fazla zaman geçirenlerin ve sık fotoğraf paylaşanların estetik cerrahiyi kabul düzeyleri daha yüksek çıkmıştır. Estetik cerrahiyi kabul etme, sosyal görünüş kaygısı ve beğenilme arzusu değişkenleri arasında pozitif yönlü bir ilişki belirlenmiştir. Sosyal görünüş kaygısı ve beğenilme arzusu, estetik cerrahiyi kabulü %14.4 oranında açıklamaktadır. Araştırma sonucunda beğenilme arzusu ve sosyal görünüş kaygısının gençleri estetik operasyonlara karşı eğilimli hale getirdiği anlaşılmaktadır. Genç bireylerin sosyal medyada geçirdikleri zamanın kısıtlanması mental sağlığın korunması ve gereksiz operasyonlar sonucunda oluşacak sağlık harcamalarının azaltılması adına olumlu sonuçlar doğurabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal görünüş kaygısı, Estetik cerrahi, Sosyal Medya, Gençler

Kaynakça

• Alcan, A. O. ve Çetin, S. (2022). Sosyal medya kullanımının kadınların estetik cerrahiye ilişkin tutumlarına etkisi. Osmangazi Tıp Dergisi, 44(4), 554-562.
• Amasyalı, M. ve Sabuncuoğlu, F. A. (2017). Level of social appearance anxiety in individuals with and without alignment of teeth. Turkish Orthodontic Society, 30(1), 1-5.
• Aminu, I. M. ve Shariff, M. N. M. (2014). Nijerya’da stratejik yönelim, finansmana erişim, iş ortamı ve KOBİ’lerin performansı: Veri taraması ve ön analiz. Avrupa İşletme ve Yönetim Dergisi, 6(35), 124-132. https://doi.org/10.33736/ijbs.537.2016
• APA. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM–5). American Psychiatric Publishing.
• Budak, B., Çelik, M., Gürel, Ş., Özcan, H., Subaşı, B. ve Yıldız, M. (2013). Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki kadınlarda benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı, depresyon ve anksiyete ilişkisi. Journal of Mood Disorders, 3(3), 107-113.
• Büyüköztürk Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Yayıncılık.
• Çağlar, F. (2021). Sosyal medya bağımlılığı ile narsisistik kişilik özellikleri ve beğenilme arzusu arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Çelik, E. ve Makas, S. (2018). Erken dönem uyumsuz şemalar ile sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 926-937.
• Çetinay Aydın, P. (2017). Kaygı ve endişe. Türkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics, 10(4), 228- 236.
• Çetinkaya, B., Gülaçtı, F. ve Çiftçi, Z. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 904-922.
• Çiçek, G. (2021). Burun estetiği ameliyatı öncesi bireylerin sosyal görünüş kaygıları ile psikolojik iyi oluşlarının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ordu Üniversitesi.
• Dean, Nr., Foley, K. ve Ward, P. (2018). Defining cosmetic surgery. Australasian Journal of Plastic Surgery, 1(1), 95-103. https://doi.org/10.34239/ajops.v1i1.29
• Demirel, S. (2021). Plastik cerrahi operasyonu geçirecek hastaların estetik cerrahiyi kabulü ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi.
• Doğan, T. (2010). Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 151- 159.
• Dömbekci, H. A. ve Öztürk, Y. E. (2021). Burun estetiği operasyonlarını etkileyen sosyal faktörler ve burun estetiğinin tıbbileştirilmesi. EKEV Akademi Dergisi, 87, 217-240.
• Erdoğan, B. (2019). Klinik olmayan örneklemde sosyal medya bağımlılığının sosyal görünüş kaygısı ve iletişim becerileri ile arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
• Erdoğan, R. A. Y. ve Aydoğdu, A. (2021). Determination of social media usage and desire to be liked levels of Kastamonu University tourism faculty students. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 47-56.
• Göksel, A. G., Caz, Ç., Yazıcı, Ö. F. ve Zorba, E. (2018). Spor hizmeti alan bireylerin sosyal görünüş kaygısı ve öznel mutluluklarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 88-101.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe-yöntem-analiz. Seçkin Yayıncılık.
• Güvenç, B. N. (2022). Yetişkinlerin beğenilme arzusu ile sanal ortam yalnızlık ve yetersizlik duygusu ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Hart, E. A., Leary, Mr. ve Rejeski, Wj. (1989). Tie measurement of social physique anxiety. Journal of Sport and Exercise Psychology, 11(1), 94-104. https://doi.org/10.1123/jsep.11.1.94
• Hart, T. A., Flora, D. B., Palyo, S. A., Fresco, D. M., Holle, C. ve Heimberg, R. G. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment, 15(1), 48–59. https://doi.org/10.1177/1073191107306673
• Haspolat, N. K. ve Kağan, M. (2017). Sosyal fobinin yordayıcıları olarak beden imajı ve benlik saygısı. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 139-152.
• Hawes, T., Zimmer Gembeck, M. J. ve Campbell, S. M. (2020). Unique associations of social media use and online appearance preoccupation with depression, anxiety, and appearance rejection sensitivity. Body Image, 33, 66-76. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2020.02.010
• Henderson-King, D. ve Henderson-King, E. (2005). Acceptance of cosmetic surgery: Scale development and validation. Body Image, 2(2), 137-149. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2005.03.003
• ISAPS. (2020). International society of aesthetic plastic surgery, “International survey on aesthetic/cosmetic procedures performed in 2019”. https://www.isaps.org/wpcontent/uploads/2020/12/Global-Survey-2019.pdf (Erişim Tarihi: 09.09.2023).
• ISAPS. (2021). International society of aesthetic plastic surgery, “international survey on aesthetic/cosmetic procedures performed in 2021”. https://www.isaps.org/media/vdpdanke/isaps-global-survey_2021.pdf (Erişim Tarihi: 09.09.2023).
• İnam, Ö. ve Hotun Şahin, N. (2019). Estetik/kozmetik jinekoloji. Şahin N.H. (Ed.) Güncel jinekoloji hemşireliği (s.267-282) içinde. Akademisyen Yayınevi.
• Jovic, M., Sforza, M., Jovanovic, M. ve Jovic, M. (2017). The acceptance of cosmetic surgery scale: confirmatory factor analyses and validation among serbian adults. Current Psychology, 36(4), 707-718. https://doi.org/10.1007/s12144-016-9458-7
• Kahraman, N. (2021). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlığının beğenilme arzusu ile ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayınevi.
• Kaplan, V. (2022). Öğrencilerin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin incelenmesi (Kayseri ili örneği). Humanistic Perspective, 4(1), 107-125.
• Karabacak, Ö. (2022). Estetik cerrahi geçiren kadınların beden beğenisi ve estetik cerrahiyi kabulü: Kültürlerarası karşılaştırma [Yayımlanmamış doktora tezi]. Karabük Üniversitesi.
• Karaca, E. ve Beydağ, K. D. (2021). Plastik cerrahi ameliyatı geçirmiş kadınların beden imajı ve benlik saygıları arasındaki ilişki. Sağlık ve Toplum, 31(2), 181-194.
• Karaca, S., Karakoç, A., Onan, N. ve Kadioğlu, H. (2017). Validity and reliability of the Turkish version of the acceptance of cosmetic surgery scale (ACSS). Journal of Psychiatric Nursing, 8(1), 17-22.
• Kaşıkara, G. ve Doğan, U. (2017). Beğenilme arzusu: Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 51-60.
• Kurutçu, Ş. (2020). Estetik ve cerrahi sağlık hizmeti alan bireylerde sosyal görünüş kaygısının özgüven ve utangaçlık üzerine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Kurutçu, Ş. ve Yorulmaz, M. (2019). Vücut algısı ve sosyal görünüş kaygısı ilişkisinin incelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 6(2), 195-208.
• Küçük Öztürk, G., Başer, E. ve Özocak, H. (2023). Investigation of basic personality traits and social appearance anxiety of ındividuals undergoing aesthetic surgery operations: A descriptive study. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 15(1), 245-253.
• O'Brien, K. A. (2011). Attenuating desirable responding: aA comparison of self-compassion and self-affirmation strategies. University of Manitoba (Canada).
• Özer, P. ve Güzel, Ş. (2023). Sosyal görünüş kaygısı ve sosyal medya bağımlılığının estetik işlem yaptırma algısı ile ilişkisi. Visionary E-Journal/Vizyoner Dergisi, 14(40), 1412-1432.
• Paksoy Erbaydar, N. ve Kara, Ş. A. (2019). Tıp öğrencileri ve kozmetik amaçlı tıbbi müdahaleler: deneyim ve tutumların belirlenmesi. In 3. International 21. National Public Health Congress, 1147.
• Pehlivan, Z., Ada, E. N. ve Öztaş, G. (2017). Ev kadınlarının sosyal görünüş kaygıları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Spor Bilimleri Dergisi, 28, 11-23.
• Sağlık Bakanlığı. (2021). Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Araştırma, Geliştirme ve Sağlık Teknoloji Değerlendirme Dairesi Başkanlığı, Anksiyete Bozuklukları Klinik Protokolü (versiyon 1.0). Ankara.
• Sarıgül, U. (2019). Psikoloji öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığı düzeyleri ile beğenilme arzusu ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: İzmir örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çağ Üniversitesi.
• Sarwer, D. B., Crerand, C. E. ve Didie, E. R. (2003). Body dysmorphic disorder in cosmetic surgery patients. Facial Plastic Surgery, 19, 7-17. https://doi.org/10.1055/s-2003-39137
• Seo, Y. A. ve Kim, Y. A. (2020). Factors affecting acceptance of cosmetic surgery in adults in their 20s–30s. Aesthetic Plastic Surgery, 44, 1881-1888. https://doi.org/10.1007/s00266-020-01761-8
• Stolić, D., Stolić, M., Ignjatović-Ristić, D., Jovanović, M., Ćertić, B. ve Hinić, D. (2019). Structure of the attitudes towards cosmetic procedures acceptance. Srpski Arhiv Za Celokupno Lekarstvo, 147(9-10), 600-606. http://dx.doi.org/10.2298/SARH190327087S
• Şahin, D. (2019). Ergenlerde sosyal medyaya yönelik tutumların, yalnızlık, depresyon ve beğenilme arzusuyla ilişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yakın Doğu Üniversitesi.
• Şimşir, Z., Seki, T. ve Dilmaç, B. (2019). Sosyal görünüş kaygısında cinsiyet farklılıkları: Bir meta analiz çalışması. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 615-637.
• Temizkan, S. P. ve Temizkan, R. (2020). Dünyada ve Türkiye’de medikal turizm kapsamında plastik ve estetik cerrahi uygulamaların hizmet pazarlaması karması perspektifinden değerlendirilmesi. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 3(2), 284-298.
• Türk, G. D. ve Bayrakcı, S. (2020). Sosyal medya ve toplumda değişen estetik işlem yaptırma algısı. AJIT-E: Academic Journal of Information Technology, 10(39), 118-135. https://doi.org/10.5824/ajit-e.2019.4.005
• Uğurlu, Ö. (2015). Kadının benlik sunumunun güncel bir aracı olarak sosyal ağlar bir tasarım unsuru: “Kusursuzlaştırma”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 231-247.
• Wen, N., Chia, S. C. ve Xiaoming, H. (2017). Does gender matter? Testing the influence of presumed media influence on young people’s attitudes toward cosmetic surgery. Sex Roles, 76(7-8), 436-447. https://doi.org/10.1007/s11199-016-0680-4
• Wu, Y., Alleva, J. M. ve Mulkens, S. (2020). Factor analysis and psychometric properties of the chinese translation of the acceptance of cosmetic surgery scale. Body Image, 33, 244-256. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2020.03.009
• Yıldız, S. B. ve Halitoğulları, H. H. (2019). Lisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilerin sosyal görünüş kaygısı ve benlik saygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(3), 775-790.
• Yılmaz, D. E. (2020). Sosyal medya kullanan genç yetişkin bireylerde beden algısı ve sosyal görünüş kaygısının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yakın Doğu Üniversitesi.